Köpeklerin sergilediği davranışlar bazen o kadar karmaşık gelir ki ne anlatmak istediklerini ya da neye ihtiyaç duyduklarını anlamlandırmakta zorluk çekeriz. Fakat köpek sahiplerinin sevimli dostları ile iyi bir iletişim kurabilmeleri için öncelikli olarak davranışlarının altında yatan nedenleri anlamaları gerekir. Yine köpek sahiplerinin köpeklerinde anlam veremedikleri davranışlardan birisi kendilerinin ya da başkalarının üzerine zıplamalarıdır. Bu zıplamalar bazen çok can sıkıcı bir hal alabilir. Bazı köpek cinslerinde zıplama hareketi biraz daha normal bir davranış olarak kabul edilebilir. Fakat köpeklerin insanların içinde ya da evde uyumlu olmaları oldukça önemlidir. Peki, köpeklerde insanların üzerine zıplama davranışı neden kaynaklanır? Bu davranışın önüne geçmek mümkün müdür?
Köpeklerde İnsanların Üzerine Zıplama Davranışı ve Nedenleri
Köpeklerin insanları selamla yöntemlerinden birisi de onların üzerine zıplamaktadır. Bunu yapmalarının nedeni ise insanların kendilerinden uzun olmasıdır. Ayrıca köpekler tanışırken birbirlerinin suratını koklarlar. Aynısını insanlara da yapmak ister ve üzerlerine atlarlar. Yine köpeklerin insanların üzerine zıplama nedeni yalnızca “merhaba” demek değildir. Zıplama davranışını dikkat çekmek için de yapıyor olabilirler. Özellikle sahibinin üzerine atlayan bir köpek bu davranışı nedeniyle bir şekilde ödüllendirildiyse zıplamayı alışkanlık haline getirebilir. Bunların yanı sıra nadir de olsa üstünlük sağlamak için sahiplerinin ya da misafirlerin üzerine atlayabilirler.
Köpekler genellikle kolay ve işlerine yarayan şeyleri yapmayı tercih eden canlılardır. Bunun için bir köpeğin insanların üzerine atlama davranışının nedeni tespit edilerek önüne geçilemezse bu davranış kalıcı bir probleme dönüşebilir. Davranışın kalıcı hale gelmemesi için köpek eğitimi sırasında tutarlı ve kararlı olunmalı, kurallar belirlenmeli ve uygulanmalıdır.
Köpeklerde insanların üzerine zıplama davranışı doğal ve aynı zamanda gerçek sevginin bir göstergesidir. Ancak bu davranışları nedeniyle yabancılar ve hatta sahipleri dahi savunmaya geçmek zorunda hissedebilirler. Bu nedenle bir köpek sahibiyseniz evinize gelen misafirleri üzerlerine zıplayarak selamlamaması için uygun selamlama şeklini mutlaka öğretmeli, onu daha uyumlu bir köpek haline getirmelisiniz.
Köpeklerin İnsanların Üzerine Zıplama Davranışı Nasıl Ortadan Kaldırılır?
Köpekler zıplamayı uygunsuz bir davranış olarak algılamaz. Öncelikli olarak bunu aklınızdan çıkarmamalısınız. Bu nedenle köpeğiniz sizin ya da bir başkasının üzerine atladığında onu cezalandırmak için vurmanız oldukça yanlış bir davranıştır ve vurmanın zıplamanın ortadan kalkması adına herhangi bir etkisi olmaz. Köpeğinizin üzerine atlamasını durdurmak için en etkili yöntem ise onunla iyi bir iletişim kurmanız, yaptığının kabul edilemez bir davranış olduğunu göstermenizdir. Yine üstünüze atlayan tüylü dostunuza bunun için ödül vermemelisiniz. Çünkü tıpkı insanlarda olduğu gibi köpekler için de ödüllendirilen her davranış aynı zamanda desteklenmiş olacaktır. Böylece davranış çok daha yaygın bir hal alır.
Köpeklerde insanların üzerine zıplama davranışı ancak tutarlı mesajlar vererek ortadan kaldırılabilir. Bu anlamda sizinle beraber çevrenizdekilerin de bu mesajı desteklemesi gerekmektedir. Böylece köpeğinizin aklında karışıklık yaratmaz, tutarlı mesajlar vererek zıplama davranışının sönmesini sağlayabilirsiniz. Aksi halde sevimli dostunuz sizin üzerine atladığında öpüp koklar, evinize gelen bir başkasının üzerine atladığında ise cezalandırırsanız bunun hiçbir yararı olmayacaktır. Çünkü sizden gördüğü ilgiyi evinize gelen misafirinizden de bekleyecektir. Ayrıca o her zıpladığında ilgiyi üzerinden çeker ve beklediği ilgiyi göstermezseniz zıplama davranışı zamanla ortadan kalkacaktır.
Bunların yanı sıra köpeklerin insanların üzerine zıplama davranışı oldukça kolay bir şekilde ortadan kaldırılabilir. Bu anlamda köpeğinizdeki davranışın seviyesini de göz önünde bulundurarak uygulayacağınız teknik ile zıplama davranışını kolaylıkla ortadan kaldırabilirsiniz. Aşağıda bahsedeceğimiz yöntemler popüler ve köpek eğitiminde işe yaradığı kesinleşmiş yöntemlerdir.
Görmezden Gelme
Köpeklerde zıplama problemi ile baş edebilmek için kullanılan yöntemler arasında görmezden gelme de yer alır. Bu yöntem ile köpeğe verilen mesaj zıpladığında ilgi ya da sevgi göremeyeceğidir. Bu doğrultuda üzerinize atlayacağını fark ettiğiniz anda arkanızı dönün ve size ulaşmasını önleyin. Fakat bu sırada köpeğinizle asla göz teması kurmamalısınız. Sadece ona arkanızı dönerek uzaklaşmanız gerekir.
Köpeğiniz sakinleştiğinde ise onu sevin ve ilgi gösterin. Bu yöntemi sabırla ve istikrarlı olarak uyguladığınızda kısa süre içerisinde ilgiyi üzerine çekmenin daha iyi yollarının olduğunu fark edecektir.
Alternatif Davranış Eğitimi
Evcil dostunuzun üzerinize zıplama davranışını ortadan kaldırmak için uygulayabileceğiniz bir diğer yöntem ise alternatif davranış eğitimidir. Bu doğrultuda köpeğinizin üzerinize zıplayacağınız fark ettiğiniz anda ona yapması için bir başka şey verebilirsiniz. Hatta yalnızca “otur” komutu tek başına yararlı olacaktır. Yönlendirme ya da alternatif davranış eğitimi olarak adlandırılan bu yöntem sayesinde köpeğiniz sabırla oturmayı ve ancak bu şekilde sizden ilgi görebileceğini anlayacaktır.
Eğitim Tasmaları
Köpek eğitmenleri, köpeklerin atlama davranışını ortadan kaldırmak için genellikle köpek eğitim tasması olarak adlandırılan aracı kullanır. Siz de köpeğinizin davranış kontrolü için bu tasmaları tercih edebilirsiniz. Daha çok Rottweiler ve Alman Çoban Köpeği gibi büyük ve güçlü köpek ırkları için uygulanan bu yöntem, köpeklerde itaat eğitimi için etkilidir.
Köpeğiniz sizi ya da bir başkasını görüp atladığında kayışı çekin. Bu hareketiniz tasmayı daraltarak köpeğinize negatif bir deneyim yaşatacaktır. Yaşadığı tatsız deneyim nedeniyle kısa süre içerisinde üzerinize atlamaması gerektiğini öğrenecektir. Fakat tasmayı çekme şiddetini çok iyi ayarlamalı, 1 – 2 saniyeden fazla çekmemeye dikkat etmelisiniz.
Köpeklerde insanların üzerine zıplama davranışı için eğitim tasması ile eğitim yerine öncelikle bahsettiğimiz diğer yöntemlerin kullanılması önerilir. Ancak davranış bozukluğunun seviyesine göre bu yöntem de tercih edilebilir. Daha önce de değindiğimiz üzere insanların üstüne zıplama davranışının ortadan kaldırılması için hangi yöntemin tercih edileceği davranışın seviyesine göre belirlenmelidir.
Evcil dostunuz üzerinize atlamak yerine sizi nazikçe karşılamayı öğrendiğinde çevrenizdekilerin desteğine ihtiyacınız olacaktır. Köpeğinizin onları da nazikçe karşılaması adına zıplamaya teşvik etmemeleri için uyarmalısınız. Hatta onlara kapıdan girdiklerinde köpeğiniz zıplayacak olursa kapıyı kapatmalarını söyleyin. Bu sayede köpeğinizin eğitimini desteklemiş olurlar. Ayrıca misafiriniz yeninden kapıyı çaldığında köpeğinize otur komutu verin ve misafirinizin üzerine atlama davranışını göstermediği için onu köpek ödülü ile ödüllendirmeyi unutmayın.
Köpeklerde Pati Bakımı konulu yazımızı da okumak ister misiniz?
