Kediler de tıpkı insanlar gibi zaman zaman sindirim sistemi ile ilgili rahatsızlıklar yaşayabilirler. Sindirim sistemi rahatsızlığı, sindirime engel olan ya da besinin sindirim kanalından geçiş hızını etkileyen bir durumdur. Kedilerde sindirim sistemi hastalıkları, uygun olmayan ya da farklı başka bir şeyi yemelerinden, sindirim sistemi organlarının iltihaplanmadan, sindirim enzimlerinin eksikliğinden ya da gıda intoleransından kaynaklanabilmektedir. Bazı kedi ırkları sindirim sistemi problemlerine diğerlerine göre daha yatkındırlar. Bu ırklar arasında sfenks, ragdoll, siamese ve devon rex gibi ırklar başı çekmektedir. Kedilerde yaygın olarak görülen sindirim sistemi rahatsızlıklarından biri ise kabızlıktır. Kabızlık, çeşitli nedenlerle sertleşen dışkının kalın bağırsak ya da rektumda birikmesi ve ilerleyememesi sonucunda dışkılayamama durumudur. Bu sindirim problemi birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Peki, kedilerde kabızlık nedenleri nelerdir? Kabızlığı gidermek için neler yapılabilir?
Kediler Neden Kabız Olur?
Sindirim sorunu yaşamayan sağlıklı kediler günde en az 1 kez dışkılarlar. Yavru kediler yetişkinlere göre daha sık dışkılarlar. Ayrıca yetişkin kedilerde 2 günde bir yapılan dışkı da normal kabul edilir ancak 2 günden daha uzun süren dışkılayamama bir şeylerin ters gittiğinin habercisidir. Çünkü bu süre uzadıkça dışkı daha da sertleşir, kedi ıkınmasına rağmen dışkılayamaz, tuvaletini yaparken acıklı şekilde miyavlar ve karın bölgesinde şişlik meydana gelebilir.
Kedilerde kabızlık sorununun birçok nedeni bulunmaktadır. Nadiren bağırsak anomalileri doğumdan itibaren kabızlığa neden olabilir. Diğer kabızlık nedenlerini ise şöyle sıralayabiliriz:
- Beslenme Bozuklukları: Kötü beslenme, kedilerde kabızlığın en önemli nedenlerinden birisidir. Özellikle sürekli düşük lif oranına sahip besinlerin tüketilmesi ve yeterince lif alınmaması kabızlığa yol açar. Yine kedinin yeterince sıvı tüketmemesi, tek tip beslenmesi ya da uzun süre aç bırakılması da kabızlık sorunu ile karşılaşmasına neden olabilir.
- Tüy Yutma: Kediler, kendilerini tüylerini yalayarak temizlerler. Bu oldukça sık yaptıkları bir harekettir. Ancak bu sırada ister istemez tüy yutarlar. Özellikle uzun tüylü kedi ırkları diğerlerine göre daha fazla tüy yutarlar. Yutulan bu tüyler dışarı atılamadığında sindirim sistemi kanalında birikir ve yumak halini alırlar. Kediler bu yumakları zamanında atamazlarsa dışkıları ilerlemez ve sonuç olarak kabızlık problemi ile karşı karşıya kalırlar.
- Psikolojik Nedenler: Uzun süre strese maruz kalan kedilerde de kabızlık görülebilir. Bir kedinin strese girmesi için tuvalet kabının yerinin değiştirilmesi ya da temizlenmemesi dahi yeterlidir. Bu nedenle kediniz varsa zorunlu olmadıkça düzenini değiştirmemeye özen göstermelisiniz.
- Çeşitli İlaçlar: Potasyum kaybına neden olan diüretikler, ağrı kesiciler, demir ve kalsiyum içeren ilaçlar kedilerde kabızlık problemine yol açabilir.
- Sinir Sistemi ile İlgili Problemler: Kedilerin omurlarında meydana gelen deformasyon ve fıtıklar, bölgenin uyarılmasını sağlayan sinirlerin zarar görmesine neden olur. Bunun sonucunda ise bağırsak hareketleri zayıflar ve kabızlık şekillenebilir.
Saydıklarımızın dışında kedilerde kabızlığa neden olan birçok faktör vardır. Örneğin; parazit enfeksiyonları, pelvis kemiğindeki kırıklar ve hipokalsemi sayabileceğimiz diğer nedenler arasındadır. Ayrıca yaşlı ve şişman kedilerde kabızlık sorunu daha sık görülür. Çünkü yaşlı kedilerde bağırsak hareketleri zayıflar. Kilolu kedilerde ise hareketsizliğin etkisi ile metabolizma yavaşlar ve bağırsak hareketleri azalır.
Kedilerde Kabızlık Nasıl Anlaşılır?
Kedinizin yaşadığı kabızlık sorunu gözünüze önemsiz ya da basit bir sorun gibi görünüyor olsa da evcil dostunuz için oldukça ciddi bir problemdir. Hatta kabızlık bazen kedilerin yaşamlarını yitirmelerine neden olabilmektedir. Bu nedenle kedilerde kabızlık belirtileri ile ilgili bilgilenmeli ve herhangi bir belirti fark ettiğinizde veteriner hekime başvurmalısınız. Kedinizin kabız olup olmadığını anlamanın en basit yollarından birisi kum kabını incelemektir. Eğer günde bir kez dışkılayabiliyorsa herhangi bir sorun yoktur. Ancak 48 saatten daha uzun süre dışkılamıyor ya da kuru, sert ve küçük parçalar halinde dışkılıyorsa kabız olabilir.
Kedilerde kabızlık önemli bir problemdir ve mutlaka dikkate alınmalıdır.
Evcil dostunuz kum kabına dışkılamak için ıkınıyor ya da dışkılarken aşırı eğiliyor ve buna rağmen dışkılayamıyorsa kabızlık sorunu olduğundan şüphelenebilirsiniz. Ayrıca daha az yemek yiyor, çok sık olmasa da kusuyor ve anüs çevresi ödemli ise kabızlık yaşıyor olabilir.
Kabızlık Sorunu Nasıl Giderilir?
Kabızlık, erken teşhis edildiğinde önemli sorunlara neden olmayan bir sindirim sorunudur. İyi bir diyet ya da laksatifler ile tedavi edilebilir. Kedilerde kabızlık tedavisi için suda eriyen ve suda şişen lifler kullanılabilir. Suda eriyen lifler dışkının yumuşamasını sağlarken suda şişen lifler ise dışkının şişmesini sağlarlar. Eğer tedavi için kedinin diyetine lifli gıda eklenecekse suyu fazla tüketmesini sağlamalısınız. Ayrıca birden aşırı lifli gıda vermeniz kediniz için zararlıdır. Bu gıdaları beslenmesine azar azar eklemeye özen göstermelisiniz. Ayrıca taze otlar ve kedi macunu da kabızlığa iyi gelir.
İlginizi çekebilir: Kedi Vitaminleri
Kabızlık tedavisi için kullanılan laksatiflerin ise dışkıyı yumuşatan, bağırsak hareketlerini hızlandıran ya da uyarıcı olanlar gibi farklı çeşitleri mevcuttur. Ancak bunlardan hiçbirini veteriner hekiminiz tavsiye etmediği sürece kullanmamalısınız. Çünkü bilinçsiz kullanım nedeniyle kedinizin ciddi sağlık problemleri yaşamasına neden olabilirsiniz.
Bunların yanı sıra kediniz uzun süredir kabızlık sorunu yaşıyorsa öncelikli olarak lavman ile rahatlatılabilir. Yine sıvı eksikliği varsa bu durumda damar içi sıvı takviyesi de uygulanabilir.
Kedilerde Kabızlığı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Kedinizin kabızlık problemi yaşamaması için bazı önlemler almanız gerekir. Her şeyden önce kedinizi stresten, kaygılanmasına ve aşırı korkmasına neden olabilecek durumlardan uzak tutmalısınız. Daha önce de bahsettiğimiz gibi çok gerekmedikçe düzenini değiştirmemelisiniz. Evcil dostunuzun kabız olmasını önlemek adına alabileceğiniz diğer önlemler ise aşağıdaki gibidir:
- Yeterli Miktarda Sıvı Tüketmesini Sağlayın: Kedinizi kabız olmaması için su içmeye teşvik etmelisiniz. Bunun için su kabını mama kabının hemen yanına koymalısınız. Ayrıca kediler akan sudan içmeyi daha çok severler. Bu nedenle kedi su pınarı tercih etmenizde fayda vardır.
- Beslenmesindeki Lif Miktarını Artırın: Kedilerde kabızlık sorununu önlemek için beslenmelerindeki lif oranının artırılması gerekir. Ancak evcil dostunuz diyabetik ise bu durumda kan şekeri düşebileceği için dikkatli olmanız gerekir.
- Egzersiz Yapmasını Sağlayın: Hareketsizliğin kedilerde kabızlığa neden olabileceğinden daha önce de bahsetmiştik. Bu nedenle kediniz tembel ise hareketlenmesi ve koşması için onu teşvik etmeniz gerekir.
- Mamasına Zeytinyağı Karıştırın: Kedinizin kabız olmaması için mamasına küçük miktarlarda zeytinyağı ekleyebilirsiniz. Ancak zeytinyağını fazla ekleyecek olursanız ishal olabilir. Bu nedenle zeytinyağı kullanımı ile ilgili bir veteriner hekime danışmanızda fayda bulunmaktadır.
İlginizi çekebilir: Kedi Çimi
Bunların yanı sıra kediniz kalça ve eklem problemleri nedeniyle kabızlık yaşıyorsa olabildiğince karın bölgesine masaj yapmalı, kum kabını daima temiz tutmalı ve düzenli olarak kedi maltı kullanmalısınız.
Kedilerde Yaşlılık Belirtileri konulu yazımız da ilginizi çekebilir
