Tavşanlar, doğal yaşam alanlarında av konumunda oldukları için oldukça ürkek canlılardır. Bunun için yeni bir ortama alışmaları zaman alır ve bakımları konusunda dikkatli davranmak gerekir. Eğer bir tavşan sahiplenmeyi düşünüyorsanız onu evinizin bir odasında ya da tavşan kafesi içerisinde besleyebilirsiniz. Ancak evcil dostunuzu kafes içerisinde besleyecekseniz bu durumda kafesin yeterince büyük olmasına özen göstermelisiniz. Ayrıca egzersiz yapması için gün içerisinde kafesinden çıkarmayı ihmal etmemelisiniz. Çünkü evde tavşan bakımı ile ilgili en önemli konulardan birisi de egzersizdir. Tavşanlar, sessiz olmalarına rağmen kendilerini vücut dilleri ile mükemmel bir şekilde ifade edebilirler. Siz de tavşanınız ile iyi bir iletişim kurmak istiyorsanız onun vücut dilini çözmeniz gerekir. Özellikle yaşadığı yere alışıp kendini güvende hissetmeye başladığında ne kadar sevimli bir canlı olduğunu size gösterecektir. Ancak her evcil hayvanda olduğu gibi tavşanlarda da bazı davranış problemleri görülebilir. Bu nedenle tavşanınız bazen garip davranabilir ya da evde bir soruna neden olabilir. Peki, tavşanlarda davranış problemleri nelerdir?
Tavşanlarda Davranış Problemleri ve Öneriler
Tavşanlar, gün boyu hareket eden enerjik hayvanlardır. Duygularını ve hislerini vücut dillerini kullanarak iyi bir şekilde ifade ederler. Örneğin, tavşanlarda yalama davranışı bir sevgi göstergesidir. Birbirlerini yalayarak sevgilerini gösterirler. Yine sevilip okşandıklarında dişlerini gıcırdatırlar. Bu, okşanmaktan keyif aldıklarının göstergesidir. Fakat tavşanlar, kızgınlık dönemlerinde ya da stres gibi faktörler nedeniyle anormal davranışlar sergileyebilirler. Bahsedilen anormal davranışlardan bazıları ve bu davranışları ortadan kaldırmak için yapılabilecekler ise şöyledir:
● Agresiflik ve Saldırganlık
Tavşanlarda davranış problemleri arasında en sık görülen agresiflik ve saldırganlıktır. Tavşanlarda saldırganlık, genellikle genetik değil davranışsal bir sorundur ve müdahale edilmezse ciddi boyutlara ulaşabilir. Saldırılar genellikle ısırma şeklindedir ve bu ısırıklar oldukça can yakıcıdır. Aslına bakılırsa tavşanlar çeşitli nedenler ile ısırma davranışı gösterebilirler. Örneğin, erkek tavşanlar doğal yaşam ortamlarında diğerlerinin üzerinde hakimiyet kurmak için ısırma ya da hırlama gibi yöntemler kullanılırlar. Evcil tavşanlar da hala bu hakimiyet davranışını sergileme eğilimindedir. Ancak ısırma davranışı insanların yaralanmasına yol açabileceği için bu davranışın önüne geçmek oldukça önemlidir.
İlginizi çekebilir: Tavşan Kafesleri
Her ne kadar hakimiyet kurma isteği tavşanlarda ısırmanın önemli bir nedeni olsa da, tüm tavşanlar yalnızca hakimiyet kurmak için ısırmazlar. Daha önce de bahsettiğimiz gibi tavşanlar av hayvanlarıdır ve kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırabilirler. Bu savunma mekanizması evde beslenen tavşanlarda da görülebilir. Özellikle erkek tavşanların ısırma eğilimi daha fazladır. Strese girdiklerinde rahatsız edici bir davranıştan kaçınmak adına ısırabilirler.
Yine baskın bir tavşan, ortada herhangi bir neden olmasa da agresifleşebilir ve ısırabilir. Hiç beklenmedik bir anda sahibinin el ya da ayaklarını ısırabilir. Evcil tavşanların bu saldırgan davranışların önüne geçmek için başvurulabilecek birkaç yöntem vardır. Bu yöntemler kısaca aşağıdaki gibidir:
- Elinizi tavşanın kafasının üzerine yerleştirin ve birkaç saniye boyunca çok hafif bir şekilde yere doğru itin. Bu, tavşanın ilişkide baskın olan taraf olduğunuzu anlamasına yardımcı olabilir.
- Tavşanınız sizi ısırdığında kısa süre için onu kafesine koyun. Bunu her saldırgan davranış gösterdiğinde tekrarlayın. Böylece ısırdığı için kafese konulduğunu fark edecek ve kafese girmemek için bu davranışı terk edecektir.
- Tavşanlar, kızgınlık dönemlerinde daha fazla ısırma davranışı gösterebilirler. Tavşanlarda kısırlaştırma ise agresif davranışları ortadan kaldırabilen bir işlemdir. Bu anlamda tavşanınızı kısırlaştırmayı da düşünebilirsiniz.
- Tavşanınız kafesine yiyecek koyarken sizi ısırabilir. Ona ne kadar yiyecek verirseniz verin sizi tehdit olarak algılayabilir. Bu davranış, doğada yemek için sürekli rekabet halinde olmalarından kaynaklanır. Tavşanların yiyeceklerini korumak için sergiledikleri agresif davranışları ortadan kaldırmak oldukça zordur. Ancak elinizi iyi bir şey ile ilişkilendirmesini sağlarsanız, sizi tehdit olarak algılamaktan vazgeçebilir. Örneğin, kafesinin dışındayken eliniz ile ona bir havuç yedirebilirsiniz.
● Kemirme
Tavşanlarda davranış problemleri arasında kemirme davranışı da yer alır. Tıpkı yabani tavşanlar gibi evcil tavşanlarda da nesneleri kemirme eğilimi vardır. Bu, oldukça doğal bir davranıştır. Çünkü tavşanların dişleri yaşamları boyunca sürekli olarak büyür. Dişlerini törpülemek için bir şeyleri kemirme ihtiyacı duyarlar. Ancak evcil tavşanların kemirme davranışı iyi bir şekilde yönetilmezse çok can sıkıcı bir alışkanlık haline gelebilir. Bir tavşanın kemirme davranışını kontrol altına almanın ve daha ciddi boyutlara ulaşmasını önlemenin en iyi yolu ise tavşan kemirme oyuncağı ile oynamalarını sağlamaktır.
Tavşanların evdeki nesneleri kemirmelerini önlemek için saman da kullanılabilir. Aslına bakılırsa saman, tavşan beslenmesi için önemli bir gıdadır. Aynı zamanda çiğnemeye teşvik etmesi nedeniyle de önemlidir. İçinde saman bulunan bir karton kutu tavşana kemirmesi için fırsat sağlayabilir.
İlginizi çekebilir: Tavşan Yemleri
Tavşanların evdeki eşyaları kemirmesi, bir davranış problemi olduğu gibi aşırı kemirme de strese işaret ediyor olabilir. Özellikle yeterince fiziksel aktivitede bulunmayan tavşanlarda aşırı kemirme davranışı gözlenebilir. Eğer tavşanınızda böyle bir durum olduğunu düşünüyorsanız çevresini zenginleştirmeli, onunla daha fazla zaman geçirmeli ve egzersiz yapmasını sağlamalısınız.
Bunların yanı sıra evinizi tavşanınız için daha güvenli hale getirmek için tüm elektrik kablolarını ortadan kaldırmalı, ahşap masaların ayaklarını kalın plastik bir malzeme ile kaplamalı ve serbestçe dolaştığı yerlerde halı varsa kaldırmalısınız. Ayrıca serbest dolaştığı alanı sınırlamanız da faydalı olacaktır.
● İdrar Püskürtme
Tavşanlarda davranış problemleri ile ilgili değinebileceğimiz bir diğer konu da idrar püskürtmedir. Tavşanlar, doğal yaşam ortamlarında diğer tavşanların üzerine idrarlarını püskürtürler. Bu cinsel bir davranıştır ve evcil tavşanlarda da görülür. Ayrıca yer işaretlemek için de idrarlarını yapabilirler. Tavşanlar, insanların üzerine idrarlarını püskürtebilirler ve bu idrar normalden daha güçlü bir koku yayar. Bu davranış tavşanlarda yaygın bir alışkanlık olsa da aşırı hale gelmesi bir probleme işarettir. Örneğin, bu davranışı çok sık sergileyen bir tavşan korkuyor ve kendisini güvende hissetmiyor olabilir. Eğer siz de tavşanınızda böyle bir durumun varlığından şikayetçiyseniz öncelikle nedenini araştırmalısınız. Kısa bir süre önce eve yeni bir hayvan getirdiyseniz ve tavşanınız uygunsuz yerlere idrarını yapıyorsa, kendisini güvende hissetmiyor olabilir. Bu, tavşanın duygusal olarak dengesiz olduğunun bir işaretidir. Onun yavaş yavaş size yaklaşmasına izin vermeli ve güvenini kazanmalısınız. Böylece zamanla korkuları azalabilir.
Özellikle kısırlaştırılmamış tavşanlarda idrar püskürtme davranışı daha sık görülmektedir. Bunun önüne geçmek için kısırlaştırma önerilebilir. Kısırlaştırma, idrar püskürtme davranışını ortadan kaldırabileceği gibi tavşanın genel sağlığı için de faydalı bir işlemdir. Ayrıca idrar püskürtme davranışına neden olan bir hastalığın varlığının incelenmesi için uzman bir veteriner hekime başvurmakta da fayda bulunmaktadır.
Guinea Pig ve Hamster Arasındaki Farklar konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
