Kedi beslenmesi söz konusu olduğunda taurin ve kedilerde taurin eksikliği gibi konulardan bahsetmeden geçmek pek mümkün değildir. Çünkü taurin kediler için hayati öneme sahip bir amino asittir ve eksikliği onarılamaz problemlere yol açabilmektedir. Pek çok hayvan türü ihtiyaç duyduğu taurini yeterli oranda sentezleyebilirken maalesef kediler için durum biraz farklı gelişmektedir. Kedilerin taurin sentezleme yetenekleri sınırlıdır ve önemli bir bölümü dışarıdan karşılanmak zorundadır. Taurin vücut tarafından depolanamadığından sürekli olarak dışarıdan gıda takviyesi yolu ile veya hayvansal protein kullanılan kaliteli kuru veya yaş kedi mamaları ile karşılanmalıdır.
Taurin Nedir? Ne işe Yarar?
Taurin yukarıda da belirttiğimiz gibi hemen hemen tüm proteinlerin yapı taşlarından olan bir amino asit türüdür ve kediler için esansiyeldir. Yani kedilerin metabolizması taurin üretemediğinden dışarıdan alınması zorunlu demektir. Yalnızca hayvansal kökenli protein kaynaklarından temin edilebilir.
Taurin kedilerde bir çok işlev sırasında kullanılmaktadır. Bunlardan en çok bilineni kalp işlevlerinde ki etkisidir. Oysa bunun dışında en önemli işlevlerinden birisi retinal dejenerasyon üzerindeki etkisidir. Ayrıca sindirim sistemi, safra tuzu oluşumu, kolesterol regülasyonu, üreme sistemi, metabolik bozukluklar ve immun sistem sorunları gibi bir çok alanda ihtiyaç duyulur.
Vücuttan idrar ve dışkı ile atılmaktadır. Ayrıca emzirme dönemindeki kediler tarafından sütle de atılabilmektedir. Kedilerde taurin eksikliği nedeni ile oluşabilecek problemler bir anda ortaya çıkmaz. Taurin eksikliğinin şiddetine bağlı olarak bir kaç ay içerisinde yavaş yavaş etkilerini göstermeye başlar. Bu nedenle bir çok vakada durumun farkına varıldığında oluşan hasarın geri dönüşümünü sağlamak pek mümkün olmayabilir.
Kedilerde Taurin Eksikliği Nelere Sebep Olur?
Kedilerde taurin eksikliği bir çok farklı etkilere neden olsa da en bilinenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
Retina Dejenerasyonu
Taurin eksikliğinin şiddetine bağlı olarak yavaş gelişir. Eğe uzun süre fark edilmezse kalıcı körlüğe neden olabilir. Fark edildiği andan itibaren yapılacak olan taurin takviyeleri retinal dejenerasyonu yavaşlatabilir ve hatta durdurabilir. Ancak retinal dejenerasyonun yarattığı hasarları maalesef geri çeviremez. Eğer hasar sonucu körlük gerçekleşmiş ise hasta hayat boyu kör olarak kalır.
Dilate Kardiyomiyopati (DCM)
Dilate kardiyomiyopati ventriküler kasları etkileyen bir kalp hastalığıdır. Ventriküler odacıkların genişlemesi sonucu kasılma yeteneğinin azalması veya yetersizliği ile karakterizedir. Kısaca kalpteki kan yeterince hızlı bir şekilde damarlara pompalanamaz.
Geçmiş dönemlerde daha sık görülen dilate kardiyomiyopati, son yıllardaki mama içeriklerinde yeteri miktarda taurin bulunması ve hazır mama ile beslenmenin yaygınlaşması sonucu daha az görülmeye başlanmıştır. Özellikle Birman, Maine Coons, Siyam Ragdolls, Abyssinian gibi kedi ırkları DCM’ye daha yatkındırlar. Bu nedenle bu ve benzer ırkların beslenmesine özellikle dikkat edilmeli ve gerekirse veteriner hekim tavsiyesini de alarak mamalarına taurin ilavesi yapılmalıdır.
Özellikle çok erken dönemlerde yakalanan taurin eksikliğine bağlı DCM sorunu gerekli takviyeler yapıldıktan sonra geri döndürülebilir.
Üreme Sorunları
Gebe hayvanlarda ki taurin eksikliği yavru büyümesinde yavaşlık, büyüme geriliği, anomali ve yavru atma gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca taurin eksikliği nedeniyle, doğan yavrularda büyümenin yavaşlaması ve kolay kemik kırıklarının oluşması gibi etkilerde gözlenebilir.
Yukarda sayılan sorunların dışında taurinin yetersizliği halinde diş kayıpları, bağışıklık sistemi bozuklukları, şeker gibi metabolik hastalıklar ve aşırı tüy dökülmesi gibi sorunlarda görülebilir.
Kedilerde Taurin Eksikliği Nedenleri
Taurin eksikliğinin en önemli nedeni beslenme sırasında yeterince taurin alınmamasıdır. Son yıllarda üretilen bir çok kaliteli kedi maması yeteri düzeyde taurin içermektedir. Ancak yeterince taurin içermeyen köpek maması ile beslenen kediler, yeterince taurin içermeyen kedi mamaları ile beslenen kediler veya ev yemekleri ile beslenen kedilerde görülme sıklığı daha fazladır.
İlginizi çekebilir: Kedi Vitaminleri
Her ne kadar iyi kalite mama ile beslenen bir kedinin taurin takviyesine pek ihtiyacı olmasa da bazı DCM’li veya retinal dejenerasyonlu hastaların ekstra taurin takviyelerine ihtiyaç duyması normaldir. Ancak her zaman olduğu gibi bu konudaki kararı veteriner hekiminizle birlikte almanızı önemle tavsiye ederiz.
Kedilerde Taurin Eksikliği Belirtileri ve Teşhis
İlerlemiş vakalarda ilk fark edilen semptomlar halsizlik, iştahsızlık ve depresyondur. Kalpte gelişen sorunlara bağlı olarak aritmiler, tromboemboli, kısmi veya tam felçler görülebilir. Gecikilmiş vakalarda hastadaki görme bozukluğu dikkat çekebilir. Hamile kedilerde yavru atma veya doğan yavrularda büyüme geriliği dikkatle araştırılmalıdır. Sebebi bilinemeyen ishaller ile şeker probleminin altında yatan nedenler araştırılırken taurin eksikliği de göz önünde tutulmalıdır.
İlginizi çekebilir: Kedi Mamaları
Ayrıca DCM’li hastalarda konjestif kalp yetmezliği gelişimi mümkün olduğundan hırıltılı solunum veya nefes almada ciddi güçlük çekilmesi dikkate alınmalıdır.
Kedilerde taurin eksikliği teşhisi koyabilmek için semptomların yeterince iyi takip edilmesi ve göz ve kalp gibi organların rutin kontrolünün aksatılmadan yapılması gerekir. Bu amaçla veteriner hekiminizle de konuşarak belirli aralıklarla doppler ultrason, göğüs röntgenleri ve EKG gibi araçlardan yararlanabilirsiniz. Bir takım olası metabolik problemleri takip edebilmek için kan tahlillerinden de yararlanılması gerekebilir.
Kedilerde İshal ve Nedenleri konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
