Köpekler de insanlar gibi yaşamları boyunca bebeklik, yetişkinlik ve yaşlılık gibi evrelerden geçerler. Sağlıklı bir şekilde beslenen ve gerekli bakımları yapılan bir köpek ortalama olarak 10-13 yıl kadar yaşamaktadır. Ancak köpeklerin ömrü yalnızca ne kadar iyi bakıldıklarına göre değil ırklarına göre de değişiklik göstermektedir. Yine köpeklerin ne zaman yaşlılık dönemine girecekleri de ırklarına ve büyüklüklerine göre değişmektedir. Örneğin, 5 ile 10 kg arasındaki köpekler 12 yaşından sonra, 10-25 kg arası köpekler 10 yaşından sonra yaşlı sınıfına dahil edilirler. 25-50 kg arasındaki büyük ırk köpekler ise 8 yaş sonrasında yaşlı olarak kabul edilmektedir. Köpekler yaşlandıkça bazı hastalıklara yakalanma ihtimalleri ve bu hastalıkları atlatma süreleri artmaya başlar. Eğer bu süreçte bir köpeğiniz varsa veteriner ziyaretlerini aksatmamalı ve ömrünü rahat geçirmesi için gerekli bakımı sunmalısınız. Peki, köpeklerde yaşlılık belirtileri nelerdir?
Köpeklerde Yaşlılık Belirtileri ve Alınabilecek Önlemler
Yaşlanma, köpeklerin vücudunun metabolik süreçlerine etki eden doğal ve karmaşık bir süreçtir. Bu süreç aynı zamanda aşamalı olduğu için köpek sahipleri evcil dostlarındaki ilk belirtileri fark edemeyebilirler. Ancak köpeklerde yaşlılık belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak, köpeğinizin yaşlanma sürecini yavaşlatmak adına oldukça önemlidir. Ayrıca köpeğinizi sürekli gözlemlemek ve belirtileri zamanında fark etmek, herhangi bir hastalığı daha başlangıcında yakalamak adına da büyük önem taşır.
Fiziksel Aktivitede Azalma
Yaşlanan bir köpekte fark edilebilecek ilk belirtilerden birisi fiziksel aktivitede azalmadır. Eğer yavruluk döneminden itibaren beslediğiniz bir köpeğiniz varsa yıllar geçtikçe enerjisinin azaldığını ve daha az hareket etmek istediğini fark edebilirsiniz. Evcil dostunuzun hiç bitmeyecek gibi görünen enerjisinin yerini yaşlandıkça daha fazla uyuma isteği alacaktır. Hatta bazı hareketleri yapmaktan kaçındığını görebilirsiniz. Örneğin, eskiden yatağa çıkmayı çok seviyorken artık bu hareket ona rahatsızlık verebilir. Yani köpeğinizin uykuda geçirdiği sürenin artması, sizinle eskisi kadar oyun oynamak istememesi, heyecan ve hareketten çok hoşlanmamaya başlaması yaşlandığını gösteren birer belirtidir.
Köpeğiniz azalan aktivite isteği nedeniyle aşırı kilo alabilir. Aşırı kilo köpeklerde obezite gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu tip olumsuz durumların önüne geçmek adına yaşlı dostunuzun vücut durumunu sürekli izlemeli, öğünlerde verdiğiniz mama miktarlarını azaltmalı ya da yaşlı köpek maması tercih etmelisiniz. Yine köpeğinizin egzersiz yapmasına engel bir hastalığı varsa tedavi ettirmeniz de oldukça önemlidir.
Tüylerdeki Değişimler
Köpekler ilk evrede hücresel seviyede yaşlanmaya başlarlar. Özellikle ayak ve burun gibi bölgelerindeki tüylerin gri renge döndüğü görülebilir. İkinci evrede ise yaşlanma hızlanır, köpek koku alma duyusunu kaybeder ve tüylerinde beyazlaşma fark edilir. Artık köpeğin tüyleri eskisi gibi parlak değildir. Bunlara ek olarak cildinde kuruluk olabileceği gibi tüylerinin bir kısmı daha az uzayabilir ya da dökülebilir. Yaşlı köpeklerde tüy dökülmesi, vücudun doğal neminin zaman içerisinde kaybolmasından kaynaklanmaktadır.
Psikolojik Değişiklikler
Köpeklerde yaşlılık belirtileri arasında fiziksel değişimlerin yanında psikolojik değişimlerden de bahsedebiliriz. Çünkü köpekler yaşlandıkça ruh halleri de değişir. Karşılaştıkları durumlara karşı olan hassasiyetleri ve tolerans seviyelerinde değişkenlik fark edilebilir. Bazı köpekler çocuklara ve yavru köpeklere karşı daha sabırlı hale gelebilirler. Bazıları ise sese ve gürültüye tahammül edemez hale gelir ve stres seviyeleri artar. Aslına bakılırsa yaşlı dostunuzun karakterine bağlı olarak bu tip değişimler gözlemlemeniz oldukça doğaldır. Ancak köpeklerde stres, sese ve gürültüye karşı aşırı duyarlılık gibi durumlar acı çekiyor olduklarının da bir belirtisi olabilir. Böyle bir durumda probleminin tam olarak ne olduğunu öğrenmek adına köpeğinizi mutlaka bir veteriner hekime götürmeniz gerekmektedir.
Görme ve Duyma ile İlgili Problemler
Köpekler yaşlandıkça görme ve duyma yetileri ile ilgili sorunlar yaşayabilirler. Hatta bu yetilerini tamamen kaybedebilirler. Duyma ile ilgili problem yaşayan yaşlı köpeklerin iletişim kurmak için daha çok gözlerini kullanmaya başladığı görülür. Yine yaşlı köpeklerde körlük sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Görme duyusu her ne kadar önemli bir duyu olsa da köpekler için birincil değildir. Kör bir köpek gerekli önlemler alındığı ve bakımları ihmal edilmediği takdirde yaşamına iyi bir şekilde devam edebilmektedir. Önemli olan ise köpeğin koku duyusunun her zaman korunmasıdır. Çünkü koku duyusu köpekler için en hayati duyuların başında gelir.
Diş ve Diş Eti Hastalıkları
Diş ve diş eti problemleri, bir köpeğin yaşlandığına dair belirtiler arasında yer alır. Zamanında müdahale edilmeyen plak oluşumu diş eti iltihabına ve çeşitli diş eti hastalıklarına yol açar. Sonunda ise köpeğin dişlerinin dökülmesine neden olur. Bu problemler yaşlı köpeğin bir şeyleri çiğnerken acı çekmesine neden olabilir. Bu nedenle iştahsızlık yaşar. Yine yaşlı köpeklerde diş hastalıkları ağız kokusuna neden olur ve artan bakteriler nedeniyle diğer organları da zarar görebilir. Bağışıklık sistemi devamlı olarak çalıştığı için vücuduna ciddi bir yük biner ve hastalıklara daha açık hale gelir.
Diş hijyeni yalnızca yaşlılık döneminde değil köpeğin tüm yaşamı boyunca önemlidir. Evcil dostunuzun yaşlılık döneminde diş problemleri yaşamasını önlemek için henüz yavruyken uygun bir köpek diş fırçası ile dişlerinin düzenli olarak fırçalanmasına alışmasını sağlamalısınız. Yine köpek maması seçiminize dikkat etmeli, mamanın formülasyonu ve hatta tanelerinin sertliği konusunda hassas davranmalısınız. Çünkü mamanın tanelerinin fiziksel özellikleri, köpeğinizin dişlerinde plak oluşumunu yavaşlatabilir.
Bilişsel Bozukluklar
Köpeklerde yaşlılık belirtileri arasında bazı bilişsel bozukluklardan da bahsedebiliriz. Bu dönemdeki bir köpeğin yön duygusu ve algıları zayıflayabilir. Kafası karıştığı için etrafta amaçsızca gezebilir. Eğer yaşlı köpeğinizde bu tarz bilişsel bozuklukların varlığını fark ettiyseniz bazı önlemler alarak ona yardımcı olabilirsiniz. Örneğin, kafa karışıklığı yaşamasını önlemek adına hayatında herhangi bir değişiklik yapmamalı ve hep belli bir düzen içerisinde devam etmesini sağlamalısınız. Mama saatlerini, yatağının ve mama kabının yerini ve yürüyüşten eve dönerken tercih ettiğiniz yolu dahi değiştirmemeniz önem taşımaktadır.
Yaşlanan köpekler iyi bir bakım ve kendi ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenmiş bir diyet programı ile sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürebilirler. Bu nedenle yaşlı köpeğinizin bu süreci daha rahat geçirmesi için bakımına ve beslenmesine dikkat etmeniz gerekir. Yaşlanan köpeğinizin bakımı ve beslenmesi ile ilgili nasıl bir yol izlemeniz gerektiğinden emin değilseniz bir veteriner hekime başvurmanız en doğru olanıdır. Veteriner hekim, köpeğinizin değişen ihtiyaçları ve onu nasıl beslemeniz gerektiği ile ilgili sizi bilgilendirecektir.
Yaşlı Köpek Bakımı ve İpuçları konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
