Muhabbet kuşları kafeste yaşamaya adapte olmuş üretimi kolay kuşlardır. Uzun yıllardır insanlar ile yaşamaya alışmış olan bu kuşlar yıl içerisinde pek çok yavru verebilirler. Ancak bunun için doğru beslenmeleri ve ihtiyaçlarına uygun bir ortamda barınmaları gerekmektedir. Gerekli ortam sağlandığında kolay bir şekilde çiftleşebilir ve yumurtlamaya başlarlar. Muhabbet kuşları, yumurtlama dönemlerinde içgüdüsel olarak çiftler halinde gezerler. Fakat buna rağmen muhabbet kuşlarının çiftleşmeleri ile ilgili başarı elde edilemeyebilir. Kuşun çiftleşme konusunda istekli davranmamasının nedeni eş seçimi olabilir. Bu durumda yeni bir eşleşme yaparak çiftleşmeleri sağlanabilir. Diğer yandan muhabbet kuşları doğal yaşam ortamlarında bahar aylarında çiftleşen canlılardır. Bu anlamda kafeste yaşayan muhabbet kuşlarının çiftleşmeleri için en ideal dönem de bahar aylarıdır. Kafeste yaşayan muhabbet kuşlarında çiftleşme isteğini uyandırmak için bahar ayları geldiğinde pencereleri açmak ve güneş ışınlarının içeriye girmesini sağlamak faydalı olacaktır. Yine muhabbet kuşları sene içerisinde birkaç kez kuluçkaya yatıp yumurtlayabilirler. Peki, muhabbet kuşlarında yumurtlama süreci ile ilgili bilinmesi gerekenler nelerdir?
Muhabbet Kuşlarında Çiftleşme ve Üremeye Hazırlık
Muhabbet kuşlarında yumurtlama süreci ile ilgili bilgi vermeden önce çiftleşme süreçlerine değinmekte fayda bulunmaktadır. Bu doğrultuda erkek muhabbet kuşları ortalama olarak 5 – 6 ayda, dişileri ise 8 – 10 ay gibi bir süreçte erişkin olurlar. Ancak gelişimlerinin olumsuz etkilenmemesi adına çiftleşmeleri için bir süre daha beklemek gerekir. Muhabbet kuşları eş seçimi konusunda oldukça seçici canlılardır. Bu nedenle muhabbet kuşu eş seçimi için kuşların hareketleri iyi gözlemlenmelidir. Çünkü kuşların birbirlerine olan davranışlarından iyi birer çift olup olamayacaklarını anlamak mümkündür. Ayrıca dişi ve erkek kuşun aynı yaşlarda olması çiftleşme konusunda bir avantajdır.
Muhabbet kuşları çiftleşecekleri zaman erkek kuş dişi kuşa kur yapar ve çok hareketli olduğu gözlemlenir. Devamlı olarak dişinin yanına gelir ve ona ilgi gösterir. Yine erkek muhabbet kuşunun çiftleşme belirtileri arasında dişi kuşun kuyruğuna dokunması ve yan yan sekerek yürüyüş yapması da sayılabilir. Dişi kuş ise eğer hazır ise erkek kuşa cevap verir ve erkek mesajı aldığında çiftleşme gerçekleşir.
Muhabbet kuşlarının yumurtlama ve kuluçka döneminde tüm stres faktörleri ortadan kaldırılmalıdır. Aksi taktirde sonu ölümle biten sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Muhabbet kuşları içgüdüsel olarak nesillerinin devamı için çaba harcarlar. Ancak çiftleşmeleri için belli koşulların oluşması gerekmektedir. Bu anlamda öncelikle kuşlar için kalabalıktan uzak ve sessiz bir ortam oluşturulmalıdır. Yine muhabbet kuşu yemleri ile sağlıklı beslenmeleri gerekmektedir. Çünkü diğer canlılarda da olduğu gibi üreme dönemlerinde besinsel ihtiyaçlarında artış olur. Bu nedenle tükettikleri yemin ya da suyun içerisine vitamin koymakta fayda bulunmaktadır. Yine E vitamini takviyesi yapmak, özellikle yumurtaların ve yavruların sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.
Yavru alınacak kuşlar için yavruluk seçimine de dikkat edilmelidir. Çünkü muhabbet kuşları aktif canlılardır ve hareket etmeyi çok severler. Bu anlamda kafesin boyutları ne kadar büyük olursa o kadar uygundur. Kuş yavruluğu için ise çok küçük ebatlarda olanlardan uzak durulmalıdır. Çünkü dişi kuş kuluçkadayken rahat edemeyebilir.
Muhabbet Kuşlarında Yumurtlama ve Kuluçka Süreci
Çiftleşmenin gerçekleşmesinin ardından dişi kuşun hamile olup olmadığını anlamanın pek çok yolu bulunmaktadır. Dişi kuşta her ne kadar fiziksel olarak bariz bir değişim gözlemlenmese de bir miktar şişkinlik görülebilir. Yine muhabbet kuşunda hamilelik belirtileri arasında kuşun daha sakin bir ruh haline bürünmesi de sayılabilir. Ayrıca kafesteki yumurtlama yuvasını sürekli olarak temizleme ya da kendini yuva içerisine kapatma gibi davranışlar da gösterebilir.
Muhabbet kuşları doğal yaşam ortamlarında belli dönemlerde yumurtlarlar. Fakat evde bakılanların her dönemde yumurtlamaları mümkündür. Bu sebeple muhabbet kuşlarında yumurtlama için net bir zamandan bahsetmek doğru olmaz. Eğer dengeli beslenir ve bakımları aksatılmazsa her zaman yumurtlamaları mümkündür.
Dişi muhabbet kuşları çiftleşmeyi takip eden 12 – 15. günler arasında ilk yumurtayı verirler. Ancak bu süre değişiklik gösterebilir. Özellikle ilk kez yumurtlayacak olanlarda yumurtlama daha uzun sürebilir. Yumurtlayacak olan dişinin anüs kısmında şişlik meydana gelir ve kanatlarında ise düşme gözlemlenir. Fakat muhabbet kuşlarında yumurtlama belirtileri bunlar ile sınırlı değildir. Bu süreçte dişi kuşlar daha çok yuvada yatmak isterler. Tuvalet ihtiyacı için arada sırada dışarıya çıkan dişi kuş, gün içerisinde erkek kuş tarafından beslenir.
Muhabbet kuşlarında kuluçka süresi 18 – 20 gün arasında değişebilir. Genellikle ilk yumurtayı vermelerinin ardından değil, ikinci ya da üçüncü yumurtayı verdikten sonra kuluçkaya yatmayı tercih ederler. Bu sürecin ardından ise yavrular çıkmaya başlar. Fakat kuluçka döneminde dişi kuş çok iyi gözlemlenmeli ve strese girmesine neden olacak tüm faktörlerden uzak tutulmalıdır. Aksi şartlarda stresli bir yumurtlama süreci geçirmesi nedeniyle sağlık sorunları ile karşılaşabilir ve hatta yaşamını dahi yitirebilir.
Yumurtlama sürecinin tamamlanmasının ardından yumurtalardan çıkan yavrular tüysüz ve gözleri kapalıdır. Çok hızlı bir gelişim süreci geçiren yavrular annelerinin kursaklarında oluşturdukları ve kursak sütü olarak adlandırılan bir besin ile beslenirler. Bu nedenle anne kuşun beslenmesine önem verilmeli, muhabbet kuşu vitamin ve mineralleri ile gerekli takviyeler yapılmalıdır. Ayrıca yumurta içeren muhabbet kuşu mamaları ile beslenmelerinde de fayda vardır.
Muhabbet kuşu yavruları ortalama olarak 1 ay sonra tüylenmeye ve yuvadan çıkmaya başlarlar. Bundan sonra beslenmeleri için kafese yavru muhabbet kuşu yemi koymak gerekir.
Muhabbet Kuşlarında Yumurtlama Sorunları
Muhabbet kuşlarında görülen yumurtlama sorunlarının başında kronik yumurtlama gelmektedir. Nedeni ise kuşların hormonal mekanizmalarındaki bozukluktur. Hormonal bozukluklar muhabbet kuşunda hamilelik belirtilerine sebep olur. Yumurtlama çiftleşme olmasa da devam eder ve dişi kuşun sağlığı bozulur. Muhabbet kuşunda kronik yumurtlama bir veteriner hekime başvurularak engellenmelidir.
Muhabbet kuşlarında yumurtlama ile ilgili yaşanabilecek bir diğer sorun ise yumurta sıkışmasıdır. Kuşların yaşadıkları bu sorunun altında; ilk kez yumurtlama, çok sık yumurtlama, yetersiz egzersiz, kötü bakım koşulları, A vitamini eksikliği, kuşun batınının darlığı ve stres gibi nedenler yatıyor olabilir. Karın kısmında şişlik, ıkınma, tüylerde kabarma, iştahsızlık ve halsizlik gibi belirtiler ile kendini gösteren yumurta sıkışması sorununun tedavisi için mutlaka bir veteriner hekime başvurmak gerekmektedir. Veteriner hekim bölgeye masaj yaparak yumurtanın çıkmasını sağlayabilir. Ayrıca kuşun sıcak ve nemli bir ortamda tutulması faydalı olacaktır. Bunların yanı sıra kuşun bu durumu neden yaşadığı göz önünde bulundurularak A vitamini ve kalsiyum takviyesi alması sağlanabilir. Çok nadir de olsa sorunun çözümü için cerrahi yöntemlere de başvurulabilmektedir.
Kuşlarda Parazit Sorunu konulu yazımızı da okumak ister misiniz?
