Köpekler, yaşamları boyunca pek çok deri hastalığına yakalanabilirler. Bu hastalıkların önemli bir kısmı; eksik ya da yanlış beslenme, parazit ve alerji kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır. Deri hastalığına maruz kalan köpekler her zamankinden daha çok kaşınır ve yalanırlar. Köpeklerde deri hastalıkları arasında en sık görülenler ise; egzama, alerjik dermatit, impetigo ve akral yalama dermatitisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunların yanı sıra çok yaygın olmasa da köpeklerde vitiligo hastalığı da görülebilir. Latince “vitellius” olarak da bilinen bu deri hastalığı, cilt üzerinde süt beyazına benzer leke ve yamalara neden olur. Ancak vitiligo, yalnızca cildi etkilemekle kalmaz, aynı zamanda köpeklerin tüylerinde beyazlamaya da neden olabilir. Peki, köpeklerde vitiligo hastalığı neden görülür? Bu hastalığın bir tedavisi var mıdır?
Köpeklerde Vitiligo Nedenleri Nelerdir?
Melanosit, cilde renk veren pigmentlerin üretilmesinden sorumlu hücre grubudur. Melanosit hücrelerinin hasar görmesi durumunda ise renk pigmentlerinin üretimi minimuma inmektedir. Bu da, ciltte yamalar halinde beyaz ya da açık pembe renkte irili ufaklı lekelerin oluşmasına neden olmaktadır. Köpeklerde vitiligo genellikle burun, burun deliği ve dudak çevresinde görülmektedir. Fakat bunların dışında göz çevresini, patilerini ve vücudun diğer bölgelerini de etkileyebilmektedir. Vitiligo, köpeklerin deri ve tüylerinde renk değişimine sebep olabilir ancak ağrı ya da bir başka rahatsızlığa neden olmaz. Yani köpekler için zararsızdır ve sağlıklarını etkilemez. Asemptomatik olduğu için evcil dostlarımız bu durumun farkında dahi olmazlar. Ancak yine de köpeğin neden vitiligoya yakalandığını araştırmak gerekir.
Köpeklerde vitiligo nedenleri ile ilgili çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak kesin olarak bilinen, vitiligonun tıpkı insanlarda olduğu gibi köpeklerde de bağışıklık siteminin zayıf olduğu zamanlarda ortaya çıkıyor olmasıdır. Bağışıklık sistemi zayıfladığında köpeklerin vücudu renk pigmentasyonunu yok eden antikorlar üretebilir. Yine toksik etkilerin de melanin hücrelerini inhibe ederek vitiligoya neden olabileceği düşünülmektedir. Bunların yanı sıra genetik faktörler ve stres de köpeklerde vitiligoyu tetikleyen faktörler arasında kabul edilmektedir.
Köpeklerde Vitiligo Hastalığı Belirtileri
Vitiligo hastalığı temelde folkal ve genelleştirilmiş vitiligo olarak iki ana kategoride incelenebilir. Bunlardan fokal vitiligo, sınırlı bir alanı etkiler ve köpeklerde genellikle burun bölgesinde görülür. Bir diğer vitiligo çeşidi olan genelleştirilmiş vitiligo ise vücut bölümlerine yayılabilmektedir. Vitiligo, köpeklerde genç yaşlarda başlar ve melanositler öldükçe etkilenen cilt beyaz ya da pembeye dönüşmeye başlar. Ayrıca daha önce de bahsettiğimiz üzere köpeğin tüyleri de beyaza dönebilir.
Vitiligo hastalığı, köpeklerin öncelikle yüzünü ve özellikle burnunu etkilemektedir. Bu nedenle ilk belirtiler genellikle burun çevresinde görülmektedir. Eğer bir köpek sahibiyseniz, evcil dostunuzun normalde siyah ya da kahverengi olan burun çevresinde biraz beyazlık ya da pembe lekelerin görülmeye başladığını fark edebilirsiniz. Bu durumun mevsimsel değişimlerin ötesinde olduğunu düşünüyorsanız bir veteriner hekime başvurmanızda fayda bulunmaktadır. Yine bu rahatsızlık aşırı durumlarda göz çevresini ve hatta gözün kendisini dahi etkileyebilmektedir. Ayrıca pençelerde benekli bir renk kaybı da görülebilir.
Vitiligo, genellikle yetişkin ya da yaşlı köpeklerde görülmektedir. Ancak birkaç aylık yavru köpeklerde de vitiligo belirtileri görülebilir. Bunların yanı sıra bazı ırklar diğerlerine göre vitiligoya daha yatkındır. Bahsedilen köpek ırkları ise aşağıdaki gibidir.
- Sibirya Kurdu
- Rottweiler
- Alaska Malamutu
- Golden Retriever
- Labrador Retriever
- Dachshund
- İrlanda Seteri
- Pointer
- Alman Çoban Köpeği
- Belçika Çoban Köpeği
- Kaniş
- Afgan Tazısı
Köpeklerde vitiligo hastalığı “pembe burun” ile karıştırılmamalıdır. Köpeklerin burun rengi kış aylarında solabilir. Soğuk hava ve güneş ışınlarından faydalanamama gibi nedenler ile gelişen bu durum, yaz aylarının gelmesi ile birlikte ortadan kalkar. Pembe burun, yalnızca B vitamini eksikliğinden de kaynaklanabilmektedir. Ayrıca köpekte uveodermatolojik sendrom olup olmadığından emin olmak da oldukça önemlidir. Çünkü bu sendromda bağışıklık sistemi, melanosit hücrelerine saldırmaktır. Uveodermatolojik sendrom, vitiligonun aksine yalnızca cildin ya da tüylerin rengini etkileyen bir hastalık değildir. Bunlara ek olarak şaşılık, ışığa karşı duyarlılık, iltihaplanma ve ilerleyen durumlarda körlüğe dahi neden olabilmektedir.
Köpeklerde Vitiligo Teşhisi ve Tedavisi
Köpeklerde görülen vitiligo belirtileri ilk başlarda sahipleri için endişe verici olabilir. Renk değişimi ve beyaz lekeler ağrıya neden olmasa da, belirtileri taşıyan köpeklerin mutlaka bir veteriner hekime götürülmeleri gerekir. Bu, vitiligoya neden olan sağlık sorunlarının tespiti için önemlidir. Veteriner hekim, durumu değerlendirerek renk değişiminin nedenini ayırt etmek amacı ile çeşitli testler yapacaktır. Bunun için renk değişiminin meydana geldiği bölgeden deri kazıntıları alınabilir. Ayrıca hipotiroidizm, cilt kanseri ya da hormonal dengesizlik gibi diğer hastalıkları elemek için kan testi de yapılabilir.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi köpeklerde vitiligo tanısı, mikroskop altında incelenen deri ve kan örneklerine dayanmaktadır. Ancak vitiligoyu önlemek ya da tedavi etmek için kesin bir yöntem bulunmamaktadır. Bazen vitiligo hastası köpeklerin lekeleri yeniden pigmentlenir ve renk kısmen eski haline döner. Fakat unutulmamalıdır ki bu durum çok ama çok nadir görülür.
İlginizi çekebilir: Köpek Vitaminleri
Vitiligo hastası köpeklerin derisini eski haline döndürmek için kesin bir yöntem olmasa da, veteriner hekimler tarafından önerilen birkaç yöntem bulunmaktadır. Bu anlamda bazı veteriner hekimler, yeni melanosit üretimini teşvik etmek için köpeklerin daha fazla güneşlenmelerini önermektedir. Güneşli havada yapılacak yürüyüşler melanosit üretimini teşvik ettiği gibi yeni renk kaybı oluşumunun da önüne geçebilmektedir.
Köpeklerde vitiligo hastalığının stresten kaynaklanabileceğine daha önce değinmiştik. Bu anlamda köpeğin yaşadığı ortamdaki strese neden olabilecek faktörler en aza indirgenmelidir. Bu, köpeğin zihinsel sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Yine stres yaşamasına neden olan bir rahatsızlığı söz konusu ise tedavi edilmesi de faydalı olacaktır.
Vitiligo tedavisinde köpeklerin diyetine omega-3 yağ asitleri ve C vitamini dahil edilebilir. Bu antioksidanların sorunun tedavisi için yardımcı olabileceği kaydedilmiştir. Ancak yine de köpeğin diyeti ile ilgili olarak mutlaka bir veteriner hekime danışmak gerekmektedir.
Sonuç olarak köpeklerde vitiligo, deride geri dönüşü olmayan bir değişikliğe neden olur. Hastalık nedeniyle görülen lekeler daha da ilerleyebilir. Ancak bunlar köpeklerin yaşam süresine ya da yaşam kalitesine herhangi bir şekilde etki etmez. Eğer köpeğinize veteriner hekim tarafından vitiligo teşhisi konulduysa bu hastalık ile yaşamaya alışmanız gerekir. Evcil dostunuz için yapacağınız en iyi şey ise; ev içerisinde onun için stressiz bir ortam yaratmak, diyetini zenginleştirmek ve güneşli günlerde yapacağınız yürüyüşlerin süresini uzatmaktır.
Köpeklerde Mantar Zehirlenmesi konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
