Evde kedi besliyorsanız ihtiyaç duyacağınız en önemli malzemelerden birisi kedi kum kabıdır. Çünkü idrar ve dışkılarını içgüdüsel olarak kapatma eğilimi gösteren kedilerin ev içerisinde tuvalet sorununu çözmenin en iyi yolu kedi kum kabı kullanmaktır. Ayrıca kum kabı sayesinde kedinizin tuvaletini eve yapmasının da önüne geçmiş olursunuz. Fakat bazen tüylü dostunuz çişini kum kabına değil evin herhangi bir yerine yapar. Bu da sizin için oldukça rahatsız edici bir durumdur. Kedilerin eve çiş yapması pek çok nedenden kaynaklanabilir. Ancak akla ilk gelmesi gereken kedinin bir sağlık sorunun olup olmadığıdır. Çünkü kedilerin eve tuvalet yapmasının en önemli nedenlerinden birisi hastalıklardır. Bu anlamda tüylü dostunuz ile ilgili böyle bir sorunla karşılaşırsanız ona kesinlikle kızmamalı ve bir veteriner hekime götürmelisiniz. Böylece kedinin eve çiş yapması neden kaynaklanıyor öğrenebilir ve çözüm bulabilirsiniz. Sorunun nedenini öğrenmek ve çözüm aramak yerine kedinize kızar ve cezalandırırsınız durum çok daha kötü bir hal alabilir.
Kedilerin Eve Çiş Yapmasının Nedenleri Nelerdir?
Kediler oldukça titiz hayvanlardır. Titiz yapıları sayesinde tuvalet kabına alışma konusunda hiçbir zorluk çekmez ve yavruluk dönemlerinden itibaren tuvaletlerini tuvalet kabına yaparlar. Titizlikleri ile ünlü kedilerin eve çiş yapması ise ciddiye alınmalı ve altında yatan nedenler mutlaka araştırmalıdır. Bu doğrultuda kedi dostunuz aniden kum kabının dışına çiş ya da kaka yapmaya başladıysa aşağıdaki sorunlardan birisini yaşıyor olabilir.
● Çeşitli Hastalıklar
Kedilerin eve çiş yapmasının altında yatan en önemli nedenlerden birisinin sağlık sorunları oluğundan daha önce de bahsetmiştik. Kediler acıya karşı oldukça dayanıklı görünseler de ağrı ya da sancı çektiklerini miyavlayarak ya da anormal sesler çıkararak anlatırlar. Özellikle üriner sistem sorunu yaşayan kedilerde kum kabı dışına idrar yapma sorunu çok sık görülür. Çünkü kedi, hastalığı nedeniyle kum kabına ulaşacak fırsatı dahi bulamaz. Yine özellikle yaşlı kedilerde artrit, romatizma ve osteoartrit gibi hastalıklar daha sık görülür. Yaşlı kediler bu hastalıklar nedeniyle kum kabına girmekte zorluk çeker ve evde başka bir yere çiş yapabilirler.
Bunların yanı sıra bir kedinin eve çiş yapması; kolit (kalın bağırsak iltihabı), şeker hastalığı, hiperthyroidizm ve görme duyusunun zayıflaması gibi rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir. Bu anlamda kediniz tuvaletini yaparken inleme benzeri sesler çıkarıyor, tuvalet kabına girmekte zorlanıyor, uyuduğu ya da mama yediği yeri pisletiyor veya uyurken tuvaletini yapıyorsa bir an önce veteriner hekime götürmeniz gerekir.
● Stres
Kedinin eve idrar yapması stresten de kaynaklanabilir. Kediler düzenlerinin değişmesinden, gürültüden ya da taşınmaktan hiç hoşlanmazlar. Bunların hepsi strese girmelerine neden olabilir. Aslına bakılırsa stres, kedilerde pek çok davranış bozukluğuna neden olabilir. Ancak bunlar arasında en önemlilerinden birisi kum kabının dışına tuvalet yapmadır. Eğer taşındıysanız, eve yeni bir evcil hayvan getirdiyseniz, kedinizi uzun süre bir yerde kapalı bıraktıysanız ya da etrafta çok gürültü varsa kediniz strese girmiş olabilir. Eve çiş yapma gibi davranış bozuklukları ile karşılaşmamak için evcil dostunuzu stresten uzak tutmalısınız.
● Kum Kabının Yanlış Yerde Bulunması
Kedilerin kum kabı dışına çiş yapma nedenleri arasında kum kabı ile ilgili sorunlar da yer almaktadır. Bu sorunlardan birisi de kum kabının yanlış yere yerleştirilmesidir. Kedi dostlarımız tuvaletlerini sakin yerlere yapmayı severler. Bu nedenle de kedinizin kum kabının gürültülü ve kalabalık bir yerde olmadığından emin olun. Eğer gürültülü ve kalabalık bir yerde duruyorsa hemen sessiz ve sakin bir köşeye taşıyın. Böylece tüylü dostunuz rahatlayacak, kum kabını yeniden kullanmaya başlayacaktır.
● Yanlış Kum Kabı ve Kum Seçimi
Kum kabı ile ilgili yaşanan sorunlardan birisi de yanlış kum kabı seçimidir. Bazı kediler kapalı kum kabı kullanmak istemezler. Çünkü kapalı kum kaplarının içinde idrar nedeniyle daha yoğun bir amonyak kokusu oluşur. Eğer kedinizin eve çiş yapma sorununun kapalı kum kabı olduğunu düşünüyorsanız açık bir kap ile değiştirmeniz işe yarayabilir.
Kum kabı kadar önemli bir diğer konu da kedi kumudur. Kediler seçici canlılardır ve her kumu kullanmayabilirler. Yani kedilerin eve çiş yapması yanlış kedi kumu seçiminden de kaynaklanabilir. Özellikle kokulu kedi kumları bazı kedilerin hiç hoşuna gitmez. Bu nedenle imkanınız varsa farklı kumlar deneyerek evcil dostunuza seçme şansı tanımalısınız.
Bunların yanı sıra kedinizin titiz bir canlı olduğunu unutmamalı ve kum kabını düzenli olarak temizlemelisiniz. Aksi halde doğal olarak pis kaba tuvaletini yapmayı reddedecektir. Ayrıca kedi kumu temizliği için yalnızca kakaları almanız yeterli gelmez. Çünkü kediniz kumdaki idrardan da rahatsız olacaktır. Bu nedenle kumu her gün çiş ve kakayı alarak temizlemeli, haftada en az 1 defa da tamamen değiştirmelisiniz.
● İlgi Çekme İsteği
Kediler bazen yalnızca canları sıkıldığı ya da sahiplerinden daha fazla ilgi görmek için tuvalet kabının dışına çiş yapabilirler. Buradaki amaçları sahiplerinin ilgisini çekmektir. Eğer kediniz sizin görebileceğiniz bir yere gözünüzün içine bakarak çişini yapıyorsa, yüksek ihtimalle daha fazla ilgi görmek istiyordur. Bu davranışını ortadan kaldırmak için onunla daha fazla zaman geçirmeniz faydalı olacaktır.
● Kızgınlık Dönemine Girme
Kedilerin eve çiş yapması kızgınlık döneminde sıklıkla görülen bir davranıştır. Bu sevimli canlılar kızgınlık dönemine girdiklerinde kendilerine eş bulabilmek adına tüm hünerlerini sergilerler. Yerde yuvarlanır, miyavlar ve farklı yerlere çiş yaparlar. Kediniz kızgınlık döneminde eve çiş yapıyorsa endişelenmeyin ve ona kızmayın. Bunun yerine kızgınlık dönemini yüzeyi kolayca temizlenebilir olan bir odada geçirmesini sağlayabilirsiniz.
● Güvende Hissetme İsteği
Kediler çevrelerindeki diğer kedilere orada olduklarını göstermek ve bölgelerini alışık oldukları kendi kokuları ile kaplayarak güvende hissetmek için de çeşitli yerlere çiş yapabilirler. Bu anlamda evinize başka bir kedi aldıysanız ya da bir başka kedinin dışkısını eve taşıdıysanız kedinizin tüm düzeni bozulabilir. Özellikle aşırı dominant bir kediyse diğer kedinin kokusunu kapatmak için oraya çişini yapabilir. Bu davranış daha çok erkek kedilerde görülmektedir.
Kedilerin eve çiş yapması düzeltilmesi zaman alıcı bir davranış bozukluğudur. Ancak sorunun altında yatan nedeni bulmaya çalışın ve neden her neyse çözmek için sabır gösterin. Ayrıca kedinizi sıkça tuvalete götürün ve tuvaletini tuvalet kabına yaptığında onu severek ya da güzel sözler söyleyerek ödüllendirin. Kabın dışına yapmak üzere olduğunu fark ederseniz uyarın ve dikkatini dağıtın. Ona bağırmaktan ya da cezalandırmaktan kesinlikle kaçının. Çünkü bunlar aranızdaki bağı zedeleyeceği gibi tuvalet kabından nefret etmesine neden olabilir. Bunun yerine sabırlı olun ve ceza vermeden eve çiş yapma davranışından vazgeçirmeye çalışın.
Yaşlı Kedi Bakımı ve Öneriler konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
