Köpeklerin davranışlarında rol oynayan pek çok faktör vardır. Bu faktörler arasında köpeğin aldığı eğitim ve genetik de yer alır. Yine köpek dostlarımızın nasıl davranacakları konusunda etkili faktörlerden birisi de sosyalleşme sürecidir. Köpeklerde sosyalleşme eğitimi olabildiğince erken dönemde başlamalıdır. Anne ve kardeşlerinden çok erken dönemde ayrılan, diğer köpek ve hayvanlar ile sosyalleştirilmeyen köpeklerde ise kaygı, agresiflik ve diğer evcil hayvanları kabul etmeme gibi davranış problemleri görülebilir. Yine köpeklerde, nasıl yetiştirildiklerine bağlı olarak bazı davranış bozuklukları gelişebileceği unutulmamalıdır. Bu davranış bozuklukları arasında en yaygın olarak görülenlerden birisi ise her şeyi çiğneme davranışıdır. Aslına bakılırsa yavru köpeklerde kemirme ya da çiğneme davranışı oldukça normaldir. Çünkü yavrular dünyayı ağızları ile keşfetmeye çalışırlar. Asıl sorun ise köpeğin çiğneme davranışını sürdürmesidir. Eğer sizin de evde bulduğu her şeyi çiğneyen bir köpeğiniz varsa bir an önce gerekli önlemleri almalısınız. Aksi halde birkaç ay sonra evinizdeki eşyalar berbat bir hal alabilir. Peki, köpeklerde çiğneme davranışı neden kaynaklanır? Bu davranışın önüne geçmek için neler yapılmalı?
Köpeklerde Çiğneme Davranışı ve Nedenleri
Her şeyi çiğneme ve kemirme, özellikle de yavru köpeklerde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Daha önce de değindiğimiz üzere bu, yavruların çevrelerini keşfetmek için ağızlarını kullanmalarından kaynaklanmaktadır. Yani yavru köpeklerde çiğneme son derece normaldir. Fakat evde bulduğu ayakkabı, elbise, yastık ya da mobilya gibi her türlü eşyayı çiğneyen ve kemiren evcil dostunuzun bu davranışını vaktinde düzeltmezseniz, ileride ciddi maddi kayıplar yaşayabilirsiniz. Üstelik köpeğinizin her şeyi çiğnemesi sağlık sorunları yaşamasına da neden olabilir.
Köpeklerin süt dişleri yaklaşık olarak 3 ile 8 haftada çıkar ve 4 – 8 ay sonra bu dişler kalıcı hal alırlar. Fakat köpeklerin diş çıkarma süreci oldukça sancılıdır. Etraftaki eşyaları çiğneyerek dişlerindeki kaşıntıyı gidermeye çalışırlar. Yani aslında yavru köpeğiniz eşyalarınızı sizi rahatsız etmek için çiğnemez. Bunu bulundukları ortamı tanımak ya da dişlerini kaşımak için yaparlar.
Köpeklerde çiğneme davranışı anksiyeteden de kaynaklanıyor olabilir. Köpeğiniz endişeliyse etraftaki eşyaları kemirebilir ya da çiğneyebilir. Minik dostunuzun kemirme dönemi uzun sürüyorsa mutlaka bir sorun olduğunu anlamalısınız. Çünkü köpekler bilindiği üzere sosyal canlılardır. Eğer gün içerisinde köpeğinizi uzun saatler yalnız bırakıyor, yeterince yürüyüş yapmasını sağlamıyor ve oyunlar oynamıyorsanız enerjisini atamayacaktır. Bu durumda sıkılan evcil dostunuz tepki olarak eşyalarınızı çiğneyebilir.
Çiğneme ve kemirme problemi yalnızca yavru köpeklerde görülen bir durum değildir. Daha yaşlı köpeklerde de çiğneme davranışı ile karşılaşılabilir. Tıpkı yavru köpeklerde olduğu gibi yetişkin ve yaşlı köpeklerin de bir şeyleri çiğnemesi olağandır. Fakat yine de temkinli davranmak gerekir. Çünkü köpeğinizin dişleri veya diş etleri ağrıyor olabilir.
Köpek dostlarımız bir şeyleri çiğneyerek saatler geçirebilirler. Bu aktivite onların dişlerini temizler ve çenelerinin güçlenmesini sağlar. Önemli olan ise onların her şeyi çiğnemesine engel olmanızdır.
Köpeğiniz Her Şeyi Çiğniyorsa Ne Yapmalısınız?
Köpeğiniz evde bulduğu her şeyi çiğniyorsa bunun önüne geçmek için öncelikli olarak neden kaynaklandığını bulmanız gerekir. Bu doğrultuda eğer yeterince iyi bir gözlemci olursanız eşyaları çiğnemesinin altında yatan nedeni bulmanız çok da zor olmayacaktır. Eğer çiğneme davranışın nedeni tespit etmez ve önüne geçmezseniz evcil dostunuzun zarar görmesine neden olabilirsiniz. Çünkü temizlik malzemeleri, elektrik kabloları ve bazı çiçekler ona aşırı derece zarar verebilir. Ayrıca köpekler genellikle sahiplerinin ayakkabılarını kemirmeyi çok severler. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız ayakkabılarınızı ortada bırakmamaya özen göstermelisiniz. Bu, sadece sizin ayakkabılarınızın zarar görmesini önlemez, aynı zamanda tüylü dostunuzun sağlığı için de önemlidir.
Köpeğinizin eşyalarınızı kemirmesini ve çiğnemesini engellemek için yapabileceğiniz pek çok şey vardır. Bu doğrultuda yapabilecekleriniz ise kısaca şöyledir:
Bir Sağlık Problemi Olmadığından Emin Olun
Köpeklerde çiğneme davranışı ile ilgili üzerinde durulması gereken önemli konulardan birisi, bir sağlık sorunu ile karşı karşıya olabilecekleridir. Özellikle köpeklerde kalitesiz köpek mamaları ile beslenme, vitamin ya da mineral eksikliği çiğneme davranışına yol açabilmektedir. Ayrıca köpeklerde mide sorunu da çiğneme alışkanlığına neden olabilir. Köpeğinize bu tarz sağlık sorunlarının olup olmadığından emin olmak için mutlaka bir veteriner hekime başvurmalısınız.
Eşyaları Köpeğinizin Erişemeyeceği Yerlere Koyun
Evinizdeki bazı eşyalar, köpeğinizin ilgisini diğerlerine göre daha fazla çekiyor olabilir. Bu durumda kemirmekten hoşlandığı eşyalarınızı ulaşamayacağı bir yere kaldırmanızda fayda vardır.
Oynaması İçin Oyuncaklar Verin
Köpeğinizin eşyalarınıza zarar vermesini istemiyorsanız ona çiğnemekten ve kemirmekten hoşlanacağı çeşitli oyuncaklar satın alabilirsiniz. Köpek çiğneme kemikleri bu anlamda oldukça ideal oyuncaklardır. Ayrıca bu tür oyuncaklar köpeklerin çene yapılarını güçlendirir ve diş sağlıklarının korunmasına yardımcı olurlar. Yine onun için içerisine ödül maması konulabilen top şeklinde oyuncaklar da alabilirsiniz. Çünkü köpekler bu topların içerisinden mamayı almak için bol bol kemirirler. Böylece kemirme ihtiyaçları da karşılanmış olur.
Köpeğiniz bir süre sonra oyuncağından sıkılabilir. Bunun önüne geçmek için birkaç tane köpek oyuncağı satın alın ve bunları dönüşümlü olarak vermeyi deneyin.
Doğru Disiplini Uygulayın
Köpeğinizin çiğnemesini istemediğiniz bir objeyi çiğnediğini görürseniz onu sert bir şekilde “hayır” diyerek uyarın ve objenin yerini değiştirin. Böylece sevimli dostunuz neyi çiğneyebileceğini ve nelerden uzak kalması gerektiğini öğrenecektir. Fakat köpeğiniz ağzından bir şeyler almaya çalıştığınızda size karşı agresif tavırlar sergiliyorsa bir köpek davranış uzmanından yardım alabilirsiniz.
Bunların yanı sıra köpeğinizin bir eşyayı çiğnediğini fark ettiğinizde hemen tepki göstermelisiniz. Örneğin; siz evde yokken yaptığı bir yaramazlığı fark ettiğiniz anda değil de, saatler sonra tepki gösterecek olursanız sevimli dostunuz yaptığı eylem ile uyarınızın arasında herhangi bir bağ kuramayacaktır. Böyle yaparak yalnızca sizden korkmasına neden olursunuz. Çünkü ceza ve uyarılar eylemin gerçekleştiği anda geçerli olmaktadır.
Egzersiz Yaptırın
Köpeklerde zihinsel ve fiziksel aktivite yetersizliği davranış bozukluklarına neden olabilir. Çünkü sıkılan köpekler kendilerini eğlendirmek için arayış içerisine girerler ve buldukları yol ise genellikle bir şeyleri kemirme ve çiğneme olur. Bu doğrultuda köpeklerde çiğneme davranışı zihinsel ve fiziksel aktivitede bulunmalarını sağlayarak da önlenebilir. Bunun için köpeğiniz ile her gün yürüyüşe çıkabilir, köpek top oyuncakları satın alarak birlikte git-getir tarzı oyunlar oynayabilir ve zihinsel gelişimlerini destekleyici oyuncaklar ile oynamalarını sağlayabilirsiniz.
Ne Yapmamalısınız?
Köpeklerde çiğneme davranışı ile ilgili yapabileceklerinizden yukarıda kısaca bahsettik. Ancak bu süreçte uzak durmanız gereken bazı durumlar da vardır. Örneğin, köpeğinize doğru çiğnemeyi öğretirken onu azarlamamalı ve kesinlikle vurmamalısınız. Yine cezalandırmak için onu kapalı bir yerde bırakmamalı, çiğnemesini önlemek için ağızlık kullanmamalısınız. Çünkü köpeğiniz verdiğiniz cezalar ile kemirdiği şeyi bağdaştıramayacak, cezanın eğitimi için herhangi bir fayda olmayacaktır.
Son olarak köpeğinizin eşyalarınızı çiğnemesi kadar, hiçbir şeyi kemirip çiğnememesi de başka bir rahatsızlık göstergesi olabilir. Eğer evcil dostunuzda böyle bir durum fark edecek olursanız dişlerinin ya da diş etlerinin ağrıdığından şüphe etmeli ve bir an önce veteriner hekime götürmelisiniz.
Yavru Köpeğe İsmini Öğretmek konulu yazımızda ilginizi çekebilir.
