Köpekler, annelerinden aldıkları antikorların etkisi bittiği zaman enfeksiyonlara karşı savunmasız bir hale gelirler. Bazı bulaşıcı ve ölümcül hastalıklar ile karşılaşmamaları ve bağışıklık sistemlerinin güçlenmesi için aşılanmaları oldukça önemlidir. Çünkü hastalıkların bazıları köpekler arasında bulaşıcı ve hatta öldürücü olabilmektedir. Bazı zoonotik karakterli viral hastalıklar ise insanlara bulaşarak insan sağlığını da tehdit edebilir. Köpeklerimiz ile birlikte yaşadığımız göz önünde bulundurulduğunda ise bu hastalıklara karşı mücadele ve korunma kaçınılmazdır. Köpeklerde aşı ile koruma sağlanabilecek, bulaşıcı ve ölümcül sonuçlar doğurabilecek birçok hastalık bulunmaktadır. Bunlardan birisi de kanlı ishal, bir diğer adı ile parvo virüstür. Köpeklerde kanlı ishal hastalığına neden olan etken Canine Parvo Virüs tip 1 ve Canine Parvo Virüs tip 2’dir. Hemen her yaştan köpeği tehdit eden bu hastalık, özellikle bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiş yavru köpeklerde daha sık görülmektedir.
Kanlı İshal (Parvo Virüs) Nedir, Nasıl Bulaşır?
Köpeklerde parvo virüs ilk kez 1970 senesinde saptanmıştır. Parvo virüs, DNA’lı bir virüstür ve çok kolay artış göstermektedir. Tip1 ve Tip2 olmak üzere iki farklı türü olan bu virüs, dış ortamda yer alan tüm materyallerin üzerinde 5 aydan uzun bir süre kalır ve hastalık yapma gücünü korur. Hatta hasta hayvan dışkısında 1 yıl kadar canlı kaldığı da bilinmektedir. Oldukça bulaşıcıdır ve temas yolu ile başka bir köpeğe kolayca bulaşabilmektedir. Yine hastalıklı olan köpek ile doğrudan temas sonucu bulaşabileceği gibi köpeğin idrarı, salyası ya da mama kabı aracılığıyla da bulaşabilir. Virüs, köpeklerin solunum ve sindirim yollarından sonra lenf nodüllerine, kemik iliğine, dalağa ve ardından da kan yoluyla bağırsaklarına yerleşir. Burada bağırsak epitellerinin parçalanmasına neden olduğu için kanama meydana gelir.
Köpek ile temasın ardından enfeksiyonun ortaya çıkma süresi yaklaşık olarak 3 ile 14 gün kadar sürmektedir. Unutulmamalıdır ki, dolaylı yoldan yapılan temas da hastalığın bulaşması için yeterli olmaktadır. Yani dışarıdan ayakkabınıza bulaşan dışkıdaki virüsü eve taşıyarak köpeğinize kanlı ishal bulaşmasına neden olabilirsiniz. Ayrıca parvo virüs, köpeklere özgü bir virüstür. Yani insanlarda hastalığa neden olmaz.
Kanlı İshal Hastalığına Karşı Duyarlı Köpek Irkları Hangileridir?
Bazı köpeklerde parvo virüs enfeksiyonu daha sık görülmektedir. Bunlardan birisi de Kangal cinsi köpeklerdir. Özellikle 1 yaşın altındaki Kangal köpeklerinde duyarlılık oldukça fazladır. Parvo virüse karşı duyarlı diğer köpek ırkları ise şunlardır:
- Alaska Kızak Köpekleri
- American Staffordshire Terrier
- German Shepherd
- Labrador
- Doberman Pinscher
- Rottweiler
Köpeklerde kanlı ishal hastalığı genellikle yaz aylarında daha sık görülmektedir. Kısırlaştırılmamış ve aşılanmamış köpeklerde bu hastalığın görülme ihtimali daha yüksektir. Ayrıca 12 haftadan daha küçük köpeklerde parvo virüs enfeksiyonu ile sıklıkla karşılaşılır. Bunun en önemli nedeni ise bağışıklık sistemlerinin hastalıklar ile savaşacak kadar güçlü olmamasıdır.
Köpeklerde Kanlı İshal Belirtileri Nelerdir?
Kanlı ishale neden olan virüsün vücuda girmesi ile birlikte köpek 3-14 gün içerisinde hastalanır. Hastalığın ilk belirtisi çok şiddetli kusmadır. Kusma sonrasında köpekte kanlı ishal görülür. Çünkü parvo virüs bağırsaktaki epitel hücrelerini etkiler. Bunun sonucunda inatçı bir kusma ve çok şiddetli ishal meydana gelir. İshal ve kusma köpeğin vücudunda şiddetli su kaybına neden olur. Ayrıca bağırsaklarında malabsorpsiyon yani emilim bozukluğu meydana gelir. Yemek yeme zaten durmuştur ve hasta ayakta durmakta bile zorlanır.
Tüm bunların sonunda ise köpekte ileri derecede dehidrasyon ile birlikte açlığa bağlı hipoglisemi gelişir ve bazen sinirsel nöbetlerde tabloya eşlik edebilir. Yine yüksek ateş, derin ve sürekli uyku (letarji) da kaçınılmaz semptomlardandır. Özellikle yavru köpeklere uygun tedavi uygulanamazsa ciddi su kaybı ve gelişen başka enfeksiyonlar nedeniyle birkaç gün içerisinde yaşamlarının yitirirler.
Köpeklerde kanlı ishal belirtileri bunlar ile sınırlı değildir. Bu hastalığa yakalanan köpeklerde iştahsızlık, halsizlik ve kilo kaybı gibi belirtiler de görülmektedir. Ölümlerin önemli bir kısmı belirtilerin görülmeye başlamasının ardından 48 ile 72 saat içerisinde gerçekleşmektedir. Bu nedenle köpeğinizde yukarıda bahsettiğimiz belirtileri fark etmeniz durumunda hiç vakit kaybetmeden bir veteriner hekime başvurmanız gerekir.
Kanlı İshal Nasıl Tedavi Edilir?
Veteriner hekimler, şiddetli kusma ve ishal gibi şikayetler ile getirilen yavru ya da aşısız yetişkin köpeklerde kanlı ishal hastalığından şüphelenirler. Bu hastalığın teşhisi için fizik muayene gerçekleştirilir. Fizik muayeneyi biyokimyasal testler ve dışkıda parvo virüs tahlili takip eder. Yine idrar analizi, abdominal radyografiler ve abdominal ultrasonlar da yapılabilmektedir. Hastalığın bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi daha çok parvo virüs nedeniyle görülen belirtilerin iyileştirilmesine ve bakteriyel enfeksiyonları önlemeye odaklıdır.
Köpeklerde kanlı ishal tedavisi için bazı bağışıklık artırıcı ilaçlar kullanılır. Bu sayede köpeğin bağışıklık sistemi güçlendirilerek parvo virüsü yok etmesi amaçlanır. Tedavi boyunca semptomlarda hafifleme görülene kadar köpeğin tedavi edilmesi gerekir. Yine köpeğin vücudu parvo virüs ile savaşırken dehidrasyonun düzeltilmesi için serum ile desteklenerek kaybedilen elektrolit ve proteinlerin geri kazanılması amaçlanır.
Kanlı ishal ile zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle köpeğin vücudu bakteri ve mikroorganizmalara açık hale gelir. Bunun için mevcut bakteri ya da vücuda alınabilecek yeni bakterilere karşı antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Yine köpekte kusmayı önlemek için kusma kesici preparatlar serum içine veya ayrı olarak damar içine verilebilmektedir. Tedavi sırasında ayrıca mümkün mertebe vitamin ve mineral takviyesi de büyük fayda sağlar.
İlginizi çekebilir: Köpek Vitaminleri
Köpeklerde parvo virüs tedavisi ilk kusma ortaya çıktıktan sonraki 1 hafta boyunca çok düzenli olarak yapılmalıdır. Bu süre boyunca ne olursa olsun kesinlikle tedaviye ara verilmeden devam edilmelidir. Tedavi sonrasında hastalığı atlatan köpekler 10 gün boyunca virüsü dışkıları ile atmaya devam ederler. Bu süreçte temizliklerine dikkat etmek gerekir. Parvo virüse karşı en etkili ve kolayca ulaşılabilecek temizlik ürünü ise çamaşır suyudur. Ancak virüsün çamaşır suyuna karşı da direnci oldukça yüksektir ve bu nedenle virüsün bulaştığı düşünülen yüzeylerde çamaşır suyu biraz bekletilmeli ve hemen durulanmalıdır. Yine köpeğin temas ettiği eşyalar da mümkünse çamaşır suyu ile temizlenmelidir. Bunun dışında bir çok virüse karşı etkin şekilde kullanılabilen profesyonel dezenfeksiyon ürünleri de mevcuttur. Bu tür ürünlere ulaşmak istiyorsanız veteriner hekiminizden yardım alabilirsiniz.
Kanlı ishali atlatan köpekler hastalık sonrası bir süre daha virüsü yaymaya ve taşımaya devam ederler. Bu nedenle bir başka köpeğe bulaşmaması için köpeği izole etmekte ve dikkatli davranmak faydalı olacaktır. Ayrıca parvo virüs enfeksiyonunu atlatan köpekler bu hastalığa karşı bağışıklık kazanırlar.
Parvo Virüse Karşı Alınabilecek Önlemler Nelerdir?
Parvo virüs enfeksiyonuna karşı önleyici olarak genellikle aşılar kullanılmaktadır. Aşılar, hastalığa karşı büyük oranda koruma sağlasa da zamanında ve düzenli olarak yapılmaları büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda köpeklerde kanlı ishal aşısı yavruluk dönemlerinden itibaren aksatılmadan yapılmalıdır. Yine doğum yapması düşünülen annenin hamilelik öncesinde karma aşısının yapılması da oldukça önemlidir.
Parvo virüse karşı alınabilecek önlemlerden birisi de özellikle aşısız köpeklerin dışarıda gezdirilirken başka köpekler ile temasının önlenmesidir. Çünkü enfekte durumda olan sokak hayvanları ile temas etmeleri halinde kolaylıkla parvo virüs kapabilirler. Ayrıca köpek sahipleri parvo virüsü ayakkabıları ile de eve taşıyabilir. Bunun için aşısız durumdaki yavru köpeklerinin ayakkabılar ile temasından da kaçınılması gerekmektedir.
Köpeklerde Enfeksiyon ve Önemli 3 Belirtisi konulu yazımızda ilginizi çekebilir.
){kind=link}