Kediler, veteriner tıp alanında yaşanan gelişmeler ve sahiplerinin bilinçli bakımı sayesinde artık daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilmektedir. Ancak zaman, insanlarda olduğu gibi kediler üzerinde de etkilerini bırakır ve yaşları ilerledikçe bazı değişimler geçirirler. Tüyleri grileşir, vücutları esnekliğini yitirir; duyma, görme ve koklama duyuları yavaşlar. Aslına bakılırsa kedilerde yaşlılığın ilk belirtisi, uzun ve deliksiz uyku ile beraber günlük aktivitede azalmadır. Bu belirtiler genel olarak 11 yaş sonrasında görülmeye başlar ve yaşlılık ile birlikte bazı hastalıklar ile karşılaşabilir. Ancak bu hastalıklar, doğru diyet ve tıbbi destek ile önlenebilir ya da etkileri hafifletilebilir. Peki, kedilerde yaşlılık hastalıkları nelerdir?
Kedilerde Yaşlılık Hastalıkları
Kediler, 8 yaşına geldiklerinde yaşlı olarak kabul edilirler. Ancak kedilerde yaşlılık belirtileri hemen ortaya çıkmaz. Genellikle belirtiler 11 yaş civarında görülmeye başlar. Her ne kadar yaşlılık belirtisi göstermese de her kedinin 8 yaşından sonra düzenli olarak veteriner hekim kontrolüne götürülmesi gerekir. Hatta senede bir checkup yaptırmak, yaşlılık nedeniyle görülebilecek hastalıkların erken teşhis edilmesi bakımından önemlidir. Yaşlı kedilerde fark edilmeyen sağlık sorunları ilerleyen zamanlarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu anlamda sıklıkla görülen yaşlı kedi hastalıkları kısaca aşağıda bahsettiğimiz gibidir.
Şeker Hastalığı (Diabetes Mellitus)
Kedilerde yaşlılık hastalıkları arasından en sık görülenlerden birisi diyabet yani şeker hastalığıdır. Her 200 kediden birini etkileyen bu hastalık obezite ile ilişkilidir. Bu nedenle kedilerin diyabete yakalanmamaları için ideal kilolarının korunmasına dikkat etmek gerekir. Yaşlı kedilerde diyabet belirtileri genellikle aşırı idrara çıkma, yüksek idrar hacmi, artan açlık ve susuzluk hissi gibi belirtilerdir. Bu belirtilerden herhangi birinin görüldüğü durumlarda bir veteriner hekime danışmak gerekir.
Artrit (Eklem İltihabı)
Yapılan araştırmalara göre 12 yaşını aşmış kedilerin önemli bir kısmında artrit belirtileri görülmektedir. Bir kedi eskisi gibi merdivenlerden inip çıkamıyor, bir şeylerin üzerine atlamıyor ve kendi temizliğini yaparken zorluk yaşıyorsa tüm bunlar artrit belirtisi olabilir. Bunun önüne geçmek için kedilerin beslenme düzeninde değişikliğe gidilebilir. Örneğin, içeriğinde omega yağ asitleri, kondroitin ve glukozamin barındıran yaşlı kedi mamaları ile beslenmeleri, eklem ve kıkırdaklarının sağlığı açısından faydalı olacaktır.
Bunların yanı sıra yaşlı kedilerin artrit nedeniyle hareket ederken duydukları rahatsızlık bazı önlemler alarak azaltılabilir. Bu doğrultuda sevdiği yüksek yerlere daha kolay çıkabilmesi için merdiven konulabilir. Yine yanları daha alçak olan kolayca girip çıkabileceği bir kedi kum kabı edinerek duyduğu rahatsızlık hafifletilebilir.
İlginizi çekebilir: Kedi Tuvaleti
Bunama
Yaşlı kedilerde görülen hastalıklar arasında bunama da yer alır. Bunama kendisini farklı birçok belirtiyle gösterebilir. Örneğin, bunama problemi yaşayan bir kedide davranış değişiklikleri görülebilir. Önceleri çok fazla ilgi beklemeyen bir kedi, bunama nedeniyle aşırı ilgi isteyebilir ve zaman zaman agresifleşebilir. Yine kafa karışıklığı yaşayabilir, amaçsız bir şekilde etrafta dolaşabilir. Ancak kedilerde bunama belirtileri bunlar ile sınırlı değildir. Bunama sorunu yaşayan bir kedi, kendisini temizlemeyi ve kum kabını kullanmayı da bırakabilir.
Bunama teşhisi konulan kedi için süreci daha kolay hale getirmek adına bazı önlemler almak gerekebilir. Bu önlemlerden birisi de yaşlı kediyi stresten uzak tutmaktır. Yine kedinin oyuncaklarının, yatağının ve kum kabının yerini değiştirmemek gerekir. Bunama nedeniyle kendi hijyenini sağlayamadığı için tüylerini sık sık silmek de oldukça önemlidir. Ayrıca yaşlılık bunaması yaşayan bir kedinin en çok ihtiyaç duyduğu şey ilgidir. Bu nedenle kediye her zamankinden daha fazla ilgi göstermek gerekir.
Kanser
Kanser, insanlarda olduğu kadar hayvanlarda da sıklıkla görülen bir hastalıktır. Ancak kedilerde en sık görülen kanser türü lenf kanseridir. Kedilerde lenf kanseri kendisini iştahsızlık, kilo kaybı, iyileşmeyen yaralar; ağız, burun ve anüsten gelen kan; bitkinlik, nefes alma, yutkunma ve yemede zorlanma; vücutta yumru ve şişlikler ile gösterir. Bahsedilen belirtiler yaşlı kedinin direkt olarak kanser olduğu anlamına gelmez. Ancak emin olmak adına bir veteriner hekimin muayene etmesi gerekir. Tıpkı insanlarda olduğu gibi kedilerde de erken teşhis kanserin tedavi edilebilmesi bakımından büyük önem taşır. Bu nedenle veteriner hekim muayeneleri kesinlikle aksatılmamalıdır.
Diş ve Diş Eti Hastalıkları
Kedilerde yaşlılık hastalıkları arasında en sık görülenlerden birisi de diş ve diş eti hastalıklarıdır. Kedilerin henüz yavruluk dönemlerinden itibaren dişlerinin uygun bir kedi fırçası ile düzenli olarak fırçalanması gerekir. Bu, mamanın dişlerin arasında birikmesini önler ve diş sağlığını korur. Ancak düzenli olarak temizlenmeyen dişlerde yıllar içinde biriken tartar ve plak kalınlaşır. Bu da dişlerin çürümesine ve diş eti hastalıklarına yol açar. Yaşlı kedilerde iştahsızlık, ağızda sulanma ve mama yemede zorluk gibi durumlar görülüyorsa diş problemleri yaşıyor olabilir. Bu durumda bir an önce veteriner hekime götürülmeli ve durumu hızlı bir şekilde değerlendirilmelidir.
Görme Bozukluğu ve Duyma Kaybı
Yaşlı kedilerde katarakt, glokom ve retina yırtığı sıklıkla görülen göz problemleri arasında yer alır. Bir kedinin bu tarz göz sorunları yaşayıp yaşamadığını anlamak için göz bebeklerinde genişleme ya da gözünün üzerinde beyaz bir tabaka olup olmadığı kontrol edilmelidir. Sorunun ciddiyetine göre yaşlı kediye ilaçlı tedavi uygulanabilir ya da tedavi için ameliyat gerekebilir.
Bunların yanı sıra kediler en ufak sesleri bile duyabilen canlılardır. Fakat yaşlandıkça bu yetilerinde körelme yaşayabilir ve hatta tamamıyla kaybedebilirler.
Böbrek Hastalıkları
Yaşlı kedilerde böbrek hastalıkları, sıvı tüketiminde ve idrara çıkmada artış ile kendisini gösterir. Hastalığın gelişim süresince ise kedinin ani kilo kaybettiği ve iştahının azaldığı görülebilir. Böbrek yetmezliğinin, özellikle de kronik böbrek yetmezliğinin maalesef tam bir tedavisi yoktur. Ancak kedi henüz gençken yapılacak düzenli testler ile erken teşhis edilmesi sonucunda çeşitli önlemler alınabilir. Kedilerde böbrek yetmezliği tam anlamı ile ortadan kaldırılabilen bir hastalık olmasa da uygun diyet, deri altı sıvı tedavisi ve ilaçlar ile uzun süre yaşamaları sağlanabilir.
Kedilerde yaşlılık hastalıkları kısaca yukarıda bahsettiğimiz gibidir. Kedi dostlarımızın yaşlılık döneminde bu hastalıklara maruz kalmamaları için henüz gençken bakımlarına dikkat edilmelidir. Ayrıca kediler canlarının yandığını dile getiremedikleri için sürekli tetikte olmak ve davranışlarında meydana gelen ufak bir değişikliğin dahi nedenini araştırmak gerekir. Bu, yaşlı kedilerde görülen hastalıklara çözüm üretmek adına büyük önem taşır. Bunlara ilave olarak hastalıkların erken teşhisi için veteriner hekim ziyaretleri aksatılmamalı, yaşlı kediler yılda en az 2 kez veteriner hekime götürülmelidir.
Kedilerin Sert Oyun Oynamasını Önlemek konulu yazımızı da okumak ister misiniz?
