Protein skimmer, köpük toplayıcı veya protein toplayıcı olarak da adlandırılan ve genel olarak nitrat seviyesinin düşük tutulması için kullanılan akvaryum ekipmanıdır. Özellikle nitrat seviyesinin önem taşıdığı mercan bulunan Resif akvaryumları için önemlidir. Organik atıkları, azot bileşenlerini parçalanmadan toplayarak suda nitrat seviyesinin yükselmesini önler.
Protein skimmer resif akvaryumlarının yanı sıra tüm deniz akvaryumları için önemlidir. Organik atıklar akvaryum suyunda biyolojik kirlenme sebebidir. Suyun kalitesini bozar ve canlıların yaşam ortamını kalitesizleştirir. Bu atıkların sudan uzaklaştırılması büyük önem taşır. Protein skimmer hava kabarcıkları ile sudaki proteinleri, yağları, amino asitleri enzimleri ve fenol bileşenleri suda çözünmeden önce akvaryumdan uzaklaştırılmasını sağlar. Böylece akvaryum suyu canlılar için sağlıklı ve yaşanabilir halde kalır.
Çalışma prensibi ve mekanizması basittir. Su ve hava skimmer içerisinde karışır ve hava kabarcıkları oluşur. Oluşan bu kabarcıklar akvaryumdaki protein ve diğer atıkları toplar. Atıklar hava kabarcıklarının yüzeyine yapışır, daha sonra atıkların toplandığı tahliye tüpünde toplanır ve tahliye borusu ile köpükler dışarı atılır. Örneğin doğal yaşamda deniz suyunun kıyıya çarpması sırasında oluşan köpükler sudaki atıkların bir kısmını uzaklaştırır. Akvaryumda ise, benzer şekilde bu işlev protein skimmer tarafından yapılır.
Akvaryumda kullanılan filtre sistemleri de işlev olarak atıkları toplar. Ancak protein skimmerde olduğu gibi bir tahliye borusu olmadığından sadece filtrede toplanmış ve hapsedilmiş olur. Mekanik, kimyasal veya biyolojik etkili akvaryum filtrelerinde organik atıkların ve salınımlarının tekrar akvaryuma karışma riski vardır. Akvaryum filtre malzemelerinin uygun zamanda yenilenmemesi halinde amonyak, nitrat, nitrit, fosfat gibi zararlı atıklar suya tekrar salınabilir. Oysa skimmer ile güvenle ve geri dönüşümsüz olarak akvaryumdan tamamen uzaklaştırılmış olur.
Protein Skimmer Ne İşe Yarar? Faydaları Nelerdir?
- Protein skimmerlar akvaryumda biyolojik ve mekanik filtre sisteminin daha verimli çalışmasına yardımcı olur. Organik atıklar parçalanmadan sudan uzaklaştırıldığı için mekanik filtrasyon yapan akvaryum filtresinin yükü azalır ve daha verimli çalışır. Akvaryum suyunun daha berrak olması kolaylaşır.
- Akvaryumdaki balık ve diğer canlılar için zararlı toksik etkiye neden olabilecek pek çok organik atığın parçalanmadan uzaklaştırılmış olması olası zehirlenmeleri önler.
- Akvaryum balıklarında hastalığa neden olabilecek ve bağışıklığın zayıflamasına neden olabilecek atıklar güvenle uzaklaştırılmış olur.
- Akvaryum suyunda nitrat seviyesinin düşük tutulabilmesinde fayda sağlayan en etkili akvaryum ekipmanıdır.
- Akvaryum yüzeyinde toplanan yağlar suyun oksijenlenme ve ışık alma seviyesini düşürür. Skimmer bu yağların toplanarak atılmasını sağlar. Su daha fazla oksijenlenir, bu sayede suyun karbondioksit seviyesinin yükselmesi de önlenmiş olur.
- Fosfat seviyesini düşürerek yosun oluşumunu ve bulanıklığın önlenmesine yardımcı olur.
- Akvaryum suyunun daha berrak olmasını sağlar.
- Akvaryumun pH değerinin korunmasına yardımcı olur.
- Akvaryumda organik atıklar ile beslenen yosunların ve parazitlerin gelişmesini önler veya yavaşlatır.
- Bir ozonizer ile kullanıldığında suda redox’u (biyolojik filtrasyon sonucu ölçüm değeri) iyileştirir ve hastalığa neden olan organizmaları azaltılmasına yardımcı olur.
Protein Skimmerlar Gerekli mi?
Özellikle balık ve mercanların birlikte ve yoğun olduğu akvaryumlarda atıkların fazla olması nedeniyle her türlü hayati riski azaltmak amacı ile protein skimmer kullanılması önemlidir.
Canlı sayısının fazla olması, doğal olarak organik atıklarında fazla olması anlamına gelir. Skimmer ise, balık, omurgasız canlılar, mercanlar gibi tüm tuzlu suda yaşayan canlıların oluşturduğu enzim, fosfat, karbon, protein, yağ gibi tüm atıkların toplanması ve doğrudan akvaryumdan uzaklaştırılmasını sağlar. Bu işlevi hiçbir mekanik akvaryum filtresinin yapması mümkün olmadığından Protein Skimmerlar bu anlamda büyük önem taşımaktadır.
Protein Skimmer Zorunlu mu?
Özellikle resif akvaryumlarında bulundurulması zorunludur demek yanlış bir değerlendirme olmayacaktır. Çünkü mercanlar ve resif omurgasızları için nitrat ileri derece de toksik etkilidir. Hatta çok düşük seviyede olan nitratı dahi tolere etmeleri pek mümkün değildir. Bu nedenle resif akvaryumunda kesinlikle nitrat olmamalıdır. Nitrat, akvaryum içerisinde bulunan organik atıkların parçalanması ve azot bileşenlerine ayrılması sonrasında açığa çıkar. Protein skimmer ise organik atıkları parçalanmadan topladığı için resif akvaryumunda nitratın kontrolü için en gerekli ekipman olarak kabul edilebilir.
Tuzlu su yani deniz akvaryumu sadece balık için kullanılıyorsa skimmer kullanmak faydalıdır ama zorunlu değildir. Deniz akvaryumunda berrak bir su sağlamak ve koku oluşumunu önleyebilmek için oldukça faydalıdır ve bu amaçla kullanılabilir.
Akvaryumda su değişimi her zaman, vakit alan uğraştırıcı bir işlemdir. Üstelik akvaryumdaki uygun ortamın korunması da önemlidir. Protein skimmer bu konuda oldukça yardımcıdır. Yosun oluşmasını ve suyun temiz kalmasını, dolayısı ile balıkların ve diğer canlıların sağlıklı olmasını sağlar. Akvaryumda su değişim zamanını hatırı sayılır bir süre boyunca geciktirir.
Protein Skimmer Fiyatları
Protein skimmer fiyatını belirleyen en büyük etken ürün çeşididir. Büyük kapasiteli ve motorlu protein skimmer modelleri fiyat olarak biraz daha yüksektir.
Protein Skimmer Çeşitleri
1- Motorsuz Protein Skimmer
Hava taşlı sistem olarak da adlandırılan bu ürüne ilave olarak hava motoru ve hava taşı da alınması gerekir. Kabarcıklar hava taşından çıkan hava ve suyun temasıyla oluşur.
2- Motorlu Protein Skimmer
Bu sistemde kafa motoru ile taşınan ve aynı zamanda motordan çekilen hava ile suyun karışımı ile kabarcıklar oluşur.
3- Spraying Sistem
Bu sistemde suyun alt kısmında bulunan ve belirli aralıklarla kuvvetli hava kabarcığı püskürten bir motor ile atıklar skimmerin gövdesinde toplanır.
4- Yüzey temizleyiciler
Tam olarak skimmer olarak adlandırması doğru olmamakla birlikte daha basit bir mekanizma ile çalışan yüzey temizleyici ekipmanlarda protein skimmer benzeri işlev görmektedir.
Protein Skimmerın Kurulumu Ve Temizliği
Kurulması marka ve modele göre fark göstermekle birlikte genel olarak kolaydır. Önemli olan tavsiye edilen mesafeye göre uygun yerleştirilmesidir. Ancak doğru çalışması ve performansının yüksek olması için kapasitesinin akvaryuma uygun olması ve hava ayarının doğru yapılması önemlidir.
Hava hızının az veya fazla olması yani doğru ayarlanmaması köpük oluşumunun yetersiz olmasına neden olur. Bu durumda atıklar yeterince toplanamaz. Oluşan köpük renginin açık bej rengi olması genellikle doğru kabarcık ayarı olarak kabul edilmektedir.
Temizliğinde ise en önemlisi atık toplama haznesidir. Bu hazne taşma yapmadan düzenli boşaltılmalıdır. Hortum ve motor bakımının düzenli yapılması gerekir. Kontrol edilerek ihtiyaç halinde hava hortumu sertleşmiş ise yenilenmeli, pervane mili ve diğer parçalar musluk altında yıkanarak biriken tuzlardan arındırılmalıdır.
Akvaryum Balık Türleri konulu yazımızı da okumak ister misiniz?
