Sfenks kedisi dünyada bulunan bir kaç tüysüz kedi ırkından birisidir. Son derece zeki, sahibine düşkün ve herkese karşı cana yakın olan ama sert görünüşlü bu kedinin anavatanı Kanadadır. Genetik mutasyon sonucu tesadüfen üretilen bu tüysüz kedi cinsi oldukça nadir kedi ırklarından biridir. Sfenks veya Sphynx olarak bilinen bu tüysüz kedi uluslararası kuruluşlarca “Kanadalı tüysüz kedi” ve “Kanada kedisi” olarak da adlandırılmaktadır. Aynı zamanda Firavun kedisi olarak da adlandırılan bu kedilere, Mısır piramitlerindeki sfenkslere benzetildiğinden bu isim verilmiştir ama Mısır ile bir alakası yoktur.
Devon Rex, Cornish Rex ve Amerikan Shorthair kedileri ile yapılan çiftleştirme çalışmaları sonucunda üretilen Sfenks kedisinin fiziksel olarak pek çok özelliği, atası olan bu kediler ile oldukça benzerdir. Dünya genelinde nadir olarak görülen bir kedi cinsi olan Sfenks kedisi, Kanada da oldukça yaygın bakılan kedilerin başında gelmektedir.
Sfenks Kedisinin Fiziksel Özellikleri
Orta boyutlarda bir kedidir. Erkekleri 3,5-5,4 kg, dişileri ise 2,7-4 kg ağırlığa sahiptir. Sfenks kedisinin tamamen tüysüz olanlarında deri gevşektir ve ekstra kırışıklıklara sahiptir. Gövdesinde hiç tüy olmamasına karşın kulak ucu, yüz ve patilerinde ince tabaka halinde tüy bulunabilir.
Tüylü sfenks kedilerinde ise çok ince şeftali tüyleri vardır ve deriye dokunulduğunda süet hissi verir. Bu türlerin derileri biraz daha gergindir ve kırışıklıklar daha çok baş ve boyun bölgesindedir. Çok farklı ve ilk bakışta ürpertici görünen Sfenks kedisinin oldukça büyük üçgen şekilli kulakları, sivri burun ucu, çıkıntılı ağız şekli, belirgin elmacık kemikleri, tüysüz gövdesi, kırışık derisi ve bıyıksız oluşu ile karakteristik bir görünümü vardır. Tüysüz kedi olarak bilinen sfenkslerin bazıları tüy genlerine sahip olabilmektedir. Bu genlere sahip olanlarında çok ince bir tüy tabakası, kısa bıyık benzeri tüyler ve kirpik de görülebilmektedir.
Limon şeklindeki gözleri oldukça iridir. Genellikle mavi ve yeşil tonlarında olan göz rengi değişkendir ve farklı renklerde olabilir. Açık ve meraklı bakan gözlerinin yanı sıra, baş bölgesindeki kırışıklıklar nedeniyle endişeli görünen bir yüz ifadesine de sahipdir.
Gövdesi kaslı ve güçlüdür ama buruşuk derisi ve tüysüz olduğundan ilk bakışta zayıf ve ince görünmesine neden olur. Karın bölgesi her zaman dolgun ve yuvarlak görünür. Bu görünüm tıpkı yeni yemek yemiş gergin bir göbek hissi yaratır. Bacakları vücudu ile orantılı, orta uzunlukta ve ince olan sfenks kedisinin göğüs kısmı geniştir. Çarpık bacaklı bir görüntüleri vardır. Kuyruğu uca doğru incelir, tüysüzdür ve bir kırbaca benzer.
Derisi genel olarak gergindir ama başı, boyun bölgesi, karın altı ve bacaklarında kırışıklıkları vardır. Değişik renklerde görülebilen bu kediler; beyaz, siyah, mavi, krem, çikolata, lavanta, kırmızı, açık kahve ve tarçın gibi tek renk veya bu renkleri içeren parçalı lekeler şeklinde olabilmektedir.
Sfenks Kedisini Diğer Kedilerden Farklı Kılan Özellikleri;
- En büyük farkı tüysüz olmasıdır. Tüm dünyada bulunan 5 tüysüz kedi cinsinden biridir.
- Çok ince bir tüy tabakası ile doğar ve büyüdükçe tüyleri azalır.
- Bıyıksız ve kirpiksizdir. Bu özelliği ile de nadirdir ve diğer kedilerden farklıdır.
- Erken yaşlarda alıştırılacak olursa suyu ve banyo yapmayı sever.
- Genetik mutasyon sonucu tesadüfen ortaya çıkmıştır.
- Tüysüz olmasına karşın sanılanın aksine tam olarak hipoalerjenik bir kedi değildir.
- Pire sorunu yoktur.
- Fırçalanma ihtiyacı olmayan ender kedi cinslerinden biridir.
- Diğer kedilerin aksine yemek konusunda fazla seçici değildir. Ne bulursa yemeyi çok sever.
- Enerji ihtiyacı yüksektir. Aynı boyutlarda ki diğer kedilerden daha fazla mama tüketir.
- Bir köpek gibi sahibini kapıda karşılar.
- Sfenksler çok zekidir ve tüm kedi cinsleri içerisinde en kolay eğitilen kedidir.
- Bu kediler eğitildiği takdirde atılan bir oyuncağı geri getirebilir.
- Ev kedisidir, dışarıda yaşayamaz.
- Derisinin sıcaklığı, tüylü kedilerden daha yüksektir.
- Görüntüsü ile değil, karakteri ile insanları büyülemeyi başarmış, eşsiz bir kedidir.
Sfenks Kedisinin Karakteri
Sahibine çok düşkün, insan canlısı ve iyi huylu bir kedidir. Zeki, uyumlu ve sevecen karakterli bu kedi, oldukça kibardır. Çocuklar, köpekler ve diğer kediler ile çok iyi anlaşır.
Sfenks cinsi kediler, enerjik, canlı ve meraklıdırlar. Etrafı keşfetmekten ve bir yerlere tırmanmaktan çok hoşlanırlar.
Bu kedilerin dost canlısı karakteri, ilgiye olan ihtiyacının da fazla olmasının sebebidir. Yalnız kalmaktan hiç hoşlanmaz ve sürekli ilgilenilmek isterler. İlgi odağı olmayı çok seven bu kediler, bir köpek gibi kuyruk sallayarak sahibini takip etmekten ve sahibiyle konuşmaktan keyif alırlar. Tüm insanlara karşı sevecen yaklaşan sfenksler konuşkandır ancak gürültücü değildir. İstek ve taleplerini konuşarak ve değişik sesler çıkararak kolayca sahibine anlatabilen bu eşsiz kediler sevgi dolu bir kucak kedisidir. Sahibiyle uyumaktan çok keyif alır.
Evde yalnız bırakılmamalıdır, ilgiye ve sevgiye muhtaç olan bu kediler yalnız kaldığında çok mutsuz olur. Eğer çalışıyorsanız ve evde bırakmak zorundaysanız birbirine eşlik edebilmesi için mutlaka çift olarak almalısınız.
İlk bakışta insanı ürperten bir görüntüsü olan bu kedi ile tanıştıktan çok kısa süre sonra sizi büyüleyeceğinden emin olabilirsiniz. Ona dokunduğunuzda hissedeceğiniz yumuşaklık ve sıcaklığın yanı sıra meraklı ve sevecen tavırları ile kendine hayran bırakacaktır. Neşeli ve eğlenceli bir kedidir. Asil ve sofistike duruşunun yanı sıra yaptığı şovlar ile ilgi odağı olmayı da kolayca başarabilir.
Sfenks Kedisi Bakımı
Tüysüz Sfenks kedisinin diğer kediler gibi taranma ihtiyacı yoktur ancak, derisindeki fazla yağlanma nedeniyle banyo ihtiyacı yüksektir. Tüyleri olmadığı için emilemeyen bu yağlar kolayca kirleri üzerinde toplar. Bu kirler ve yağlar özellikle kulaklarında ve patilerinde birikme eğilimindedir. Bu bölgelerin günlük olarak temizliğini sağlamak gerekir. Ayrıca 1-2 haftada bir genel olarak yıkamak gerekir. Banyo yaptırırken, yumuşak bir sünger ve özel seçilmiş bir kedi şampuanı kullanmaya dikkat edilmelidir. Kullanılacak şampuanın pH’sı deri yapısına uygun olmalıdır.
Bu hassas derili kedinin bakımında dikkat edilmesi gereken en önemli konu deri sağlığını korumak olmalıdır. Üzerinde onu koruyacak bir tüy tabakası olmaması nedeniyle hem soğuktan, hem de sıcaktan korumak gerekir. Güneş altında uzun süre kalmamalıdır. Isınmak için güneşli bölgeleri tercih eden sfenksler güneş ışınlarından çok kolay etkilenir ve kısa sürede güneş yanığına maruz kalabilir. Bu nedenle açık havada olacak ise koruyucu güneş kremi kullanılması veya kıyafet giydirilmesi gereklidir. Kış aylarında ise mutlaka bir kedi kazağı giydirilmelidir. Aslında bu kedilerin yıl boyu kıyafet giymesi neredeyse bir zorunluluktur. Cam önünde uzun süre kaldığında güneş yanığı olabileceği gibi hafif bir klima serinliğinde bile üşütebilir. Onun için özellikle kış aylarında sıcak tutacak bir kedi yuvasının yanı sıra bir battaniye bulundurmanızda gereklidir.
Tüysüz olan bu kedilerin kulak temizliğinin de sık yapılması gerekir. Kulağında da tüy olmadığından tüm kirler kolayca kulak kanalına girebilir. Bu durum büyük sorunlara neden olabileceğinden düzenli olarak kulak temizliği yapılmalıdır.
Ayrıca derisinin kıvrımlı kısımlarının da günlük olarak temizlenmesi gerekir. Çünkü deri problemlerine eğilimi olan bu kedilerin kıvrımlı kısımlarında nemlenmeye bağlı olarak kolayca mantar enfeksiyonu gelişebilir. Bu amaçla, kediler için kullanımına uygun olan ıslak mendiller veya yumuşak bir sünger kullanarak temizlik yapılabilir. İşlem sırasında nazik olmaya ve fazla bastırmadan silmeye gayret edilmelidir.
İlginizi çekebilir: Kedi Oyuncakları
Sfenks kedisi, yüksekte olmayı çok sever. Bu nedenle onun kolayca tırmanabileceği yüksek oturaklı bir tırmalama ağacı veya duvar basamağı şeklinde tablalar çok iyi olur. Ev dışında bakılamayan bu enerjik kedi için bolca eğlenceli kedi oyuncaklarından bulundurmanız önemlidir. Ancak Sfenks insan odaklı bir kedi olduğundan kedi lazeri ve kedi oltası gibi birlikte etkileşimde olabileceğiniz kedi oyuncaklarını tercih etmeniz daha iyi olacaktır.
Sfenks Kedisi Beslenmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tüysüz Sfenks kedisinin özel bir beslenmeye ihtiyacı vardır. Vücut ısısını dengeleyebilmesi için enerji ihtiyacı diğer kedilere göre daha fazla olduğundan yağ oranı yüksek bir mama seçmek isabetli bir davranış olacaktır. Ayrıca seçilecek mamanın, kedinin yaş evresine uygun olması da önemlidir. Özellikle yavruların 1 yaşına kadar kaliteli bir yavru maması ile beslenmesi önemlidir. Yetişkin dönemlerinde verilecek mamanın deri sağlığını koruyan omega yağ asitleri bakımından zengin içerikte ve dengelenmiş yağ oranına sahip bir mama olması önemlidir. Çünkü alınan besinler derinin yağ üretme oranına etki eder. Kalitesiz ve içeriği dengeli olarak hazırlanmamış bir mama deriden salınan yağ oranında artışa neden olacağından deri sağlığını da olumsuz etkiyerek deri hassasiyetini artırabilir. Dengeli içerik ve dengeli yağ oranına sahip bir kuru kedi maması, kilo kontrolünün sağlanabilmesi bakımından da faydalı olacağından seçiminizi yaparken iyice incelemelisiniz.
İlgtinizi çekebilir: Kedi Mamaları
Kilo kontrolü için kaliteli beslenmenin yanı sıra egzersiz yapması da sağlanmalıdır. Hiç bir zaman obezite eğilimi göstermese de kısmi bir kilo sorunu yaşayabilir.
Sfenks kedisinin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken önemli bir konuda sindirim sistemi hassasiyetidir. Bu nedenle günlük verilecek kuru mama miktarını küçük porsiyonlar halinde birkaç öğüne bölerek vermek en ideal olanıdır. Dehidrasyona yatkın olan hassas cildi nedeniyle mama yedikten sonra mutlaka bolca su içmesi sağlanmalıdır.
Sfenks Kedisinin Sağlık Sorunları Nelerdir?
Sfenks kedileri ortalama ömrü 8-15 yıl olan sağlıklı kedilerdir. İyi ve özenli bir bakım ile uzun yıllar sorunsuz olarak yaşayabilirler. Ancak yine de genetik olarak yatkınlık gösterdiği bazı sağlık sorunları da söz konusudur. Bu sağlık sorunları;
Hipertrofik Kardiyomiyopati
Hipertrofik kardiyomiyopati, kalp kasının kalınlaşması sonucu kalbin aorta yeterli kan pompalayamaması halidir. Halsizlik, uyuşukluk, iştahsızlık, aniden yere yığılma gibi belirtiler ile kendini belli eden bu sorun genellikle ileri yaşlarda görülmektedir. Veteriner hekim tarafından yapılan EKG (elektrokardiyogram) ile kolayca tespit edilebilen bu hastalık kontrol altına alınabilir.
Ürtiker Pigmentosa
Ürtiker Pigmentosa, deride kırmızı lekeler, alerji benzeri bir görüntü ile karakterizedir. Çok nadir görülür. Nedeni tam olarak tespit edilemeyen bu hastalık, mast hücrelerinin deri, kemik iliği, dalak, lenf düğümleri ve karaciğer gibi organlarda birikmesinden kaynaklanır. Bağışıklık sistemi ile ilintili bir hastalıktır. Çok nadir olarak görülür ve kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Genç yaştaki kedilerde görüldüğünde tedaviye olumlu cevap verir.
Kalıtsal Miyopati
Kalıtsal miyopati, nadir görülen nörolojik bir hastalıktır ve kasların güçsüzleşmesi ile karakterizedir. Genellikle yavru iken ortaya çıkar. 1 yaşına kadar olan dönemde yavaş ilerleyen bir seyir izler. Kaslarda zayıflamanın yanı sıra kaslarda kasılma, yutkunma güçlüğü, yeme güçlüğü, solunum güçlüğü de görülebilir. Ani spazmlar ve solunum güçlüğü nedeniyle ani ölümlere de neden olabilir. Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur. Etkilenen kedilerde ani şekillenen ölümler olabileceği gibi, uzun bir ömür de yaşayabilirler.
Sfenks kedileri genel olarak deri hassasiyeti olan kedilerdir. Özellikle yağlı derisi nedeniyle sık sık siyah noktalar oluşur. Çene bölgesinde daha fazla görülen bu siyah noktaların mutlaka temizlenmesi gerekir. Aksi halde yangılar ve kıl kökü iltihaplanmalarına neden olabilir.
Sfenks kedisinin hassasiyet gösterdiği diğer bir sağlık sorunu ise peridontal hastalıklardır. Bu nedenle düzenli olarak diş fırçalamaya ihtiyacı vardır. Diş kayıplarına neden olan diş eti hastalıklarına karşı düzenli olarak kontrol yapılmalı ve dişleri sıkça fırçalanmalıdır. Diş sağlığının korunabilmesi için diş temizliğine yardımcı olan, sert çiğneme oyuncaklarından temin etmek faydalı olacaktır.
Sfenks Kedisi Fiyatları
Sfenks kedisi fiyatı oldukça yüksektir. Bunun nedeni ırkın hem saf ırk olması hem de nadir bulunmasıdır. Sizde bir sfenks kedisine sahip olmak istiyorsanız iyi bir araştırma yapmanızı tavsiye ederiz. Çünkü Sfenks kedisi fiyatları oldukça değişkenlik gösterebilmektedir. Eğer imkanınız var ise anne ve babası belli olan bir yavru almanız daha iyi olacaktır.
Himalayan Kedisi ve Özellikleri konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
