Yaşlılık, tıpkı insanlarda olduğu gibi köpeklerde de vücudun metabolik süreçlerini devam ettirme yeteneğini etkileyen bir durumdur. Genellikle 7 yaşını dolduran köpekler yaşlanma sürecine girmiş kabul edilirler. Bu süreçte metabolizmaları önemli ölçüde yavaşlar ve buna bağlı olarak daha fazla dinlenir, daha az hareket eder ve oyunlara daha az vakit ayırır hale gelirler. Yine yaşlanan bir köpeğin koku, işitme ve görme duyuları zayıflar. Köpeklerde yaşlanma belirtileri bunlar ile sınırlı değildir. Yaşlılık ile birlikte diş problemleriyle karşılaşabilirler. Yaşlı köpeklerde diş problemleri çiğneme eylemini acı verici bir hale getirir. Bu da bir şeyleri yeme konusunda zorluk çekmeleri anlamına gelir. Köpeklerde diş temizliği tüm yaşam dönemleri için büyük önem taşır. Yaşlılık döneminde diş problemleri yaşamamaları için henüz yavruluk dönemlerinde diş fırçalamaya alıştırılmalı ve genel olarak tartar oluşumunu azaltan ve dişleri koruyan kuru köpek maması ile beslenmelidirler.
Yaşlı Köpeklerde Diş Problemleri Nelerdir?
Köpek sahiplerinin evcil dostları ile ilgili ihmal ettikleri konuların başında ağız ve diş sağlığı gelmektedir. Oysa köpeklerin yaşamlarını sağlıklı ve mutlu bir şekilde sürdürebilmeleri için düzenli bir diş bakımına ihtiyaçları bulunmaktadır. Yetişkin köpeklerin ağzında toplam 42 adet diş bulunmaktadır. Bu dişlerden 22’si alt, 20’si ise üst çenede yer alır. Ancak köpeklere yavruluk dönemlerinden itibaren düzenli bir ağız bakımı uygulanmadığı ve sürekli yumuşak gıdalar ile beslendikleri takdirde, yaşlılık dönemlerinde diş kaybı ile sonuçlanabilecek diş problemleri ile karşılaşabilirler. Bu anlamda yaşlı köpeklerde en sık görülen diş problemlerini aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
● Diş Eti İltihabı (Gingivit)
Yaşlı köpeklerde diş problemleri arasında plak ve tartar oluşumu da yer alır. Plak; yemek artıkları, bakteriler ve tükürük gibi nedenler ile oluşan ve dişi kaplayan ince bir tabakadır. Aslına bakılırsa plak oluşumu beslenme sonrasında tüm hayvanlarda görülen bir durumdur. Ancak plak temizlenmezse zaman içerisinde kalınlaşır ve sertleşir. Diş üzerinde oluşan bu tabaka ise tartar olarak adlandırılmaktadır.
İlginizi çekebilir: Köpek Ağız Bakım Ürünleri
Yaşlı köpeklerde kötü ağız hijyeni nedeniyle oluşan tartar diş eti iltihabına neden olabilir. Böyle bir durumda diş sınırı kırmızı bir renk alır ve şişer. Sonuç olarak diş eti iltihabı meydana gelir. Köpeklerde diş eti iltihabı hafif, orta ya da şiddetli olarak seyredebilir. Hafif olgular tedavi ile kısa süre içerisinde normale döndürülebilir. Orta derecede diş iltihabında ise şişlik artar ve kötü ağız kokusu hissedilebilir. İyi bir tedavi ve evde yapılan düzenli ağız bakımı ile bu durumun geri dönülmez bir hal almasının önüne geçilebilir. Şiddetli vakalarda ise diş eti tartar ve iltihap nedeniyle yıkıma uğramaya başlar. Bir an önce müdahale edilmezse periodontal hastalığın gelişmesi kaçınılmazdır.
● Periodontit
Periodontit, gingivit ile karşılaştırıldığında kemik kaybını da içeren daha ciddi bir durumdur. Genellikle diş eti iltihabının uzun süre tedavi edilmemesi nedeniyle ortaya çıkan bu hastalık her yaştan köpeği tehdit eder. Ancak en çok yaşlı köpekleri etkiler. Periodontitisin tıpkı gingivitiste olduğu gibi çeşitli aşamaları bulunmaktadır. Zaman içerisinde diş etlerinden diş köküne doğru derin cepler açılır ve enfeksiyon diş kökünü etkiler. Eğer sorun profesyonel olarak ele alınmazsa diş çürükleri ve diş kayıpları ile karşılaşılabilir.
● Diş Kırıkları
Yaşlı köpeklerde diş kırıkları ile karşılaşılabilir. Yüksek bir yerden düşme, sert bir cisim çiğneme ya da araba çarpması gibi nedenler ile oluşan kırıklar sonucunda kalan kısmın kontrollü şekilde sökülmesi ya da kanal tedavisi uygulanması gerekmektedir. Ancak kırığın fark edilmemesi ya da tedavinin ertelenmesi gibi durumlar; yaşlı köpekte diş eti iltihabına, iştah kaybına, sindirim ve bağırsak problemlerine yol açabilir. Ayrıca bu tip durumların hiçbiri görülmese bile köpek acı çekecektir. Bu nedenle fark edildiği anda vakit kaybetmeden bir veteriner hekime başvurulmalıdır.
● Diş Eti Tümörü
Yaşlı köpeklerde diş problemleri ile ilgili değinebileceğimiz bir diğer konu ise diş eti tümörüdür. Genellikle Boxer cinsi köpekler ile yaşlı köpeklerde daha sık görülmektedir. Köpeklerin diş etinde görülen tümörlerin en yaygını “Epulis”tir. Üç farklı epulis tipi vardır. Bunlar; fibröz epulis, ossifiye epulis ve akantomatöz epulistir.
Köpek sahipleri tümörleri genellikle köpeğin diş etinde hafif bir şişlik olarak fark ederler. Ancak tümör büyüdükçe köpeğin ürettiği salya miktarı artar ve mama yerken zorluk çeker. Bunları iştahsızlık, kötü ağız kokusu ve diş etinde kanama takip eder. Ayrıca tümörün büyüklüğüne göre köpeğin nefes alıp vermekte zorluk çektiği de görülebilir.
Köpeklerde diş eti tümörü tedavisi için cerrahi yöntemlere başvurulur. Özellikle tümör küçükse ve zaman kaybetmeden alınırsa hastalığın iyileşme ihtimali oldukça yüksektir. Fakat tümör büyükse ya da saldırgan bir yapıya sahipse tekrarlayabilir. Bu tip diş eti tümörlerinin tedavi edilerek iyileşme ihtimali daha düşüktür.
Yaşlı Köpeklerin Diş Bakımı Nasıl Olmalı?
Yaşlı köpeklerde diş problemleri ile karşılaşmamak için ağız ve diş bakımlarına dikkat etmek gerekmektedir. Bunun için dişleri hemen her gün fırçalanmalıdır. Ancak bu, insanlar için üretilen diş fırçası ile değil köpek diş fırçası ile gerçekleştirilmelidir. Çünkü köpekler için üretilen diş fırçaları uzun saplıdır ve baş kısımları özel bir açıya sahiptir. Ayrıca kılları da yumuşaktır. Bu sayede köpeklerin ağız bakımı daha iyi bir şekilde yapılabilir. Yine köpeğin dişlerini fırçalamak için köpek diş macunu kullanmak gerekir. Çünkü insanlar için üretilen diş macunlarında bulunan florid, köpeklerin mide problemleri yaşamalarına neden olabilir. Ayrıca bu tip macunlar yutulmaz ve tükürülür. Ancak köpekler tükürerek macunu ağızlarından uzaklaştıramadıkları için yutarlar. Herhangi bir sağlık sorunu yaşamamaları adına köpekler için özel olarak üretilen diş macunlarından edinmek gerekir.
İlginizi çekebilir: Köpek Ödülleri
Köpeklerde diş taşını azaltan ve periodontal sorunlar yaşamalarını önlemeye yardımcı köpek mamaları ve köpek ödül bisküvileri üretilmektedir. Bu mama ve bisküviler, yapay koruyucu ya da tatlandırıcı içermezler. Ağızda ferahlık sağlayarak ağız kokusunun önlenmesine yardımcı olurlar. Bu anlamda yaşlı köpeklere bu tür mama ve bisküviler vererek diş sağlıkları desteklenebilir. Ayrıca diş plağını önlemek ya da oluşumunu belli bir seviyede tutmak için kuru mama kullanmakta fayda vardır. Çünkü kuru mama temas ettiği yerlerdeki plağın temizlenmesine yardımcı olmaktadır.
Yaşlı köpeklerde diş problemleri düzenli veteriner hekim kontrolleri ile önlenebilir. Veteriner hekim gerekli gördüğünde diş temizliği yapar, diş taşlarının diş ve diş etlerine zarar vermesine fırsat vermeden müdahalede bulunabilir.
Kedilerde Pireden Nasıl Kurtulunur? konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
