Su kaplumbağalarında Kış Uykusu (Hibernasyon)

Evinizde bir evcil hayvan beslemeye karar verdiyseniz ve tercihiniz su kaplumbağası yönünde olacaksa bakımı konusunda hassas davranmalısınız. Öncelikli olarak kaplumbağanız için yüzebileceği yeri olan bir kaplumbağa akvaryumu edinmeli ve akvaryumdaki suyun sıcaklığının 25-26 derece arasında olmasına özen göstermelisiniz. Yine akvaryumda istediği zaman dinlenebileceği ve zaman geçirebileceği bir alan da mutlaka bulunmalıdır. Fakat yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürmesi adına bu kadarı yeterli gelmez. Aynı zamanda beslenmesine de dikkat etmelisiniz. Su kaplumbağaları hepçil canlılardır. Yani hem et hem de ot ile beslenirler. Doğru ve dengeli beslenmesi için hazır olarak satılan kaplumbağa yemleri arasında uygun olanı tercih edebilirsiniz. Bunların yanı sıra evlerde akvaryumlar içerisinde beslenen su kaplumbağaları, her yıl olmasa da zaman zaman hibernasyona ya da bildiğimiz diğer adıyla kış uykusuna yatma ihtiyacı duyarlar. Ancak kış uykusunun tam olarak ne olduğunu ve bu dönemde ne yapmanız gerektiğini bilmezseniz, kaplumbağanızın öldüğüne tanık olabilirsiniz. Peki, kış uykusu nedir? Su kaplumbağalarında kış uykusu ile ilgili bilinmesi gerekenler nelerdir?

Su Kaplumbağaları Neden Kış Uykusuna Yatar?

Su kaplumbağalarında kış uykusu içgüdüseldir ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Ancak kış uykusu bildiğimiz anlamda bir uyku değildir. Çünkü gece uykusu bedensel bir gereksinimdir ve dinlenmek, enerji toplamak adına uykuya dalarız. Kış uykusu yani hibernasyon olarak adlandırılan özel durum ise kaplumbağalar için bedensel bir ihtiyaç değildir. Eğer sıcaklık düşmezse kaplumbağalar da dahil olmak üzere hiçbir hayvan kış uykusuna yatma ihtiyacı duymaz. Kış uykusu, kısaca bir bünye yavaşlaması olarak tanımlanabilir ancak bu öyle bir yavaşlamadır ki, yaşamsal fonksiyonları neredeyse ölüm derecesine kadar azalmaktadır.

Normalde doğada yaşayan su kaplumbağaları, kasım ve mart ayları arasında kış uykusuna yatarlar. Kış uykusunun amacı ise kaplumbağaların kışı hayatta kalarak geçirmelerini sağlamaktadır. Çünkü kış ayları geldiğinde özellikle sürüngenlerin solunum, dolaşım ve boşaltımlarında yavaşlama meydana gelir. Fakat kaplumbağalar, diğer kış uykusuna yatan hayvanlar gibi yağ depolayamadıkları için kış uykusu boyunca çok zayıflarlar ve vücut dirençleri düşer. Bu yavaşlama nedeniyle yeterince beslenemedikleri gibi kendilerini de koruyamazlar. Bunun için henüz kış ayları gelmeden iyice beslenirler ve besinleri depolarlar. Yani sonuç olarak su kaplumbağaları ve diğer kış uykusuna yatan canlılar hayatta kalabilmek adına kış uykusuna yatarlar.

Evcil Su Kaplumbağaları Kış Uykusuna Yatar mı?

Daha önce de değindiğimiz gibi evcil su kaplumbağaları her yıl olmasa da zaman zaman kış uykusuna yatma ihtiyacı duyabilirler. Ancak burada belirtmek gerekir ki, kış uykusuna yatan bir su kaplumbağası düzenli olarak kontrol edilmediği takdirde yaşamını yitirebilir. Kış uykusunun hayvanın ölümüne neden olmaması adına evinde su kaplumbağası besleyenlerin kış uykusu süreci ile ilgili bilinçlenmeleri ve kaplumbağa için sürece uygun koşullar yaratmaları gerekmektedir.

Uzmanlar tarafından gerçekleştirilen çeşitli araştırmalar, evde beslenen su kaplumbağalarının kış uykusuna yatırılmamaları gerektiğini ortaya koymuştur. Çünkü bir su kaplumbağasının yaşı kaç olursa olsun hibernasyon döneminde beslenme miktarının ayarlanmasında güçlük çekileceği için yaşamını yitirme ihtimali oldukça yüksektir.

Bunların yanı sıra evde beslenen su kaplumbağalarında kış uykusu sürecinde karşımıza aktif ve pasif olmak üzere iki seçenek çıkmaktadır. Kaplumbağaları aktif tutmak ve kış uykusuna yatmalarını engellemek için barındıkları ortamın ısısının 22°C’nin üstünde tutulması gerekir. Ayrıca bu dönemde güneş ışınlarını direkt olarak alamadıkları için akvaryumlarına ultraviyole lamba koymak oldukça önemlidir.

İlginizi çekebilir: Kaplumbağa ışıklandırma

Bir su kaplumbağası kış uykusuna yatırılacaksa bu durumda, içerisinde az miktarda su olan bir kap içerisine konulmalı ve üzeri örtülerek 10 derecelik karanlık bir yerde mart ayına kadar bekletilmelidir. 6 yaşından küçük su kaplumbağaları için birinci yöntemin tercih edilmesi yani aktif tutulmaları gerekir. Bunun en önemli nedeni ise küçük kaplumbağaların büyüme sürecinde dengeli beslenmeye ihtiyaç duymalarıdır. Kış uykusuna yatırılacak olurlarsa ihtiyaçları olan vitamin ve minerallerden yoksun kalırlar. Yetişkin kaplumbağalar ise kış uykusuna yatırılabilirler. Çünkü kaplumbağalar büyüdükçe sürekli beslenme ihtiyaçları da azalmaya başlar ve vücutları kış uykusu için daha uygun bir hal alır. Ancak bu süreç boyunca ısının 15 derecenin üzerine çıkmamasına dikkat edilmeli, güneş ışığına ya da ultraviyole lambasına maruz kalmaları önlenmelidir.

Kış uykusuna yatırılan evcil su kaplumbağalarının süreç öncesinde tartılmalarında fayda bulunmaktadır. Yine kış uykusundan uyandırıldıklarında da tartılmalı ve ona göre bir beslenme programı hazırlanmalıdır.

Su Kaplumbağalarında Kış Uykusu Ne Kadar Sürer?

Su kaplumbağalarında kış uykusu süreci yaklaşık olarak 1-2 ay sürmektedir. Ancak bu süreç hakkında yeterince bilgi sahibi olmayan kişiler bazen kaplumbağalarının öldüğünü zannederek toprağa gömerler. Oysa bilinçli hayvan severler kış uykusu belirtilerini bilir ve çeşitli önlemler alırlar. Bu doğrultuda su kaplumbağalarında kış uykusu belirtileri kısaca şöyledir:

• Seslere ve hareketlere tepki vermeme
• Yemek yeme konusunda isteksizlik
• Kuru alandan hiç inmeme

Eğer kaplumbağanızda bu belirtileri görüyorsanız kış uykusuna yatmaya hazırlanıyor olabilir. Bu süreç ile ilgili herhangi bir bilginiz yoksa ilk etapta öldüğünü zannederek gömmeyi düşünmek yerine bir veteriner hekime götürmenizde fayda bulunmaktadır.

Kış Uykusuna Yatan Su Kaplumbağaları Nasıl Uyandırılmalı?

Kış uykusundan uyandırılacak olan kaplumbağalar için su sıcaklığı 28 derecenin üzerinde tutulmalıdır. Yine kış uykusu dönemi boyunca beslenemeyen ve vitaminsiz kalan kaplumbağalar uyandıklarında aç olurlar. Bunun için vitamin ve mineral bakımından zengin kaplumbağa yemleri ile beslenmeleri gerekmektedir. Böylece kış uykusuna yatmadan önceki kilolarına yeniden kavuşabilirler. Fakat bazı kaplumbağalarda kabızlık sorunu ile karşılaşılabilir. Böyle bir durumda 3-4 gün boyunca günde 15 dakika kadar 30 derece su içerisinde tutulmalarında fayda vardır. Bu uygulamanın ardından sindirim sistemleri hareketlenir ve metabolizmaları hızlanır. Birkaç hafta içerisinde ise normale dönerler.

Su kaplumbağalarında kış uykusu ile ilgili bilinmesi gerekenler yukarıda bahsettiklerimiz ile sınırlı değildir. Bunların yanı sıra bir su kaplumbağası çiftleştirilmeyecekse kış uykusuna yatırılmasına gerek yoktur.  Bunun yerine suyun sıcaklığı 15-18 dereceye düşürülerek 2 ay kadar metabolizmasının yavaşlaması sağlanabilir. Bu, sağlığı açısından daha yararlı olacaktır. Yine erkek su kaplumbağaları kış uykusundan uyandırıldıklarında dişi arayışı içerisine girerler. Üremeyi tetiklemek adına akvaryum içerisinde kış uykusu koşullarına uygun bir ortam oluşturulabilir.

Yine zayıf düşmüş ya da hasta olan kaplumbağaların da kış uykusuna yatırılmamaları gerekmektedir. Ayrıca su kaplumbağalarının kış uykusuna yatmaları soğuktan donmaları anlamına gelmese de, boyalı kaplumbağalar dışında diğer kaplumbağa türlerinin don olaylarına karşı dirençlerinin oldukça düşük olduğu da bilinmektedir.

Kızıl Yanaklı Su Kaplumbağası konulu yazımız da ilginizi çekebilir.