Her canlının ortalama bir yaşam süresi vardır. Evcil kedilerin yaşam süresi de yaklaşık olarak 12-18 yıl arasında değişiklik göstermektedir. Sokakta yaşayan kedilerin ömrü evcil kedilerden daha kısadır. Hatta pek çok sokak kedisi araba çarpması, insanlar tarafından şiddete uğrama, açlık, susuzluk ya da çeşitli hastalıklar nedeniyle 1 yaşını dolduramadan yaşamını yitirmektedir. Evde beslenen kediler ise yavruluk dönemlerinden itibaren gerekli ilgi gösterildiğinde çok daha uzun bir ömür sürebilirler. Ancak insanlarda olduğu gibi kediler için de yaşlanma kaçınılmaz bir süreçtir. Yaşlanma süreci kediye özgü bir deneyimdir ve her kedi farklı zamanlarda yaşlanma belirtileri gösterebilir. Yaşlanan kedilerin vücudundaki hücreler yavaşlar, bağışık sistemi ve kalp de dahil olmak üzere vücut fonksiyonları önceki dönemlere göre daha az çalışmaya başlar. Kedilerde yaşlılık belirtileri görülmeye başladığında bir veteriner hekimden destek almak, mümkün olduğunca daha uzun ve sağlıklı yaşamalarını sağlamak için bakımlarına dikkat etmek gerekmektedir.
Kedilerde Yaşlılık Belirtileri Nelerdir?
Kediler, 7-8 yaşına geldiklerinde hücresel anlamda ilk yaşlılık belirtilerini gösterirler. Fakat genellikle 11 yaşına gelene kadar gözle görülebilir bir belirti göstermeyebilirler. Bu doğrultuda kediniz 7 yaşına geldiğinde yaşlanma belirtileri göstermese dahi onu iyi gözlemlemeli ve düzenli veteriner hekim kontrollerini aksatmamalısınız. Zira zamanında fark edilmeyen hastalıklar ciddi sağlık sorunlarına ve evcil dostunuzun ömrünün kısalmasına neden olabilir.
Azalan Hareket Kabiliyeti
Hareket etmede zorlanma ve eskisi gibi atlayıp zıplayamama gibi durumlar kedilerde yaşlılık belirtileri arasında yer alır. Yine tuvaletini kum kabının dışına yapma, kendisini eskisi gibi iyi temizleyememe de yaşlanma belirtilerindendir. Eğer kedinizde bu belirtileri gözlemliyorsanız artrit hastası olabilir. Kedilerde artrit mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Çünkü kedinin hareketlerinin kısıtlanmasına ve ciddi anlamda ağrı çekmesine neden olmaktadır. Kedinizi ağrılar ile baş başa bırakmamak ve yaşam kalitesini artırmak için mutlaka veteriner hekime başvurmalısınız.
Davranış Değişiklikleri
Yaşlanma sürecindeki kedilerde bazı davranış değişiklikleri gözlemlenebilir. Örneğin, daha az oyun oynar ve daha çok uyurlar. Yine strese karşı önceki dönemlere göre daha kötü tepki verebilirler. Bu nedenle de kedinizi mümkün olduğunca yeni durumlardan uzak tutmalı, strese girmesinin önüne geçmelisiniz. Bazı yaşlı kediler ise yaşlılık nedeniyle yaşadıkları hastalıkların verdiği ağrı ve acı nedeniyle agresifleşirler. Bu durumda veteriner hekime başvurmalı ve ağrılarına karşı gerekli tedavinin uygulanmasını sağlamalısınız.
İlginizi çekebilir: Kedi Oyuncakları
Kediler yaşadıkları hastalıkları gizleme eğilimindedirler. Bu da hastalığın ilerlemesine yol açabilir. Bunun için evcil dostunuzda fark ettiğiniz yemek yemeyi reddetme, sevdiği bir yere atlamak istememe gibi küçük bir davranış değişikliğinde dahi kontrol için veteriner hekime başvurmanızda fayda vardır.
Yeme Alışkanlıklarındaki Değişimler
Kedilerde yaşlılık belirtileri arasında yeme alışkanlıklarında yaşanan değişimleri de sayabiliriz. Yaşlı kediler artık eskisi kadar iştahlı değildirler. Hem daha az hem de daha yavaş yerler. Bunun nedeni ise yaşlanma ile birlikte sindirim sistemlerinin de artık eskisi kadar hızlı çalışmaması yani yavaşlamaya başlamasıdır. Bu da kedileri daha az yemeye iter.
İlginizi çekebilir: Yaşlı Kedi Mamaları
Kedilerin yaşlılık ile birlikte sindirim sistemlerinin daha yavaş çalışması beraberinde bazı sorunlar getirir. Bu sorunların başında ise kabızlık gelir. Yine yağlar sindirim sisteminde sertleşebilir. Yaşlı kedinizde böyle bir durum ile karşılaşacak olursanız onu daha sulu yiyecekler ile besleyebilir, beslenme düzenini az az ve sık sık olacak şekilde değiştirebilirsiniz. Bu sayede kabızlık sorunu ile karşılaşma riski de azalacaktır.
Tüylerinde Renk Değişimi
Yaşlanma ile birlikte kedilerin tüylerinde renk değişimi meydana gelir. Özellikle koyu renkli bir kediniz varsa renginin griye döndüğünü fark edebilirsiniz. Ancak bu değişim tüm tüylere yayılmayabilir ve bölgesel olabilir. Yine yaşlı kedilerde renk değişimi genellikle ağız bölgelerinde fark edilir. Ayrıca kaş ve burunlarının etrafında da renk değişimleri gözlenebilir.
Görme Problemleri
Yaşlanan kediler görme problemleri yaşayabilirler. Bu problemler, önemli başka bir sağlık sorunu sonucunda ortaya çıkabilir. Örneğin, yaşlı kedinizin görme ile ilgili bir sorunu varsa bunun nedeni hipertansiyon olabilir. Hipertansiyon ise genellikle böbrek hastalığı ya da hipertiroidizm yaşayan kedilerde görülmektedir. Yine yaşlı kedilerde ani körlük ise ayrık retina ya da tıkanmış retinal kan damarları nedeniyle ortaya çıkabilir. Bunların yanı sıra yaşlı kedilerde en sık görülen göz rahatsızlıklarından birisi de katarakttır. Eğer kedinizin bir görme problemi varsa onun için yapabileceğiniz en iyi şey yaşadığı ortamı rahat edebileceği bir şekilde organize etmektir.
İşitme Kaybı
Kedilerde yaşlılık belirtileri arasında en önemlilerinden birisi de işitme kaybıdır. Kediler, en ufak sesleri dahi duyabilme yetenekleri ile bilinen canlılardır. Ancak yaşlanan kediler artık eskisi kadar keskin kulaklara sahip değildirler. Bazı kedilerde işitme kaybı fark edilemeyecek düzeyde olabilir. Ancak bazılarında ise işitme kaybına dahi neden olabilmektedir. Bu doğrultuda evcil dostunuzu çağırdığınızda eskiden olduğu gibi hızlı tepki vermiyorsa işitme kaybı yaşıyor olabilir. Yaşlı kedinizin eskisi kadar iyi duymasını sağlayamasanız da hayatını kolaylaştırabilirsiniz. Örneğin, evin içinde daha kolay anlaşabilmek adına el işaretlerini kullanabilirsiniz. Yine yanında olduğunuzu fark ettirmek için ayağınızı yere vurarak titreşim yaratabilirsiniz.
Kilo Değişimi
Kediniz yarım kilo kaybettiğinde bu sizin için fazla görünmeyebilir. Fakat bu değer pek çok kedi için vücut ağırlığının %10´unu temsil etmektedir. Özellikle ani kilo kaybı diyabet ve böbrek hastalıklarına ya da kansere işaret ediyor olabilir. Bu nedenle fark ettiğiniz kilo kayıplarını dikkate almalı ve veteriner hekiminizi bilgilendirmelisiniz.
Diş ve Diş Eti Hastalıkları
Kediniz mamasını çiğneme konusunda zorluk çekiyor, mamasını ağzına aldıktan sonra düşürüyor ya da iştahsızlık çekiyorsa dişleri ile ilgili bir problem yaşıyor olabilir. Diş ve diş eti hastalıklarının doğru tespiti için tek yol ise veteriner hekimler tarafından gerçekleştirilecek düzenli diş bakımı ve diş radyografisidir. Bu nedenle kedinizde yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin varlığını gözlemliyorsanız sorunun hızlı ve doğru bir şekilde tespit edilmesi için bir veteriner hekime başvurmalısınız.
Bilişsel Bozukluklar
Kedilerde yaşlılık belirtileri arasında bahsedilebilecek bir diğer konu da bilişsel bozukluklardır. Özellikle kafa karışıklığı ve oryantasyon bozukluğu yaşlı kedilerde oldukça sık görülür. Bilişsel sorunlar yaşayan kediler, eskisine nazaran sahiplerinden daha çok ilgi bekler ve bazen agresifleşebilirler. Yine kafa karışıklığı yaşadıkları için amaçsız bir şekilde etrafta dolaşabilir, su kabının ya da kum kabının yerini unutabilirler. Bilişsel problemler yaşayan bir kedi stresten uzak tutulmalı, aktif kalması adına onunla daha fazla vakit geçirilmeli ve günlük rutini değiştirilmemelidir.
Kedi Korona (Corona) Virüs (FCoV) Enfeksiyonu konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
