Son yıllarda oldukça popüler olan Scottish Fold kedisi, kıvrık kulakları ve sevimli yüz ifadeleri ile ilgi çekmiştir. Scottish Fold, 1960 yılların başlarında İskoçya da diğer kardeşleri düz kulaklı olmasına karşın, bir mutasyon sonucu kıvrık kulaklı doğan yavru kediden üretilmiştir. Kısa süre içerisinde popüler olan Scottish Fold, Büyük Britanya kedi sevenler kulübünce kabul görmüştür. Ancak 1974 yılında kuyruk ve eklem deformasyonları nedeniyle listeden çıkarılan ve üretilmesi durdurulan bu ırkın üretimi “Federation Internationale Feline (FIF)” tarafından da yasaklanmıştır. Buna rağmen Amerika da ve diğer ülkelerde maalesef üretilmeye devam edilmiştir.
Scottish Fold Özellikleri
Scottish Fold, uzun tüylü ve kısa tüylü olarak ikiye ayrılmaktadır. Ancak bugün en yaygın olan ve Scottish ırkı denildiğinde akla gelen kısa tüylü olanlarıdır. Uzun tüylü olanları Highland Fold olarak da adlandırılmaktadır.
Bu ırk, kıvrık kulaklı olması ile karakterize olsa da kulakları kıvrık olmayan, düz kulaklı Scottish Fold da bulunmaktadır ve bu kedilerde Scottish Fold özellikleri açısından bir farklılık göstermezler. Scottish Fold yavru ilk doğduğunda düz kulaklıdır ancak ortalama 3 hafta içerisinde bu kulaklar kıvrılmaktadır. Elbette kıvrılmayan veya yatık şekilde duran Scottish Fold yavru kulakları da söz konusu olabilmektedir.
Kıvrık kulakları, yuvarlak kafası, kısa burnu ve büyük yuvarlak gözleri ile baykuş görüntüsü veren bu iyi huylu kedinin tüyleri beyaz, gümüş, krem, duman, tekir, tekir beyaz gibi çok farklı renklerde olabilir. Tüyler tek renkli, iki renkli, üç renkli ve tek renk üzerine parçalı şekillerde olabilmektedir.
Yuvarlak iri gözleri bakır veya altın renklerde olmakla beraber tüy rengine göre değişebilir. Mavi veya yeşil renkte gözleri olabilir. Ayrıca scottish kedilerinde çift renkli göz rengine de rastlanmaktadır. Yani bir gözü mavi, diğer gözü ise farklı renklerde olabilmektedir.
Kısa tüylü Scottish kedisinin tüylerine dokunduğunuzda yumuşak bir peluşa dokunuyormuş gibi hissedersiniz. Uzun tüylü olanlarda tüyler genel olarak vücudun arka kısmına doğru daha uzundur. Aynı şekilde uzun tüylü olanlarda kuyrukta daha tüylüdür. Scottish Fold tüy döker mi diye merak edenler için hemen açıklayalım. Evet, hemen hemen her kedi kadar onlarda tüy dökerler.
Genel olarak yuvarlak, orta boy bir kedidir. Yetişkin ağırlığı değişkenlik gösterebilmekle birlikte ortalama 1,5 – 3 kg ağırlığa sahiptirler. Vücut ağırlığının dişilerde 3,5 kg, erkeklerde 5 kg’a kadar çıkabildiği de bilinmektedir.
Scottish Fold özellikleri açısından kediye bir bütün olarak bakıldığında vücut yapısı yuvarlak hatlara sahiptir. Kulak ucu hatta kuyruk ucu dahi yuvarlak şekildedir. Sıcak havalarda kıvrık olan kulaklarını daha az yatırırlar.
Scottish Fold Bakımı Kolay mıdır ?
Tüyleri fazla bakım gerektirmeyen bu ırkın haftada 1-2 kez taranması yeterlidir. Ancak uzun tüylü bir Scottish diğer adıyla Scottish Fold Longhair ya da Highland Fold daha sık fırçalanmalıdır. Fırçalama işlemi genel olarak ölü tüylerin alınması amacı ile yapılsa da aslında kan dolaşımına olan faydası ve masaj etkisi nedeniyle düzenli olarak kedinizin rutininde olmalıdır.
Tüy bakımı için, kedinizin tüy yapısına uygun kedi fırçası seçmelisiniz. Eğer kısa tüylü ise bir yüzeyi kıl uçlarla kaplı çift yönlü fırça veya yumuşak tel uçlu fırça iyi bir seçim olacaktır. Uzun tüylü ise furminatör benzeri metal taraklar, telli fırçalar uygun olacaktır. Tüylerinin çıkış yönünde, yukarıdan aşağıya doğru fırçalanması kürkünün güzelliğini ortaya çıkarır. Birlikte oyun oynamayı seven kedinizi bu sırada fırçalarsanız eğlenceli şekilde tüy bakımı da yapmış olursunuz.
Scottish Fold bakımı sırasında çok fazla gerekmedikçe banyo yaptırmaktan sakınmalısınız. Özellikle kış aylarında sadece kuru şampuan ile fırçalamanız, ıslak temizlik mendili ile silmeniz yeterli olacaktır. Scottish’ler temiz ve titiz kedilerdir. Örneğin kirli kum kabına girmezler, bu nedenle kum kabını ve kumu düzenli olarak temizlenmelidir.
Tüm kediler gibi, Scottish Fold ırkı kedilerinde uzayan tırnaklarının kesilmesi, ağız sağlığı için dişlerinin fırçalanması gibi genel bakım ihtiyaçları vardır. Ancak kıvrık kulakları ve gözleri ekstra bir bakım gerektirir.
Kulak salgıları fazladır, kıvrık kulakları nedeniyle havalanmayan kulak kanalı bakteriler için caziptir ve enfeksiyon gelişme riski yaratır. Bu nedenle düzenli kulak temizliği oldukça önemlidir. Bu amaçla nemli bir bez kullanarak veya Veterinerinizin tavsiyesi ile alacağınız kulak temizleme losyonu ile her gün mutlaka bakım yapmalısınız. Veteriner ziyaretlerinde kulaklarının kontrol edilmesi faydalı olur.
Göz yaşı akıntısı nedeniyle göz altı tüylerinde renk değişimleri görülebilir. Bu amaçla nemli bir pamuk ile günlük olarak göz çevresini silerek temizleyebilirsiniz. Evcil hayvan mağazalarında satılan göz temizleme losyonu veya tüyler için leke çıkarıcı bir ürün kullanarak düzenli temizlik yapmanız bu renk değişimlerinin önlenmesinde faydalı olacaktır.
Sessiz, iyi huylu ve oyuncu olan Scottish Fold kedi ile yaşamak oldukça kolaydır. Diğer kedilerle, çocuklarla hatta köpeklerle iyi geçinen Scottish kediler ilgili ve dikkatli bir aile bireyi olurlar. Aşırı miyavlamaz ve geceleri ağlamazlar. Bu da bir kedide olabilecek en güzel özelliklerden biridir diyebiliriz.
Scottish Fold özellikleri arasında meraklı olmakta önemli bir yer tutar ve bu nedenle ev içerisinde kolay açılabilecek ilaç şişesi veya deterjanların ortada bırakılmamasına, kapalı dolaplarda olmasına dikkat etmelisiniz.
Etrafta gezinmeyi, yerlerde yuvarlanmayı seven bu ırk oyun oynamaktan hoşlanır. Kimi zaman arka ayakları üzerinde, kimi zaman sırt üstü, kimi zaman kurbağa gibi yerlerde sevimli görüntülerine rastlayabileceğiniz bu kediler sahibi ile birlikte vakit geçirmeyi, sessizce sahibinin yanında dolaşmayı sever. Bu nedenle evde çok zaman geçiremeyen, uzun saatler çalışanlar için uygun olmayabilir. Tüm ev halkı ile iyi geçinir ve oynayabilir, ancak bir kişiye bağlanma eğilimi vardır. Bunlara rağmen evde yalnız kalabilir ve sakince sahibini bekleyebilir.
Özellikle puzzle kedi eğitim oyuncağı türü bulmaca oyuncakları, zeka ve aktivite oyuncakları ile oynamaktan çok hoşlanır. Sizinle zaman geçirmeyi sevdiğinden bir kedi oltası peşinde koşmak veya attığınız kedi topu ile oynamak hoşuna gidecektir. Yine de kemik yapısında oluşan genetik sağlık sorunları nedeni ile hareketlerinin kısıtlı olacağını unutmamalısınız.
Maalesef bu ırk popüler olduktan sonra birden bire Scottish Fold kedi fiyatları artmış ve bu durumda daha fazla üretimi teşvik etmiştir. Kıvrık kulaklı yavruların çok daha sevimli olan görüntüsü insanları cezbetmiş ve talebi artırmıştır. Bu ırk kedinin handikaplarını ve üretilmemesi gerektiğini bilmesine rağmen bir çok kedi üreticisi görünümlü kişi bunu fırsat bilip ırkı çoğaltmaya devam etmiş, onlar çoğalttıkça hem talep hem de kıvrık kulaklı Scottish Fold kedi fiyatı artmıştır.
Adeta bir kısır döngü haline gelen bu durum şimdilerde hayvan sevenlerin de konu hakkında bilinçlenmesi sonucu biraz daha dengelenmiştir. Artık kıvrık kulaklı yavruların zor yaşam şartları daha iyi bilinmekte ve bu şekilde üretim yapanlara karşı çok daha fazla ve haklı bir tepki gösterilmektedir. Hiç bir zaman ne kliniğimizde ne de marketimizde canlı bir hayvan satışı yapmadığımız için Scottish Fold kedi fiyatı nedir bilmiyoruz ama, umarız kıvrık kulaklı bir Scottish yavru için 1 TL bile ödemeyecek insanların sayısı daha da artar ve artık üretim tamamen durur.
Scottish Foldların Sağlık Problemleri Nelerdir?
Gelelim Scottish Fold ne kadar yaşar sorusunun cevabına. Ortalama 12 – 14 yıl kadar yaşayan Scottish Fold kedi maalesef hayatının büyük kısmını sağlık sorunları ile geçirmektedir. Mutasyon sonucu gelişen bu ırkın genetik sağlık sorunları maalesef sık olarak görülmektedir.
Irkın en sık yaşadığı genetik sorun, kemik ve eklem problemleri ve buna bağlı yaşanan topallık sorunudur. Kulakların kıvrık olmasına neden olan genetik kıkırdak sorunu, onların tüm kıkırdak yapısını dolayısı ile kemik ve iskelet sisteminin tamamını etkiler. Osteochondrodysplasia sıkça görülen sorundur. Ve hatta tüm Scottish’lerin dejeneratif eklem hastalığı ile doğduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Bu durum kişiler için Scottish Fold bakımı açısından bir çok değişik zorluklar çıkarırken kedinin kendisi içinde ömür boyu sağlıksızlık ve sorun anlamına gelmektedir.
Bu sorun özellikle iki kıvrık kulaklı ebeveynden doğan yavrularda daha fazla oranda görülmektedir. Eğer ebeveynlerden biri düz kulaklı olursa bu problemin görülme oranı yarı yarıya azalmaktadır. Scottishlerin bu dejeneratif bozukluğu tüm vücudu etkilemekle birlikte özellikle kuyruk, ayaklar ve diz eklemlerinde daha etkilidir. Bu nedenle daima kilosu kontrol altında tutulmalı ve kilo alması önlenmelidir.
Scottish Fold özellikleri arasında yemek yemeyi sevdiği için kilo almaya yatkınlık söz konusudur. Beslenmesine dikkat edilmelidir. Aksi halde bu yuvarlak hatlı kediniz iyice yuvarlaklaşır. Kilo fazlalığı, eklem ve kemik problemine yatkınlığı ile tanınan Scottish için, istenilen bir durum değildir.
Scottish ırkı kediler de sağırlık da görülebilmektedir. Ama bu durum sanılanın aksine kıvrık kulakları ile ilgili değil beyaz renk genleri nedeniyle oluşmaktadır.
Hipoalerjenik bir ırktır. Neredeyse % 100 denilebilecek oranda alerjiye sebep olmaz diyebiliriz. Yine de aşırı hassas insanlarda çok az sayıda olsa da hassasiyete neden oldukları görülmüştür.
Scottish Fold bakımı sırasında dikkat edilmesi gereken önemli bir konuda kuyrukları ile ilgilidir. Çünkü kuyrukları oldukça hassastır. Kuyruk sertleşmesi veya kuyruk katılaşması da denilen, kuyruğu hareket ettirememe ile kendini gösteren ağrılı bir sorun yaşayabilirler. Aşırı ağrı nedeniyle kuyruklarını hareket ettirmekte zorlanırlar veya hiç hareket ettirmezler. Bu nedenle kuyruklarına nazik ve itinalı dokunulmalı, sert hareketlerden kaçınılmalıdır.
Bu sorun ileri yaşlarda hiç bir dış etken olmadan, yaşa bağlı olarak kendiliğinden oluşabilir. Bu nedenle ara sıra yavaş ve yumuşak hareketler ile kuyruğu yukarı-aşağı ve sağa-sola doğru hareket ettirerek verdiği tepkilere bakmalısınız. Bu hareketler sırasında canının yandığını veya acı çektiğini hissederseniz mutlaka veteriner hekiminize danışarak ağrıyı azaltacak tedbirler almalısınız.
Bu ırkın yaşayabileceği diğer önemli bir sorunda polikistik böbrek hastalığıdır ( Polycystic Kidney Disease ). Bu hastalık da kalıtsal bir sorundur. Bu nedenle eğer anne ve babası bilinen bir yavru alacaksanız bunu araştırmanız faydalı olacaktır. Anne veya babasında bu sorun varsa mutlaka ileri dönemlerde sizin kedinizde olacağını da unutmamalı ve kontrol altında bulundurmalısınız.
Scottish Fold ırkında kalıtsal olan bir diğer sorunda hipertofik kardiyomiyopati hastalığıdır. Kalp duvarında kalınlaşma ve buna bağlı gelişen kalp yetmezliği ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalık için de kedinizi düzenli olarak veteriner hekiminize götürerek kalp kontrollerini yaptırmanız, erken teşhis ve önlem alabilmeniz için çok gereklidir.
Genetik bir mutasyon sonucu oluşan bu ırk 3 farklı varyasyonda görülebilmektedir. Bunlar;
Anne veya babanın sadece birinde kıvrık kulak var ise bu çiftleşme sonucu olan Scottish Fold yavru kıvrık kulaklı olabilir veya olmayabilir ancak genellikle eklem problemi görülür.
Anne ve babanın her ikisinde de kıvrık kulak yok ise bu çiftleşme sonucu doğan yavrularda kıvrık kulak yoktur, genellikle kıkırdak problemi görülür.
Anne ve babanın her ikisi de kıvrık kulaklı ise bu çiftleşmeden doğan yavrular kıvrık kulaklıdır, genellikle ırka özgü olan tüm kalıtsal hastalıklar görülmektedir.
Maalesef tüm bu sorunların yanı sıra yine de ortalama ömür süresi 11 ile 15 yıl kadar olan bu kediler için uzun sayılabilecek bir süre yaşayabilen bu ırk, çoğu zaman kısıtlı ve gerçekten kabul edilemez derecede ağrılı bir yaşam sürmek zorunda kalmaktadır.
Eğer isterseniz Flanders çoban köpeği hakkında ya da Persian (İran Kedisi) Özellikleri ve Bakımı yazısı hakkında bilgi alabilirsiniz.
