Peru İnka Köpeği (Peruvian Inca Orchid)

Peru İnka köpeği tüysüz köpek ırkları listesinin en ilgi çekici olanlarından birisidir ve bu köpeğin anavatanı, adından da anlaşılacağı gibi Peru’dur. Tüysüz Peru köpeği, Peru İnka Köpeği, Peru İnka Orkidesi gibi isimler ile tanınmaktadır. Güneşe karşı çok hassas olması ile bilinen bu köpeklere gece köpeği, ay köpeği ve çiçek köpekleri gibi isimlerde verilmiştir.

Peru’nun kültürel mirası olarak kabul edilen ve uluslararası tescilli safkan tek köpek ırkı olan bu yerel köpeklerin tarihi oldukça eskidir. Antik çağlardan bu yana bulunmuş olan pek çok eserde tasvir edilmişlerdir. Bölgede yaşamış olan Çimu, Chancay ve İnkalar tarafından beslenmiş olan bu köpekler, refakatçi hatta şifacı olarak pek çok amaçla kullanılmıştır. Tüysüz olan bu köpekler İnkalar tarafından çıplak köpek olarak adlandırılmıştır. İnkalar bu köpekleri geceleri ısınmak ve artritli hastaların tedavi edilmesi için kullanmıştır.

Geçmişi konusunda bazı farklı görüşler söz konusudur. Kimilerine göre bu köpekler Çin göçü ile Amerika’ya getirilmiştir. Kimilerine göre de Afrika kıtasından gelen göçebeler tarafından Amerika kıtasına getirilmiştir. Yapılan araştırmaların yanı sıra arkeolojik eserlerdeki tasvirler incelendiğinde bu köpeğin MÖ 300 yıllarında yaşamış olduğunu belgelemektedir. Orijinal Peru köpeğinin küçük boyutlarda olduğu bilinmektedir. Bölgeye gelen İspanyollar tarafından bu tüysüz köpekler keşfedilmiş ve bazı farklı çiftleştirilmeler ile daha büyük boyutlarda üretilmesi amaçlanmıştır. Zaman içerisinde küçük, orta ve büyük Peru köpeği olarak 3 farklı boyut geliştirilmiştir.

Greyhaund ve Whippet ırkı köpeklere benzeyen Peru köpeği de çok iyi bir avcıdır. Avını koklayarak değil görerek bulur. Oldukça çevik ve hızlı hareket eder. Hem avı bulmak hem de avı yakalamak konusunda mükemmeldir.

Tüm dünyada çok nadir bir ırk olan Peru İnka köpeğine ülkemizde rastlamak neredeyse imkansız desek doğru olur. Aslında pek çok bakımdan oldukça mükemmel ve sorunsuz olan bu ırk vahşi görünümü nedeniyle çok fazla tercih edilmemektedir.

Peru İnka Köpeği ve Fiziksel Özellikleri

Küçük, orta ve büyük boy olan Peru köpeğinin her üçünün boyutları ve ağırlıkları farklıdır. Ancak genel olarak fiziksel özellikleri benzerdir.

Küçük olanları 24-40 cm boyutlarında ve 4-8 kg ağırlığında olabilir.

Orta boy olanları 40-50 cm boyutlarında ve 8-12 kg ağırlığında olabilir.

Büyük boy olanları ise 50-65 cm boyutlarında ve 12-25 kg ağırlığında olabilmektedir.

Peru orkide köpekleri zarif görünümlü, çevik ve hızlı köpeklerdir. Canlı ve atik olan bu köpek aynı zamanda çok iyi bir avcıdır. Köpek ralli yarışları ve çeviklik yarışmalarında çok başarılıdır. Peru İnka köpeği tamamen tüysüz olabildiği gibi, kısmi tüylü de olabilmektedir. Ancak tamamen tüysüz olanlarında da baş üzerinde tüy bulunabilir. Derisi tek renkte ve lekeli olabilen bu köpekler, çok farklı deri renginde görülebilir. En çok siyah, gri, pembe, tarçın ve beyaz renkte olanlar tercih edilmektedir.

Gövdesi uzun ince olan bu köpeğin fazla büyük olmayan geniş başı, kemerli ve buruna doğru incelen uzun şekillidir. Dikkatli ve akıllı bir ifade ile bakan gözleri badem şeklindedir. Kulakları kafanın üzerinden başlayıp yanlara doğru geliyormuşçasına görünür. Tabana doğru geniş ve uca doğru incelen kulaklarını genellikle dik tutar, sadece dinlenirken yatık olarak tuttuğu kulakların ucunda bazen birkaç tüy bulunabilir. Başın üst kısmın da alından başlayıp arkaya doğru uzanan tüyler bulunmaktadır. Bu tüyler, ırka özgü spesifik özelliktir. Onu farklı kılan bu tüyler nedeniyle “punkçı” köpek olarak da adlandırılmaktadır.

Bu ırkın spesifik olan bir diğer özelliği de dişleridir. Tamamen tüysüz olanların tümünde kongenital olarak diş sayısı eksik olmaktadır. Bu özellikte ırkı fiziksel olarak farklı kılmaktadır.

Genel olarak tazılara benzeyen bu köpeklerin bacakları ince ve uzundur. Orta uzunlukta ve uca doğru incelen kuyruğunu genellikle aşağıda tutar. Patileri uzundur, perdeli ayak parmaklarına sahiptir ve tavşan ayak olarak bilinen bir ayak şekline sahiptir. Irkın tüm vücudu tüysüz olmasına karşın, baş üzeri, kuyruk ucu ve patilerinde bir miktar tüy olabilmektedir.

Peru İnka Köpeğinin Karakteri

Zeki, enerjik bir köpek olan Peru köpeği evde asil ve sevecen bir mizaçtadır. Ev halkı için iyi bir refakatçi, yabancılara karşı ise daima uyanık ve çekingen olan bu köpek ailesine sadık ve çok iyi bir bekçidir. Bu nedenle biraz havlama eğilimi vardır. Ayrıca bu köpekler fazla oyuncu da değildir. Çok küçük çocuklu aileler için pek tavsiye edilmeyen bu ırk genel olarak çocuklar ile iyi anlaşır ve oldukça korumacı davranır.

Yalnız kalmayı pek sevmeyen ve ailenin yanında olmaktan keyif alan bu ırk diğer köpeklerle de iyi anlaşır. Ancak kediler ile arası pek iyi değildir. Birlikte bakılabilmesi için çok erken dönemde bir araya getirilmiş ve birlikte büyütülmüş olmalıdır.

Peru İnka Köpeklerinin Bakımı Nasıl Olmalı?

Bakımı en kolay ırklardan biridir. Fırçalama ihtiyacı olmadığı gibi banyo ihtiyacı da fazla olmayan bu köpeği yıkamakta çok kolaydır. Bu ırk kokusuz bir köpektir ve pire sorunu yaşamaz. Tüy dökmeyen bu ırk alerjik kişiler için de ideal sayılabilir.

Derisi sert görünümlü olsa da oldukça yumuşak ve esnektir. Bakımında en fazla dikkat isteyen şey derisini güneşten korumaktır. Çok güneşli havalarda dışarıda fazla tutulmamalıdır. Dolaştırılacak ise mutlaka güneş kremi kullanılmalıdır. Tüysüz olduğu için çok soğuk havalarda bir köpek kazağı giydirilmelidir. Ancak bu ırk aşırı sıcağı pek sevmez.

İlginizi çekebilir: Köpek Ödül Maması

Deri bakımında önem taşıyan bir konu da derinin neminin ve esnekliğinin korunmasıdır. Derisi kuruduğunda dış etkenlere karşı aşırı hassaslaşır ve kolayca yaralanabilir. Bu nedenle aşırı olmamak kaydı ile nemlendirici bir losyon kullanılabilir. Yıkamak gerektiğinde ise mutlaka nemlendirici köpek şampuanı kullanılmalı ve sık yıkanmamalıdır. Bu ırk köpekler için seçilecek şampuan ve nemlendirici losyonlarda lanolin olmayan ürünlerin kullanılması tavsiye edilmektedir. Derisini nemlendirmek için zeytinyağı ve Hindistan yağı gibi bitkisel yağlarda kullanılabilir.

Tırnak bakımı, diş bakımı ve kulak kontrolü gibi tüm köpek ırklarının ihtiyacı olan rutin bakım ihtiyaçlarının dışında ekstra bakım ihtiyacı yoktur.

Apartman yaşamına kolayca adapte olabilen ve egzersiz ihtiyacı orta seviyede olan bu ırk özgürce koşup oynamaktan çok hoşlanır. Egzersiz ihtiyacını karşılamak için günde bir iki kez 20-25 dakikalık yürüyüş yaptırılması gerekir. Güneşe karşı çok hassas olduğu için yürüyüşleri uzun yapmamaya ve güneşin çok etkili olmadığı saatlerde yaptırmaya dikkat edilmelidir. Daha önce de belirttiğimiz gibi güneşten korumak için ince penye tişört giydirmek ve güneş kremi kullanmak oldukça fayda sağlayacaktır.

Tazıgillerden olan bu tüysüz köpeğin tasmasız gezdirilmesi pek tavsiye edilmez, çünkü bir kediyi kovalamak için aniden fırlayabilir.

Peru İnka Köpeğinin Eğitimi Nasıl Olmalıdır?

Bu ırkın erken yaşlarda çok iyi sosyalleştirilmesi gerekir. Doğası gereği avcılık ve bekçilik karakteri taşıyan bu tüysüz köpek yabancılara karşı hoş görüşüz olabilir. Henüz yavru iken insanlarla bir arada tutularak sosyalleşmelidir. Zeki bir ırk olmasına karşın itaat konusunda zorluk çıkarabilir, bu nedenle sabırlı olunmalı ve sert oyunlar oynamaktan kaçınılmalıdır.

Eğitiminde pozitif yöntemler tercih edilmelidir. Lezzetli bir köpek ödülü ve övgü dolu birkaç sözcük işinizi kolaylaştıracaktır. Sabırlı ve doğru eğitimle iyi sonuç alınabilen bu ırk zekidir ve hızlı öğrenir. Ancak fırlat getir gibi tekrar eden oyunlardan çok çabuk sıkılır. Bir top peşinde koşmaktan daha fazla keyif alır. Fiziksel ve zihinsel olarak zinde tutabilmek için puzzle köpek oyuncakları veya ödül topu gibi uygun oyuncaklar seçilmelidir.

Peru İnka Köpeğinin Beslenmesi Nasıldır?

Özel bir diyete ihtiyacı yoktur. Tüm köpek ırklarında olduğu gibi yavru, yetişkin veya yaşlı dönemlerine uygun kaliteli bir köpek maması ile beslenmesi yeterlidir. Köpek ödül mamalarını severek tüketir ve eğitimi için olumlu sonuç alınır. Ancak kilo almaya meyilli olan bu ırkın beslenmesinde ister ödül maması, ister kuru mama olsun daima verilecek günlük miktarlara uyulmalıdır. Aksi halde kolayca kilo alabilir.

İlginizi çekebilir: Köpek Maması

Genetik Olarak Yatkınlık Gösterdiği Sağlık Sorunları

Peru İnka köpeği ortalama olarak 11-13 yıl yaşayan bir ırktır. Genetik olarak ırkın yatkınlık gösterdiği en büyük sağlık sorunu ise kalp hastalıkları ve işitme kaybıdır. Bu nedenle henüz yavru iken mutlaka “Bear testi” olarak bilinen işitme testi uygulanması ve sağırlık sorunu olan köpeklerin çiftleştirilmemesi tavsiye edilmektedir.

Tüysüzlük genlerinin neden olduğu diğer bir sorun da diş eksikliğidir. Yavrular tam diş sayısı ile doğar. Ancak diş değişimi sonrasında azı dişleri çıkmaz ve diğer köpek ırklarına göre eksik diş sayısına sahiptirler.

Peru İnka köpeği tüysüz olması nedeniyle bazı durumlara karşı fazlaca hassasiyet gösterebilmektedir. Özellikle böcek ilacı gibi toksin içeren kimyasallar kolayca deriden emilebileceğinden dikkatli olunmalıdır. Normal de deriden emilen bu toksinlerin karaciğere ulaşmasını genellikle vücut yağları engeller. Ancak bu ırkın hem tüyleri yoktur, hem de deri altı yağ dokusu çok azdır. Bu nedenle deriden kolayca emilen toksinler karaciğere hızla ulaşarak ciddi sorunlara yol açabilir.

Irkın yatkınlık gösterdiği diğer sorunlar ise, diz kapağı çıkığı, yangılı bağırsak hastalıkları, deri ve göz problemleridir. Bu konularda yapılan rutin kontroller sağlıklı ve uzun bir yaşam için gerekli ve önemlidir.

Köpeklerde Glokom Belirtileri ve Nedenleri  konulu yazımız da ilginizi çekebilir