Köpek sahibi olanların sık sık karşılaştıkları durumlardan bir tanesi de köpeklerde ishal sorunudur. İshalin sıklığı, zaman aralığı veya rengi ve görünümü bile farklı konular hakkında bilgi verebileceğinden dolayı mutlaka dikkatli şekilde ele alınmalıdır. Nedenleri konusunda farklı etmenlerden bahsetmek mümkün olsa da ishal olan köpeğinizi kısa süre için gözlemlemek ve ardından veteriner hekime götürmek gerekir. Çünkü hayati sonuçları olabilecek bir durumla burun buruna gelinmesi de olasılıklar arasında bulunur.
Köpekler yedikleri besinleri sindirme süreleri uzadığında bile ishal olarak sindirim sistemlerinde yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunu anlatabilir. Bunun dışındaki belirtiler ve nedenleri farklı şekilde ve uzman bir görüş etrafında değerlendirildiğinde önlem alınması açısından fazlasıyla işe yarar. Köpekler neden ishal olur? sorusunun yanıtı için lütfen okumaya devam ediniz.
Köpeklerde İshalin Nedenleri
Köpeklerde ishal nedenleri farklı kategorilere ayrılabilir. Beslenme yetersizlikleri veya değişikleri, iç parazitler, zehirlenmeler, stres, hava değişikliği gibi pek çok etken köpeğinizin ishal olmasına neden olabilir. Bu nedenleri bilmeniz gerekli müdahaleyi zamanında yapmanız için gereklidir.
Beslenme Hatasından Kaynaklanan İshaller:
Köpeğinizin sindirim sisteminde gıda alımına bağlı olarak bir çok farklı nedenle ishal meydana gelebilir. Bu nedenler arasında ani gıda değişiklikleri, bozulmuş veya bayatlamış gıdalar, sindirimi zor gıdalar, alınan gıdanın sindirim sistemi için uygun olmaması veya alerjik reaksiyon yaratması, mide veya bağırsak sorunları nedeniyle gıdanın yeterince ve zamanında sindirilemeyerek uzun süre sindirim sisteminde kalması sayılabilir. Tüm bunların dışında vitamin ve mineral eksikliğine bağlı olarak çevrede bulduğu duvar dahil her şeyi yalamak veya yemeye çalışmak da ishal nedenleri arasında sayılabilir.
Beslenme kaynaklı problemler genellikle kolayca çözümlenebilse de tamamen bozulmuş gıdaların (bombajlı konserve mamanın veya alfatoksin içeren kuru mamaların tüketilmesi gibi) neden olduğu ishaller kolayca geçmeyebilir ve hatta ölümlere bile yol açabilir. Bu nedenle bozulma riski olduğunu düşündüğünüz gıdaları vermemeye veya dolaşırken bulduğu şeyleri ağzına almasını engellemeye özen göstermelisiniz.
Parazitlerden Dolayı Gelişen İshaller:
Özellikle parazit tedavileri tamamlanmadan doğuran köpeklerin yavrularında parazit, amip, protozoa ya da zararlı bakterilerin olma olasılığı çok yüksektir. Zaten bu nedenle yeni doğan yavrularda mutlaka dışkı tahlili ve parazit tedavisi önerilir. Buna rağmen parazit veya diğer etkenlerle kontamine olmuş yavru köpeklerin ishal olması mümkündür. Henüz bağışıklık sistemlerinin de tam olarak gelişmemesi nedeniyle ishaller diğer sorunları da tetikleyerek yavru ölümlerine neden olabilir. Bu nedenle yavru köpeklerde parazit kaynaklı ishalleri önlemenin en iyi yolu ilk 1,5-2 ay içerisinde parazit tedavilerinin yapılmasını sağlamaktır. Bu tedavilerin yapılması yavru köpek ishalini kesmek için çok önemlidir.
Yetişkin köpekler de ise vücut direncinin yüksek olması nedeni ile paraziter nedenlerle ishal oluşması zor olsa da bazı bakteri veya protozoa tarzı etkenlerin yoğun olduğu durumlarda ishal vakalarının görülmesi mümkündür. Bazı parazit türlerine karşı rutin uygulamalarla önlem almak mümkün olsa da dış ortamda bulduğu objeleri ağzına alan veya birikinti halindeki beklemiş sulardan içen köpeklerde amip veya protozoa tarzı etkenlerin sıklıkla görülmesi nedeniyle bir kaç aylık aralıklarla dışkı tahlili yapılması önemlidir.
Zehirli Maddelerin Neden Oldukları İshaller:
Evde veya sokakta köpeklerin zehirlenmesine ve buna bağlı ishallerin ortaya çıkmasına neden olabilecek bir çok etken söz konusu olabilir. Maalesef köpekler gıda konusunda kediler kadar seçici olmadıklarından önlerine gelen her şeyi yiyip içme eğilimindedirler. Doğal olarak bu da zehirlenmelere bağlı ishale neden olmaktadır. Örneğin evde açıkta kalmış çamaşır suyu veya deterjanlı suların tüketilmesi, varsa tiner veya benzeri maddeleri yalanması veya içilmesi, saksıda yetiştirilen ve köpekler için zehirli olabilen bazı bitkilerin yenilmesi, zehirlenme nedeniyle ishal oluşumuna yol açabilir.
Sokakta yaşayan köpekler ise araçlardan sızan antifirizli suların içilmesi, çöplüklerde bozulmuş gıdaların tüketilmesi, çevreye saçılmış toksik maddelerle temas gibi nedenlerle ishal olabilirler.
Yabancı Cisimlere Bağlı İshaller:
Oyuncaklar köpeklerin en sevdikleri eğlence araçlarından bir tanesidir. Evdeki aile bireylerinin giydikleri çoraplar da en az oyuncaklar kadar dikkat çektiğinden köpekler tarafından çok beğenilir. Bu tür objelerin oyun sırasında yutulması ise sindirim sisteminde sorunlara yol açarak ishal oluşumunu tetikleyebilir. Oyuncaklar veya çoraplar dışında evdeki yutulabilir boyutlarda ki her şey köpekler için problem kaynağı olabilir. Bu tür cisimler bazen henüz mide de iken kusma sonucu dışarı atılsa da bir çoğu bağırsaklara geçerek tıkanmalara ve ishallere neden olabilir.
Özellikle kısa ve naylon içerikli çoraplar, naylon poşetler, yutulabilecek boyutlardaki oyuncak toplar veya benzerleri, bazı ambalaj ipleri veya kurdeleleri ve gıda artığı kalmış ambalaj malzemeleri köpekler için risk içerir ve ortada bırakılmamalıdır.
Stres ve Duygusal Değişim Kaynaklı Olan İshaller:
Nadir olsa da yoğun stres yaratan duygusal değişimler bünyenin işleyişine de etki edebildiğinden buna bağlı ishaller şekillenebilir. Örneğin sevdiği birinin evden ayrılması, ev değiştirme, birden bire yalnız kalma veya şiddetli travmalar gibi nedenlerle bazı köpeklerde ishal oluşması mümkündür.
Çevresel Faktörler:
Köpeklerin bulunduğu ortamda ki ani iklimsel değişikliklerde zaman zaman ishallere neden olabilmektedir. Özellikle mevsim geçişleri sırasında adaptasyon sorunu yaşayan köpeklerde çok daha sık olarak görülebilmektedir. Ayrıca bahçede yaşayan köpeklerin barındıkları yerin rüzgara veya güneşe göre konumuna dikkat edilmediği durumlarda da ishaller oluşabilir. Örneğin özellikle bağlı köpeklerin sonbahar veya kış aylarında kuzey rüzgarlarına maruz kalması üşütme sonucu ishallere neden olabilir.
Köpeklerde İshal Nedeni Olan Hastalıklar:
Mide rahatsızlıklar, sindirim sistemi sorunları, karaciğer veya börek hastalıkları, pankreas yetmezlikleri, köpeklerin viral kökenli kanlı ishal hastalığı, yine köpeklerin viral kökenli gençlik hastalığı, spesifik bazı ince veya kalın bağırsak hastalıkları gibi bir çok nedenle de köpeklerde ishal şekillenebilir.
İlginizi çekebilir: Köpek Vitamin ve Mineralleri
Bunların dışında bağırsakları etkileyen alerjik reaksiyonlar, sindirim sitemini etkileyen kanser türleri veya bağırsakların tıkanmasına ya da daralmasına neden olan vücut için kitleler de ishal nedeni olarak sayılabilir.
Tedavi Amaçlı Kullanılan İlaçlar:
Köpekler için kullanılan tedavi amaçlı ilaçlar da bazen ishallere neden olabilir. Bunlar arasında en sık ishal nedeni olanlar antibiyotiklerdir. Elbette antibiyotik dışında bir çok farklı ilaç türü de ishal nedeni olabilir. Bu tür yan etkiler normal kabul edilse de yan etkilerin şiddetine bağlı olarak veteriner hekiminizle görüşerek gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz.
Köpeklerde İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bir çok ishal vakası genellikle kendiliğinden düzeldiği için bir veteriner hekim ziyareti ayarlamadan önce ishalin şiddetine bağlı olarak bir iki gün kadar bekleyebilirsiniz. Ancak bir zehirlenme şüpheniz varsa veya çok şiddetli bir ishal durumu söz konusu ise bir an bile oyalanmadan bir veteriner hekimden yardım almalısınız.
İshalin tedavisinde en önemli şey öncelikli olarak ishalin nedeninin saptanmasıdır. Eğer bu yapılabiliyorsa tedaviden başarılı bir sonuç almak çok daha mümkündür. Köpeklerde ishal tedavisi kesinlikle bir veteriner hekim gözetiminde yapılmalıdır. Köpeklerde ishali kesmek için ezbere veya tavsiye ile ilaç kullanımı farklı sorunları da tetikleyebilir.
Özellikle kronik ishal vakalarının aylarca sürdüğü durumlarda nedeni bulmaya yönelik araştırmaları aksatmamak ve uzun süren ishal nedeni ile zayıf düşmüş hastayı düzenli olarak desteklemek çok önemlidir. Bu tür hastaların gerekirse veteriner hekim gözetiminde bir süre tutulması çözümün bulunabilmesi için faydalı olabilir.
Etken ortadan kaldırıldığında ishal durmuyorsa ishali kesebilecek ilaç takviyeleri yapılabilir. Uzun süren ishal vakalarında vücuttaki su, mineral ve elektrolit kaybı fazla olacağından mutlaka sıvı tedavisi yapılmalıdır. Serum verilemeyen hastalarda ise ağız yolu ile vitamin, mineral ve elektrolit takviyeleri yapılabilir. Her hangi bir enfeksiyon söz konusu olmasa bile ishal nedeni ile zayıf düşmüş hastalar da bağırsak antiseptikleri ve antibiyotik kullanımı uygun olabilir.
İlaç tedavilerinin yanı sıra alınan gıdanın da düzenlenmesi ve ishale neden olmayacağından emin olunması önemlidir. Bu amaçla ishalli hastalar için kullanılan ve veteriner kliniklerinden alınabilecek diyet konserve veya kuru mamalar verilebilir.
Köpeklerde Depresyon konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
