Köpeklerde kalça displazisi her cins ve boyuttaki köpeklerde görülebilse de en çok büyük ve dev ırklarda görülür ve çoğunlukla kalıtsal bir hastalıktır. Hastalığa maruz kalan köpekler için ilerlemiş vakalar çok daha fazla acı vericidir ve bu durumu izlemek zorunda kalan hasta sahibi içinde oldukça zor bir durumdur.
Kalça eklemi, leğen kemiği ile arka bacaktaki kalça ile bağlantılı femur kemiği arasında yer alan eklemdir. Bu eklem femur’a ait olan ve kaput femoris olarak adlandırılan yuvarlak kemik başının acetabulum adı verilen oyuğa yerleşmesi ile oluşur. İşte bu eklemde, normal yapının dışında gelişen bir dizi anomali dysplasia olarak adlandırılır. Bu oluşumlar için örnek vermek gerekirse, eklem aralığının gereğinden fazla olması nedeniyle bacak kemiğinin oyuğa tam yerleşmemesi, kalça kemiğindeki eklem çukurunun olması gerekenden daha geniş oluşu veya yetersiz gelişmesi ile eklem ligamentlerinin gevşek olması gibi bir nedenle şekillenebileceği gibi eklemi etkileyen darbeler nedeniyle de meydana gelebilir. Köpeklerde kalça displazisi ilk başlangıçta herhangi bir topallığa veya başka bir belirtiye neden olmadığından hasta sahibi tarafından hemen fark edilemez.
Köpeklerde Kalça Displazisi Nedenleri Nelerdir?
Köpeklerde kalça displazisi bir çok hasta için her şeyden önce genetik bir rahatsızlıktır. Genellikle genç yaşlarda başlayan belirtiler zamanla artarak hasta üzerindeki etkilerini göstermeye başlar. Hastalığı başlatan ya da tetikleyici etki gösteren en önemli nedenler arasında aşağıdaki faktörler gösterilebilir.
- İlgili eklemlerde şekil bozuklukları
- Aşırı hızlı büyüme
- Özellikle büyük ırklardaki beslenme bozukluğu
- Aşırı ve uygun olmayan egzersiz
- Çok fazla hareketsiz kalma ve hiç egzersiz yapmama
- Obazite
- Eklem üzerine gelen darbeler veya eklemi etkileyen kazalar
Özellikle büyüme döneminde yapılan beslenme hataları en sık karşılaşılan nedenler arasındadır. Büyüme aşamasındaki büyük cinse ait bir yavru köpek aşırı beslenme sonucu kilo alması halinde düzenli beslenen bir başka yavruya kıyasla en az 2 kat daha fazla risk altındadır.
Diğer taraftan büyüme aşamasında ki büyük ırk yavru köpeklerin aşırı egzersiz yapması, çok fazla hoplayıp zıplaması bir başka önemli nedenlerden birisidir. Bu tür kontrolsüz ya da aşırı egzersiz sonucu eklemlerde oluşan baskı köpeklerde kalça displazisi problemini tetiklemekte veya problemin büyümesine neden olmaktadır.
Köpeklerde Kalça Displazisi Belirtileri Nelerdir?
Daha önce de belirttiğimiz gibi hastalığa ait belirtiler küçük yaşlarda başlıyor olsa da aslında bir çok köpek yaşlanana kadar pek fazla belirgin bir semptom göstermez. Pek çok hasta da belirgin bir semptom görülmesi uzun yıllar alabilir. Hastalık da görülen belirtiler genellikle aşağıdaki gibidir.
- Özellikle ayağa kalkma sırasında meydana gelen ağrı
- Yürüyüşler sırasında hemen veya bir kaç dakika sonra başlayan topallama
- Merdiven çıkmak istememe, arabaya binerken eskisi gibi zıplayamama, koşma isteğinin kaybolması
- Arka ayaklarla düzgün yürümek yerine tavşan gibi zıplama hareketi yaparak yürümesi
- Kalça bölgesinin ve arka bacak kaslarının hareketsizliğe bağlı olarak zayıflaması
- Sallantılı ve titrek yürüyüş
- Oturma ve yatma pozisyonunda rahat edemeyip sürekli pozisyon değiştirmesi
Hastalık Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalık hasta sahibinin şikayeti veya veteriner hekimin rutin muayeneleri sırasında fark edilebilir. Kesin teşhis için röntgen çekimi gereklidir. Hiç bir belirti göstermeyen hastaların da röntgen filmleri sonucu kalça displazisi olduğu ortaya çıkabilir. Bu çok şaşırtıcı bir durum olmasa da bazı hasta sahipleri bu durumu kabullenmekte zorluk çekebilir. Eklem iltihabından şüphelenilen hastalarda kan tahlilleri de sonuca ulaşmak için gerekebilir.
Köpeklerde Kalça Displazisinin Tedavisi Nasıldır?
Hastalık çok ilerlemediği sürece bir çok hasta için destek tedaviler dışında farklı bir tedavi önerilmez. Hastanın fazla kiloları giderilmeli, eklem desteği için glukozamin, kondroitin sülfat ve omega yağ asidleri kullanılmalı, ağrının şiddetine göre de gerekirse ağrı kesiciler kullanılmalıdır. Bu tür hastaların ayrıca fizik tedavi ve lazer uygulamaları ile desteklenmesi de önerilir. Bir çok hasta bu basit desteklerle ve yardımla normal bir yaşam sürebilir.
İlginizi çekebilir: Köpek Maması
Çok fazla ilerlemiş ve hastanın yaşam konforunu ortadan kaldıran durumlarda cerrahi bir takım girişimler gerekebilir. Bir kaç farklı yöntem arasından en uygun olanı seçilerek uygulanabilir. Bu yöntemler arasında femur başının kesilmesi ve kalça protezi uygulaması en yaygın kullanılan cerrahi girişimlerdir. Femur başının kesilmesi yöntemi ülkemizde en çok tercih edilen yöntemdir. Bu yöntem için en büyük handikap ise 20 kilo üstü köpeklerde kullanıldığında başarı oranının daha düşük olmasıdır.
Bunlar dışında ağrı yönetimi anlamında akapunktur ve altın implant uygulamaları da hastanın yaşam konforunu yükseltmek için denenebilir.
Hangi Irklarda Daha Çok Görülür?
Daha önce de belirttiğimiz gibi her yaş ve cins köpekte görülebilse de büyük ve dev ırklarda çok daha sık görülebilmektedir. Bu ırklar arasında;
- German Shepherd Dog
- Great Dane
- Boxer
- Golden Retriever
- Labrador
- Rotweiler
- Mastiff
- Saint Bernard gibi ırklar sayılabilir.
Köpeğinizi Hastalıktan Nasıl Koruyabilirsiniz?
Hastalığı önlemenin ve tam olarak korunmanın maalesef şu an için hiç bir yolu bulunmamaktadır. Ancak hastalığın etkilerini azaltmak veya tetiklenmesini önleyebilmek için bir takım konulara dikkat edilmelidir.
Özellikle büyüme dönemindeki büyük veya dev ırk köpeklerin egzersiz ve beslenmesi gibi konularda mutlaka veteriner hekiminizden yardım almalı ve önerilerini dikkatle uygulamalısınız. Köpeğiniz de hastalığa dair herhangi bir belirti görmeseniz bile rutin kontrolleri ihmal etmeyiniz.
İlginizi çekebilir: Köpek Vitaminleri
Köpeğinizin kilo almasına mutlaka engel olmalı, eğer fazla kiloları varsa da mutlaka kilo verdirilmelidir. Fazla vücut ağırlığı bu hastalık için çok büyük bir problemdir.
Nemli ve soğuk havalarda köpeğinizi çok fazla dışarıda dolaştırmamalısınız. Eğer köpeğiniz bahçede yaşıyorsa rüzgar almayan bir köşede, ısıtma imkanı da olan bir kulübe de kalmasını sağlamalısınız. Çok sert zeminlerde yatmak köpeğiniz için daha ağrılı olacağından iyi bir köpek yatağı ile desteklenmesi önemlidir.
Hastalık tespit edildiği andan itibaren ise mutlaka eklem destekleri kullanılmalı, iyi kalite bir köpek maması seçilmeli ve veteriner hekimin de onaylayacağı bir egzersiz planı yapılmalıdır.
Köpeklerde Konjestif Kalp Yetmezliği konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
){kind=link}