Karaciğer, vücuttaki fonksiyonu itibariyle en önemli organlardan biridir. Kandaki toksik maddelerin atılımını sağlayan bu organ, aynı zamanda sindirime yardımcı olma, vitamin ve minerallerin depolanması gibi daha pek çok önemli görevi üstlenmektedir. Ancak karaciğer, vücutta yer alan toksik maddelerin atılmasını sağlarken olası bir çok nedenden dolayı olumsuz etkilenebilir. İşleyişinde meydana gelebilecek herhangi bir bozukluk ise farklı şekillerde kendini gösterebilir. Bunlar arasında en önemlilerinden birisi ise hepatit olarak karşımıza çıkmaktadır. Hepatit, karaciğerin iltihaplanmasıdır. Aniden ortaya çıkabilen bu hastalığın belirtileri başka hastalıklar ile karıştırılabilmektedir. Ancak zamanında fark edilerek tedavi edilemez ise karaciğerdeki sağlıklı hücrelerin yerini hasar görmüş dokular alabilir. Günümüzde köpeklerde karaciğer hastalıkları etkili bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Hepatit ise diğer pek çok hastalıkta da olduğu gibi hastalığın nedeni göz önünde bulundurularak tedavi edilir. Peki, köpeklerde hepatit nedenleri nelerdir? Hepatit hastalığının belirtileri ve tedavisi nasıldır?
Köpeklerde Hepatit ve Nedenleri
Köpeklerde görülen hepatit hastalığının birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında hepatit virüsü ile enfekte olmuş bir köpeğin idrar, salya ya da dışkısı ile temas etmiş olunması da yer alır. Sağlıksız ve dengesiz beslenme ya da ilaç zehirlenmesi gibi durumlar da köpeklerde hepatit hastalığına neden olabilmektedir. Yine hepatit hastalığının nasıl oluştuğuna göre farklı çeşitleri vardır. Bu anlamda köpek dostlarımızda görülen hepatit çeşitleri aşağıdaki gibidir.
● Viral Hepatit (Hepatitis Contagiosa Canis)
Canine Adenovirus 1 adı verilen bir virüsün neden olduğu bu hastalık, enfeksiyöz canine hepatitis hastalığı olarak da bilinmektedir. Özellikle köpekleri etkileyen viral hepatit; tilkileri, kurtları ve ayıları da tehdit etmektedir. Köpekler bu hastalığa enfekte köpeklerin dışkı ya da salyalarını koklayarak veya yutarak yakalanırlar. Virüs bu yollar ile kan dolaşımına girdikten sonra karaciğerde yer alan hücrelere ve böbreklere saldırır. Neyse ki vakaların pek çoğu ciddi değildir. Bu hastalığa yakalanan köpeklerin önemli bir kısmı hafif semptomlar gösterir ve kısa sürede iyileşir. Fakat bazı köpeklerin gözlerinde, hastalığı atlattıktan bir ya da birkaç hafta sonra “mavi göz” olarak da adlandırılan geçici bir mavimsi renk değişikliği görülmektedir.
● Kronik Hepatit
Köpeklerde hepatit çeşitlerinden birisi de kronik hepatittir. Hemen her yaştan köpekte görülebilen bu hastalık, özellikle yaşlı köpeklerde daha sık görülmektedir. Kronik hepatit, akut hepatitin aksine haftalarca ve hatta aylarca sürebilmektedir. Karaciğer iltihabı ve hücre ölümü sonucunda normal karaciğer dokusunun yerini ölü ve işlevsiz dokular alır. Pek çok köpekte bu sorunun nedeni tam olarak bilinmez. Ancak bazı köpek ırkları diğerlerine göre kronik hepatite daha yatkındır. Kronik hepatite yatkın ırklar ise şunlardır:
- Doberman Pinschers
- Skye Terrier
- Kaniş
- Cocker Spaniel
- West Highland Terrier
- Bedlington Terrier
Bunların dışında köpeklerde kronik hepatit hastalığına neden olabilecek durumlar arasında; bulaşıcı köpek hepatiti, otoimmün hastalıklar ya da ilaç toksisitesi gibi durumlar da yer alır.
● Toksik Hepatit
Bu tür hepatitte karaciğer iltihabı, köpeğin uzun süre kullanıldığında zararı olabilecek ilaçlar kullanmasından kaynaklanabilir. Yine köpeğin kalitesiz köpek maması ile beslenmesi ya da bağırsak parazitleri nedeniyle de toksik hepatit görülebilir. Hastalığın semptomları ise ancak çok ilerlediğinde ortaya çıkmaktadır.
Köpeklerde Hepatit Hangi Belirtilerle Ortaya Çıkar?
Daha önce de değindiğimiz gibi hepatit, belirtileri itibariyle diğer bazı hastalıklar ile karıştırılabilmektedir. Bu nedenle köpeğin yakından takip edilmesi ve herhangi bir şüphe durumunda veteriner hekime götürülmesi büyük önem taşımaktadır. Hepatit vücudun tüm fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiler. Ancak köpeklerde genel olarak aşağıdaki belirtiler ile ortaya çıkar.
- Kusma ve ishal
- İştahsızlık
- Göz akında ve vücut salgılarında sararma
- Sürekli su içme isteği
- Lenf bezi şişliği (cilt altı yumrular)
- Koordinasyon kaybı
- Karın bölgesinde ağrı veya iltihap
- Kalp ritim bozukluğu
- Halsizlik, ilgisizlik
- Yüksek ateş
Hepatit, ciddi sorunlara neden olabildiği gibi bazen hiçbir belirti vermeden geçebilir. Ayrıca tüm belirtiler aynı anda ya da eşit şiddette ortaya çıkmayabilir. Bu nedenle köpek sahipleri evcil dostlarını iyi gözlemlemeli, yukarıda bahsedilen belirtilerin bir ya da birkaçı görüldüğünde bir an önce veteriner hekime başvurmalıdır.
Hepatitin Teşhis ve Tedavisi Nasıldır?
Köpeklerde hepatit hastalığının teşhis edilebilmesi için kan ve idrar örnekleri alınır ve biyokimyasal incelemeleri yapılır. Ancak hepatit ile benzer semptomları olan diğer hastalıkları ayırmak amacıyla doku incelemesi için karaciğer doku örnekleri de alınabilir. Hepatit tedavisinde hastalığın ortaya çıkma nedenine göre bir yol izlenmektedir. Ancak her zaman için en iyisi köpeğin aşılarının yapıldığından emin olunması, yani hastalığa karşı önlem almaktır.
● Viral Hepatit Tedavisi
Hastalığa neden olan virüsü köpeklerin vücudundan tamamen uzaklaştırmak pek mümkün değildir. Bu nedenle de semptomatik tedavi uygulanmaktadır. En etkili mücadele yolu ise daha önce de belirttiğimiz gibi yavruların 45 günlük olmadan aşılanmalarıdır. Aksi halde viral hepatit yavru köpeklerde çok daha şiddetli olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, viral hepatite karşı yapılan aşılar ömür boyu kalıcı bir koruma sağlamaz. Bu nedenle köpeklerin yaşamları boyunca her yıl tekrar aşılanmaları gerekir.
Bunların yanı sıra viral hepatit tedavisi için köpeklere genellikle antibiyotik ve duruma göre antienflamatuar ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, virüsü tamamen ortadan kaldırmasa da semptomları ortadan kaldırmada faydalı olur. Yine köpeklerde kusma ve ishal gibi semptomları önleyecek ilaçlar da kullanılabilir. Hasta köpeklerin tedavi sürecinde düşük proteinli gıdalar ile beslenmeleri ve dinlenmeleri de oldukça önemlidir.
İlginizi çekebilir: Diyet Köpek Mamaları
● Kronik Hepatit Tedavisi
Kronik hepatitte de tıpkı viral hepatitte olduğu gibi semptomatik tedavi uygulanır. Hasta köpeğin bağışıklık sisteminin işleyişini kontrol etmek ve karaciğerinin hasar görmesinin önüne geçmek için ilaç tedavisi uygulanabilir.
● Toksik Hepatit Tedavisi
Bu hepatit çeşidinin tedavisinde ise köpeğin sürekli olarak maruz kaldığı etken tespit edilir. Eğer etken saptanabiliyorsa ortadan kaldırılır ve karaciğer düzelene kadar tedaviye devam edilir. Yine tedavi sürecinde veteriner hekim tarafından düzenlenen bir program dikkate alınarak özel bir beslenme düzenine uyulması oldukça önemlidir.
Köpeklerde Hepatitin Önlenmesi İçin Neler Yapılabilir?
Köpeklerde hepatit hastalığının önüne geçmek için aşılama yapılmasının dışında, genç yaşlardan itibaren sağlıklı ve dengeli beslenmelerinin sağlanması gerekir. Yine günlük egzersizleri aksatılmamalı, açık havada zaman geçirmeleri sağlanmalıdır. En önemlisi ise ilgi göstermektir. Çünkü ilgisiz ve sevgisiz kalan köpekler psikolojik olarak olumsuz etkilenirler. Bu da hastalıklara yakalanmalarını kolaylaştıran bir durumdur.
Son olarak söz konusu viral hepatit olduğunda tedaviden çok köpeği bu hastalıktan korumaya odaklanmak gerekir. Bu da ancak aşılarını genç yaşlarda yaptırmakla mümkündür. Ancak ileri yaşlarda ve aşıları yapılmamış bir köpeği sahiplenecek olursanız da aşılarını yaptırmayı kesinlikle ihmal etmemelisiniz.
Köpeklerde Kanlı İshal (Parvo Virüs) konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
