Evlerimizin hoş sesleri kuşlarımız özenli bakım isteyen canlılardır. Muhabbet kuşu, kanarya, Hint bülbülü ve papağan gibi kuş türlerinin her birinin kendine has bir yapısı ve özelliği bulunmaktadır. Bu nedenle de evde kuş beslemek isteyenlerin öncelikli olarak tercih ettikleri kuş türünün bakımı ve beslenmesi ile ilgili bilgi sahibi olmaları gerekir. Çünkü kuşların yakalanabileceği pek çok hastalık vardır ve uzun süre sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak kolay bir iş değildir. Hastalanmalarına neden olan önemli etkenlerden birisi de parazitlerdir. Kuşlar tıpkı memeliler ve sürüngenler gibi parazitlere karşı duyarlı canlılardır. Eğer parazitlere vaktinde müdahale edilmezse ilerleyen dönemlerde ciddi etkiler bırakabilirler. Bu nedenle de kuşlarda parazit sorunu önemsenmeli ve bu sorunu yaşayan kuşlar bir an önce parazitlerden arındırılmalıdır.
Evcil Kuşlarda En Sık Rastlanan Parazitler
Parazitler, evde beslenen kedi ve köpek gibi hayvanlarda karşılaşılan önemli bir problemdir. Ancak parazitler kuşları da rahatsız eder. Kanlarını emerek onlara zarar verir ve daha pek çok sağlık sorununa neden olabilirler. Kuşlarda parazit belirtileri arasında en çok dikkat çeken ise sürekli kaşınmadır. Ancak bunun yanında bir kuş, gövdesini sürekli olarak bir yere sürtüyorsa, tüylerini kabartıyor ve silkeliyorsa parazit varlığından şüphe etmek gerekmektedir. Kuşlarda en sık rastlanan parazit türleri ise kısaca aşağıdaki gibidir.
Kuşlarda İç Parazitler
Halkalı Kurtlar (Nematodlar)
Nematodlar; kanarya, muhabbet kuşu ve papağan gibi kuşların en çok sindirim sistemine yerleşen parazitlerdir. Kuşlar bu parazitleri genellikle parazit yumurtalarının yer aldığı besinler, su ya da oyuncaklardan ağız yoluyla alırlar. Yumurtadan çıkan larvalar ise zamanla gelişir ve parazit halini alırlar. Yine bu parazitlerin ürettiği yumurtalar dışkı ile atıldığında diğer kuşlara geçer. Nematodların neden olduğu belirtiler ise geliştikleri yere ve sayılarına göre değişiklik göstermektedir. Ancak genellikle ishal, tüy kaybı, iştahsızlık ve sindirim yetmezliğine neden olurlar.
Yassı Solucanlar (Cestodlar)
Papağan, güvercin ve muhabbet kuşu gibi kafes kuşlarında görülen bu parazitler, kuşların bağırsaklarına yerleşirler. Yassı solucanlar üremek ve yaşam döngülerini tamamlamak için üzerinde barındığı canlıdan beslenirler. Bu durum kuşlarda iştahsızlığa, ishale, halsizliğe ve ilerlemiş vakalarda ölümlere neden olabilmektedir.
Trematodlar
Kuşlarda iç parazit türleri arasında yer alan trematodlar, gelişmek için sümüklü böcek ve sürüngenler olmak üzere iki arakonakçı kullanırlar. Kuşlar ise bunların dışkılarını yiyerek parazitleri vücutlarına alırlar. Bu parazit ile enfekte olan kuşlarda kanlı ishal, aşırı susama ve anemi gibi problemler ile karşılaşılır.
Kuşlarda Dış Parazitler
Kuşlarda parazit tüy ve derilerinde de görülebilir. Ölü tüy ve derilerden beslenen vücut ve tüy bitleri, kuşların vücutlarında kan emmek için küçük yaralar açarlar. Kuşlarda bitlenme yoğun kaşıntı ve kızarıklığa neden olur. Ayrıca bitler nedeniyle aşırı şekilde enfekte olan kuşlarda tüy kaybı da görülebilmektedir. Yine kuşlarda görülen dış parazitler arasında keneler de yer alır. Özellikle güvercin ve kanarya gibi kafes kuşlarını tehdit eden bu parazitler, genç kuşlarda kan kaybı nedeniyle ölümlere dahi neden olabilirler.
Kuşlarda Parazit Temizliği Nasıl Yapılır?
Parazitler, pis ve nemli alanları çok severler. Eğer kuş kafesi temizliğine dikkat edilmez ve kafesler kirli bırakılırsa parazitler için uygun bir ortam oluşturulmuş olur. Kuşlarda parazit sorunu ile karşılaşmamak adına kafesleri sık sık temizlemek gerekmektedir. Bu anlamda bit ve parazitlerin oluşumunun önüne geçmek için kafes temizliğinin haftada en az iki kez yapılması tavsiye edilmektedir. Kuş kafesi temizliği sırasında özellikle kafesin tabanı ve kuşların çok sık temas ettiği tünek gibi kafes aksesuarları bol sıcak su ile yıkanmalıdır. Yine yemlik ve sulukların kirli bırakılmamasına da özen gösterilmelidir.
İlginizi çekebilir: Muhabbet Kuşu Kafesleri
Düzenli kafes temizliği ile parazit oluşumu büyük oranda engellenebilir. Fakat bir kere parazit geldiyse kurtulmak için yapılabilecekler şunlardır:
Antiparaziter Ürünler
Kuşlarda parazit temizliği için antiparaziter ürünler kullanılabilir. Bu ürünler arasında dış parazit spreyleri de yer almaktadır. Pire ve kenelerden kurtulmayı sağlayan parazit spreyleri, aynı zamanda parazit nedeniyle meydana gelen cilt tahrişlerini de giderirler. Kuşların deri ve tüylerine 15 cm mesafeden 2 – 3 kez püskürtülerek kullanılan bu ürünlerin etkili olabilmeleri için kapalı ortamlarda uygulanmaları gerekmektedir. Yine kuşları parazitten arındırmak için kullanılabilecek bir diğer antiparaziter ürün ise parazit tozudur. Papağan, muhabbet kuşu ve diğer kafes kuşlarında güvenle kullanılabilen bu ürünler, pire ve bitlerin kabuklarını aşındırır ve hızla ölmelerini sağlarlar.
Kuşlarda dış parazit temizliği için kullanılan sprey ve tozlar oldukça kullanışlı ve güvenli ürünlerdir. Bunların yanı sıra iç parazitler ile savaşan, sindirim sistemlerini temizlenmesini sağlayan antiparaziter ilaçlar da bulunmaktadır.
Evde Hazırlanan Doğal İlaçlar
Kuşlarda görülen iç ve dış parazitler ile mücadele etmek için evde hazırlanan doğal ilaçlar da uygulanabilir. Bu anlamda evde elma sirkesi ile su karıştırılarak kuşların suluklarına dökülebilir. Çünkü elma sirkesi güçlü bir antiseptiktir ve parazitlerin temizliğinde oldukça etkilidir. Yine kuşlarda iç parazit probleminden kurtulmada etkili doğal ilaçlardan birisi de kabak çekirdeğidir. Kuşlara düzenli olarak kabak çekirdeği verildiğinde sindirim sistemlerine yerleşen parazitlerden kurtulmak mümkündür. Ayrıca kabak çekirdeği etkili bir parazit önleyicidir. Fakat kuşlara vermeden önce güneşte iyice kurutmak ve kabuklarını çıkartmak gerekmektedir. En ideali ise kabak çekirdeklerini ezerek kuş yemi içerisine karıştırmaktır.
Kuşlarda parazit sorunu ile mücadele için karbonat da kullanılabilir. Karbonat, güçlü bir doğal antiparazitiktir. Muhabbet kuşu ve kanarya gibi kuş türleri serinlemeyi çok seven canlılar oldukları için kuş banyoluğu içerisine yaklaşık bir çay kaşığı kadar karbonat karıştırılabilir. Ayrıca kuş kafesinin ve aksesuarların temizliği için de karbonat kullanılabilir.
İlginizi çekebilir: Muhabbet Kuşu Banyoluk
Veteriner Kontrolleri
Kuşların parazitten arındırılması için mutlaka bir veteriner hekime danışmak gerekmektedir. Çünkü veteriner hekim yalnızca kuşun sağlığını kontrol etmekle kalmaz, aynı zamanda parazitlerden arındırılması için en etkili ürünler konusunda da tavsiyelerde bulunur. Yine dış parazitler kuşların cildini ciddi anlamda tahriş eder ve bu durum başka cilt problemlerine neden olabilir. Bunun için düzenli veteriner kontrolleri büyük önem taşımaktadır.
Kuş sağlığı için periyodik parazit temizliği yapılmalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, her zaman için en iyi çözüm önlem almaktır. Bu doğrultuda daha önce de değindiğimiz gibi kuşları parazitlerden korumak için sık sık kafes temizliği yapılmalıdır. Ayrıca kaliteli yemler ile sağlıklı ve dengeli beslenmeleri gerekir. Sonuç olarak bakımlarını düzenli olarak yapmak kuşların parazitlerden korunması için yeterli olacaktır.
Muhabbet Kuşu Kafesi Nasıl Seçilir? konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
