Malta Köpeği (Maltese Terrier) Özellikleri

Malta köpeği, Maltese Terrier ve Bishon Maltese olarak da adlandırılan bu köpek ırkının tarihi çok eskiye dayanmaktadır. Göz alıcı beyaz tüyleri ile asil bir görünümü olan Maltese, çevik, korkusuz ve hızlı bir köpektir. Toy (Oyuncak) ırkların eskilerinden olan Malta köpeğinin tarihi 2 bin yıl önceye dayanmaktadır. Yunanistan, Roma, Mısır kültürlerinde yazarlar, şairler ve sanatçılar tarafından eserleri ile ölümsüzleştirilen bu ırk hakkında ünlü yunan filozof Aristoteles dahi “hanımların gözdesi” olarak bahsetmiştir. Yunanlılar, Malta köpeği için mezarlar inşa ederken, Mısırlılar ve Avrupalılar, Malta köpeğinin hasta insanları iyileştirme yeteneğine sahip olduğuna inanmış ve bu ırk oldukça rağbet görerek yayılmıştır.

Binlerce yıl öncesine dayanan tarihine rağmen, Malta köpeğinin kökeni tam olarak bilinmemektedir. Kökeni konusunda birçok farklı inanış olan Maltese Terrier cinsi köpeklerin Akdeniz’deki Malta Adası’nda Spitz veya Spaniel tipi köpeklerden geliştirildiğine inanılmaktadır. Farklı olarak kimileri İtalya’da geliştirildiğine, kimileri de Asya’dan geldiğine ve daha küçük Asya köpeklerinin çoğunun gelişiminde rol aldığı görüşüne inanmaktadır.

Tam olarak nereden geldiği bilinmese de Malta adasında geliştirilmiş ve geliştirildiği bu adanın ismini almıştır. Popülerliği 15. yüzyıldan sonra Avrupa’ya gelişi ile artmıştır. Fransız aristokratlar tarafından oldukça beğenilen Malta köpeği, VIII. Henry’nin hükümdarlığı sırasında Britanya Adaları’na getirilmiş ve 16. yüzyıl sonlarına doğru hemen hemen tüm asillerin ve kraliyet ailesinin favorisi haline gelmiştir. Goya ve Sir Joshua Reynolds gibi pek çok ressamın portrelerinde bu küçük beyaz köpekler, güzel kadınlar ile birlikte çizilmiştir.

Roma İmparatorluğu’nun çöküşünden sağ çıkmasına rağmen, Malta Teriyer’ inin nüfusu 17. ve 18. yüzyıllarda neredeyse yok denilecek kadar azalmıştır. Bazı yetiştiriciler ırkı kurtarabilmek için Kaniş, minyatür İspanyol köpeği ve Doğu Asya minyatür köpekleri ile karıştırarak ırkı yaşatmaya çalışmıştır. Bu çiftleştirmeler, Malta köpeğinin çok çeşitli hale gelmesine ve birkaç yeni ırk oluşmasına neden oldu. Bichon Frise, Bolognese ve Havanese ırklarının atalarının Maltese olduğu ve bu çalışmalar sırasında geliştirildiği düşünülmektedir.

Daha sonra İngiliz yetiştiriciler tarafından, bugün bilinen haline gelen Malta köpeği, 1800’lerin sonlarında Amerika’ya götürülmüş ve oradaki köpek severlere tanıtılmıştır. Amerika’da popülerliği daha yavaş gelişmiş olsa da 1950’ den sonra en iyi şov köpeği ve toy ırk yarışmaların da birinciliği uzun yıllar kimseye bırakmamıştır.

Maltese Terrier Cinsi Köpeklerin Fiziksel Özelliği

Küçük boyutlarda ve kare görünümlü Malta köpeğinin baş ve gövdesi birbiri ile orantılı, sağlam yapılı bir vücudu vardır. Başı düz ve geniştir. Ağız, burun çıkıntılı ve uzundur. Burun ucu, ağzı ve gözleri siyahtır. Yuvarlak ve büyük gözleri bulunan Malta köpeğinin fazla büyük olmayan üçgen kulakları bol tüylerle kaplıdır. Kuyruğu sırtına doğru kıvrık ve bol tüylüdür. Bu ırkın en karakteristik fiziksel özelliği ise yerlere kadar uzanan ipeksi tüyleridir. Tüyleri vücudunun iki yanına doğru düşer ve tam sırt çizgisi üzerinde açıklık bulunur. İpeksi tüyleri saf beyaz ve inci beyazı olabilir.

Malta köpeği zeki, oyuncu ve sahibine düşkün bir köpek ırkıdır. Ancak aşırı ilgi şımarmasına neden olabilir. Bu da onu hoşgörüsüz yapabilir.

Malta köpeğinin renkleri ile ilgili tarih boyunca bazı farklılıklar ve değişik renk kombinasyonları olmuş ve bu renklerde kabul görmüştür. Özellikle ırkın yok olma tehlikesiyle karşılaştığı dönemlerde yapılan melezlemeler sonrasında beyaz, beyaz-ten, beyaz-limon, beyaz-soluk kayısı, beyaz-siyah gibi renklerde de görülmüş ve kabul edilmiş olsa da ırkın bugün kabul edilen rengi beyaz, inci beyaz ve kulaklarda ten ve limon rengi olanlarıdır.

1876 da İngiltere’de yetiştirilen siyah kulaklı beyaz Malta köpeği daha sonra “Skye Terrier” olarak adlandırılmış ve farklı bir ırk olarak kabul edilmiştir.

Oyuncak ırk grubundan olan Maltese cinsi köpeklerin dişi ve erkekleri boyut olarak birbirinden farklı değildir. Malta köpeği yüksekliği 25 cm, ağırlığı ise ortalama 2 – 4 kg olabilen küçük bir köpektir.

Malta Köpeği Karakteri

Zeki, arkadaş canlısı, girişken ve eğlenceli bir karakteri vardır. Aristokrat görünüşü ve ipeksi tüyleri ile göreni büyüleyen, nazik köpeklerdir. Bir o kadarda cesur olan bu küçük ve sevimli köpek sahibine karşı sevgi dolu, itaatkar ve iyi bir arkadaştır. Malta köpeği yabancılara karşı daima temkinli ve uyanıktır.

Çocuklarla iyi geçinen Maltese cinsi köpekler, diğer köpeklerle ve küçük ev hayvanları ile iyi anlaşır. Oyuncu bir köpektir. Sahibiyle oynamayı ve onun yanında olmayı sever. Ancak şımarmaya müsaittir. Bu durumda fazlasıyla hoş görüsüz olabilirler. Hatta sahibi ile ilişkisi için diğer hayvanları veya insanları bir tehdit olarak düşündüğünde havlayabilir ve ısırabilir.

Hassas bir köpek olan Maltese Terrier evde yalnız bırakılmaya uygun değildir. Sahibiyle olmayı seven ve insan ilgisi isteyen bu ırk yalnız bırakıldığında ayrılık kaygısı yaşar ve yıkıcı davranışlarda bulunabildiği gibi aşırı havlayarak çevreye de rahatsızlık verebilir.

Maltese Terrier Bakımı

Apartman yaşantısına uyumlu olan Malta köpeği günlük ilgi ve bakım isteyen bir ırktır. Sahibi ile uyumlu ve sevecen olan bu ırk yeterli zaman ayıramayacak bir sahip için uygun değildir.

Malta Terrier cinsi, neredeyse hiç tüy dökmez. Bu nedenle alerjik kişiler için uygun bir seçenektir. Tüy dökmez ancak alt tabakası olmayan uzun ipeksi tüylerinin günlük fırçalanması büyük önem taşır. Köpek tarağı kullanılarak yapılan taramaların ardından kıl uçlu bir fırça ile tüylerin düzeltilmesi bu ipeksi tüylerin güzel görünmesini sağlar. Tüyleri kıtıklaşma eğilimindedir bu nedenle mutlaka kıtık açıcı sprey kullanmak gerekir.

İlginizi çekebilir: Köpek Fırça ve Tarakları

Malta köpeğinin tüy bakımında önem taşıyan bir konuda; özellikle göz ve ağız çevresindeki tüylerinde şekillenen lekelenmelerin temizliğidir. Irkın gözyaşı akıntısı ve salya nedeniyle göz altı ve ağız çevresindeki tüylerde sararmalar, kırmızımsı lekeler şekillenebileceğinden günlük temizlik yapılması önemlidir. Bu amaçla özel olarak hazırlanmış ”göz yaşı lekesi gideren losyon” kullanılabileceği gibi yoğun lekelenmelerin olmadığı durumlarda nemli bir pamuk ile de tüyler silinebilir. Özellikle salyanın kimyasal yapısı tüy renklenmesine sebep olduğundan, içtiği suyun mineral seviyesi önemlidir. Bu ırka filtre edilmiş, mineral seviyesi düşük temiz içme suyu verilmelidir. Musluk suyunda bulunan mineraller toksik bir etkileşime ve renklenmeye neden olabileceğinden kesinlikle musluk suyu verilmemelidir.

Tüy bakımında kuru köpek şampuanı kullanılması ideal bir seçim olacaktır. Bu sayede beyaz ipeksi tüyleri daha parlak ve temiz görünecektir. Bu ırkın kulak kontrolünün günlük olarak yapılması ve kulak içlerinde kıl varsa bu kılların alınması gerekir.

Irkın bakımında önem taşıyan konulardan birisi de diş temizliği ve ağız sağlığının korunmasıdır. Bu ırk köpeklerin diş ve diş eti hastalıklarına karşı yatkınlığı söz konusudur. Bu nedenle dişlerinin düzenli fırçalanması ağız sağlığının korunmasında büyük fayda sağlar. Maltese, yavruluk döneminden itibaren diş fırçalamaya alıştırılmalıdır. Yavru malta köpeklerinde diş etleri daha hassastır ve bu nedenle yumuşak bir köpek diş fırçası seçilmeli ve köpek diş macunu kullanılmaya dikkat edilmelidir.

Irkın bakımında en önemli konulardan birisi tüy bakımıdır. Başın üzerindeki tüyler genellikle köpek tokası kullanılarak toplanır. Ancak bazı malta sahipleri bu bakımı kolaylaştırabilmek için baş bölgesindeki tüyleri kısa kesmeyi tercih etmektedir.

Malta köpeği soğuk havalara karşı hassastır, çabuk üşür ve hemen titremeye başlar. Kış aylarında dışarı çıkarken mutlaka köpek kazağı, köpek montu gibi isteğe bağlı bir köpek kıyafeti tercih edilmelidir. Aynı şekilde ev içerisinde özellikle gece üşümesini önlemek için yumuşak bir köpek yatağının yanı sıra köpek battaniyesi kullanılması da iyi olacaktır.

Malta Köpeği Eğitimi ve Egzersiz İhtiyacı

Egzersiz ihtiyacı düşüktür. Ev içerisinde aktif olduklarından sürekli dışarı çıkarılması veya yürüyüşler zorunlu değildir. Ama uzun yürüyüşleri sever ve reddetmez. Yavru dönemlerinde bu gezintiler daha kısa tutulmalı, düzenli yürüyüşler için 8 aylık olana kadar beklenmelidir. Henüz gelişme döneminde olduğundan yavru Maltese köpeklerde kemik gelişimi devam eder. Bu nedenle de aşırı yorucu egzersiz ve yürüyüşlerden sakınılmalıdır.

Maltese terrier cinsi köpekler, zeki ve sahibini mutlu etmeyi seven itaatkar bir cins olduğundan eğitimi kolaydır. Yumuşak ve tutarlı eğitim ile kendinden istenileni kısa sürede öğrenir. Malta köpeğini övgü dolu güzel sözler ve köpek ödülleri kullanarak kolayca eğitebilirsiniz.

Yabancılara karşı temkinli bir karakteri olan bu ırkın havlama eğilimi vardır. Bu nedenle erken dönemde henüz yavru iken sosyalleşmelidir. Bu amaçla sıkça insanların yoğun bulunduğu parklarda yürüyüşler yapılması faydalı olacaktır. Birçok farklı insana, manzaraya, sese ve deneyime maruz kalması Malta köpeğinin çok yönlü bir köpek olarak büyümesine ve iyi sosyalleşmesine yardımcı olur.

Malta Köpeğinin Beslenmesi

Maltese Terrier cinsi köpeklerin beslenmesi de özen gösterilmesi gereken bir konudur. Çünkü bu ırk hassas sindirim sistemine sahiptir ve mama konusunda seçici olabilirler. Bunun yanı sıra Malta köpeği diş ve diş eti problemlerine karşıda hassastır ve yeme ile ilgili problem yaşayabilirler. Tüm bu nedenle mama seçimi konusunda titiz davranılmalıdır. Malta köpeğine bu ırkın ihtiyaçları ve hassasiyetleri düşünülerek hazırlanmış ırka özel köpek maması verilmesi iyi bir seçim olacaktır. Bu ırk için mama seçimi yaparken; kuru köpek mamasının kaliteli bir içerik ile hazırlanmış olmasına, kuru mama taneciklerinin boyut olarak fazla büyük olmamasına ve çok sert bir köpek maması olmamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca düzenli diş bakımı yapılması da yeme ve sindirim sorunlarının önlenebilmesi için faydalıdır.

Maltese Terrierin yaşına uygun bir mama ile beslenmesine ve günlük verilmesi gereken mama miktarlarına da dikkat etmek gerekir. Kilo almaya meyilli bir ırk olduğundan kuru köpek maması paketi üzerinde yazan miktarlara veya Veteriner hekimin tavsiye ettiği miktarlara mutlaka uyulmalıdır. Genel prensip olarak köpeğin yaş evrelerine uygun bir mama seçilmeli ve yetişkin bir köpeğe yavru köpek maması vermekten sakınılmalıdır. Düzenli olarak yapılacak kilo kontrolleri ile vücut ağırlığı kontrolde tutulmalı ve obeziteyi önlemek için, kilo alması önlenmelidir.

Malta Teriyeri Sağlık Sorunları

12 – 15 yıl yaşayabilen sağlıklı bir ırk olsa da bu küçük köpeğin yatkın olduğu bazı hastalıklarda söz konusudur. Koruyucu önlemler ile daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürmesi sağlanabilir.

Kalça Çıkığı (Hip Dysplasia)

Kalça ekleminde şekillenen bu ortopedik sorun arka bacak kemiği başının eklem yuvasından çıkması veya tam olarak yuvasına oturmaması durumudur. Topallama ile kendini belli eder. Tedavisi operatif olarak mümkündür.

Dizkapağı Çıkığı (Patellar Luxation)

Bu sorun genellikle arka bacak diz ekleminde eklemin kayarak yerinden çıkması durumudur. Topallama, yürüyüş bozukluğu ile kendini belli eder. Bu sorun ağrıya neden olabilir. Hiç bir sorun olmadan yaşamına devem edebilir ancak çok ağrılı ileri durumlarda operatif olarak tedavisi düşünülmelidir.

Portosistemik Şant

Kanın karaciğerde temizlenmeden kan dolaşım sistemine karışması durumudur. Bu sorun doğmasal olarak ductus venosus’un kapanmaması nedeniyle şekillenebileceği gibi sonradan karaciğer hastalıkları gibi edinsel nedenlerle de şekillenebilir.

Progresif Retinal Atrofi

Retinada şekillenen dejenerasyon ve buna bağlı olarak yavaş gelişen görme kaybı şekillenmesi durumudur. Hiçbir körlük belirtisi göstermeden uzun yıllar yaşayabilir. Düzenli yapılan göz muayeneleri ile tespit edilerek ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Hipoglisemi

Kan şekeri seviyesinin düşüklüğüdür. Nöbet benzeri ataklar, titreme, sallantılı yürüme gibi belirtilere neden olabilir. Bu ve benzer bir durum görüldüğünde mutlaka Veteriner hekim tarafından müdahale edilmelidir.

Beyaz Köpek Titreme Sendromu

Genellikle beyaz köpeklerde görülen ve titreme ile kendini belli eden bu sendrom aşırı stres ve heyecana bağlı olarak gelişir. 6 ay ile 3 yaş arası malta köpeklerinde görülme olasılığı daha fazladır. Aşırı stres ve heyecan hastalığı tetikler. Tüm vücutta koordinasyon bozukluğu söz konusudur. Böyle bir durumla karşılaşıldığında Veteriner hekimden yardım alınmalıdır.

Trakea Çökmesi (Trachea Collapsı)

Akciğerlere hava taşıyan trakeanın yapısında şekillenen gevşeme benzeri bir durumdur ve daralma söz konusudur.

Ters Hapşırma

Bu durum trakea çökmesi ile karıştırılabilir. Bu sorun hayati bir tehlike yaratmaz ve kısa sürelidir. Trakea çökmesinde belirtiler süreklilik gösterdiğinden bir süre gözlem yapıldığında ayrımı yapılır.

Ters hapşırma, aşırı heyecana bağlı olarak, çok hızlı yemek yeme, çok hızlı su içme gibi bir nedenle şekillenebileceği gibi polenler ve tahrişe neden toz, duman gibi faktörlere bağlı olarak da şekillenebilir. Köpeğin sakinleşmesi ile düzelir. Böyle bir durumda boğazına hafifçe vurarak yardımcı olunabilir.

Tüm bunların yanı sıra Maltese cinsi köpeklerde bıngıldağın kapanmaması, hidrosefali ve sağırlık gibi sorunlarda görülebilir.

Malta köpekleri sıcak ve soğuğa karşı duyarlı köpeklerdir. Bu ırkın sırtında çizgi şeklindeki ayrık ve tüysüz deri hassastır ve kolayca güneş yanığı şekillenebileceğinden yaz aylarında güneşten korunması faydalı olacaktır.

Maltichon Köpek Irkının Özellikleri konulu yazımız da ilginizi çekebilir.