Güvercin, 300’den fazla türü olan Güvercingiller familyasına dahil bir kuş türüdür. Eski dönemlerde hızlı ve güvenli haberleşme için kullanılan bu kuş, oldukça süratli uçar ve hızlı bir şekilde yön değiştirebilir. Hatta posta güvercinleri saatte 70 km hıza ulaşabilirler. Dem çekme veya kugurdama olarak adlandırılan özel sesler çıkaran güvercin; kısa boylu, sık tüylere sahip ve yemleme ile beslenen bir türdür. Dişi güvercinler yuvalarına genellikle iki adet yumurta bırakırlar ve yıl içerisinde 3-6 kez kuluçkaya yatarlar. Kuluçka süreleri ise ortalama olarak 17 gündür. Yavrular ise bir aylık olduklarında artık uçmaya, anne ve babalarından bağımsız hareket etmeye hazır hale gelirler. Güvercinlerin sağlıklı ve verimli olmaları için uygun bir ortam oluşturmak gerekir. Bu anlamda güvercin beslemek isteyenler öncelikli olarak ideal ortamı sağlamalıdır. Aksi halde olumsuz şartlar nedeniyle güvercinlerin ilk olarak verimi düşer, ardından hastalanarak yaşamlarını yitirebilirler.
Güvercin Beslemek İsteyenlerin Bilmesi Gerekenler
Diğer kuş türlerinin bakımında olduğu gibi güvercinlerin bakımı sırasında da temel ihtiyaçlarını karşılamak ve güvende hissetmelerini sağlamak gerekmektedir. Güvercinler yırtıcı hayvanlara karşı kendilerini savunamazlar. Bu nedenle eğer güvercinlerinizi dışarıda besleyecekseniz güvenli bir ortam oluşturmanız gerekir. Böylece onları çevredeki vahşi hayvanlara, kedi ve köpeklere yem olmaktan koruyabilirsiniz. Güvercin beslemek keyifli olduğu kadar zahmetli bir iştir. Ancak güvercinlerinize iyi bakarsanız 20 yıl kadar yaşayabilirler. Bu doğrultuda güvercin beslerken dikkat etmeniz gerekenler kısaca aşağıdaki gibidir.
Güvenli ve Rahat Bir Barınak Ortamı Oluşturulmalı
Güvercinlere kurulacak barınaklar için tavan arası ya da bahçe gibi yerler tercih edilebilir. Barınak olarak güvercin kafesi, kümes ya da yuvalar tercih edilebilir. Bunların hangi ebatta olacağı ise içinde beslenecek kuş sayısı ve kişinin maddi olanakları ile alakalıdır. Fakat burada önemli olan güvercinler için ideal bir barınma alanı oluşturmaktır. Bu anlamda 1 veya 2 adet güvercin besleyecekseniz kafes en az 60 x 60 x 60 cm ölçülerinde olmalıdır. Elbette güvercin beslemek için daha büyük ebatlarda bir kafes de tercih edilebilir.
Güvercinlere bahçede bakılacaksa bir kümes ortamı da oluşturulabilir. Aslına bakılırsa güvercin beslemenin en ideal yolu da budur. Eğer kümes oluşturulacaksa güvercinlerin uçuş alanı güneye ya da güneydoğuya bakmalıdır. Böylece gece boyunca soğuyan kümes kısa sürede ısınır. Ayrıca büyüme hormonun salgılanabilmesi için gerekli D vitamini ancak güneş ışığı altında sentezlenir. Bu da yavru güvercinler için oldukça önemlidir. Yine kümes etraftaki ağaç ve binalardan uzak olmalıdır.
Aşırı nem, güvercinlerin barındıkları ortamda mikrop üremesine neden olur. Nemin az olması ise bazı solunum yolu hastalıklarına yol açar. Bunun için güvercin bakımı sırasında barınaktaki nem oranının uygun değerlerde olmasına özen gösterilmelidir. Yine güvercinlerin sağlıklı ve uzun ömürlü olmaları için barınak hijyeni de oldukça önemlidir. Güvercin kafesi temizliği her gün ya da en azından birkaç günde bir yapılmalıdır. Aksi halde barınak içerisinde mikroplar ürer ve güvercinler hastalıklara açık hale gelirler.
Güvercinler Dönemlere Uygun Olarak Beslenmeli
Güvercin beslerken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi de doğru ve düzenli olarak beslenmeleridir. Ancak bu kuşlar, ömürleri boyunca farklı dönemlerden geçerler ve bu dönemlerin her birinde ihtiyaçları da farklılık gösterir. Bunun için güvercin beslenmesi sırasında güvercinin içinde bulunduğu dönem dikkate alınmalıdır. Eğer annesinin veya babasını desteği olmadan yavru bir güvercine bakmak durumundaysanız, öncelikli olarak bir veteriner hekime başvurarak süt bileşeni temin etmelisiniz. Yavru güvercin beslenmesi genellikle şırınga yolu ile gerçekleştirilir. Yavrular 5 günlük olana kadar günde 2 – 3 kez sıvı mama ile beslenmelidir. Sonrasında ise büyük bir beslenme şırıngasına geçilmesi önerilir. Yavrular 3 haftalık olduktan sonra kafeslerine az miktarda yem bırakılmalı ve gagalamayı öğrenmeleri sağlanmalıdır. 4 – 6 haftalığa ulaşmalarının ardından ise normal güvercin yemi ile beslenmeye başlayabilirler.
İlginizi çekebilir: Güvercin Malzemeleri
Yetişkin güvercinlerin beslenmesi için özellikle güvercinler için tasarlanmış yemlerin kullanılmasında fayda vardır. Bu yemler ile sabah ve akşam olmak üzere iki kere beslenmeleri gerekir. Yerde besleme güvercinler için sağlıklı değildir. Eğer çok sayıda güvercin besliyorsanız zeminin temiz olduğundan emin olduğunuz zaman yerde besleme de yapabilirsiniz. Ancak en ideal olanı özel olarak tasarlanmış güvercin yemliklerinde beslenmelerini sağlamaktır.
Güvercin beslemek için yalnızca yemler kullanılmamalıdır. Çünkü yalnızca yem temelli bir diyet, güvercinlerde kalsiyum eksikliğine neden olabilir. Bunun için kuşlara düzenli aralıklar ile taze sebze ve meyve verilmelidir. Güvercinlerin beslenmesi için en uygun meyve ve sebzeler ise şunlardır:
- Havuç
- Yaban Mersini
- Brokoli
- Elma
- Armut
- Kavun
- Ispanak gibi taze yeşillikler
Güvercinlerin en sevdiği yiyeceklerden birisi de ekmek kırıntılarıdır. Bu nedenle güvercin beslenmesi için ekmek, pişmiş pirinç ve yumurta karşımı da kullanılabilir. Güvercinler, bu karışımı büyük bir iştahla tüketirler. Bunların yanı sıra güvercinlerin her gün temiz su tüketmeye ihtiyaçları vardır. Düzenli su tüketmeleri için güvercin su kabı düzenli olarak temizlenmeli ve her gün taze su ile doldurulmalıdır. Evcil güvercinler için bayat ve pis su hayati risk taşır. Çünkü pis sulardan çeşitli hastalıklar kapabilirler. Bu nedenle su kaplarının ve içtikleri suyun hijyeni konusunda hassas davranmak gerekmektedir.
Hastalıklara Karşı Önlem Alınmalı
Pek çok kuş türü gibi güvercinler de virüs, bakteri, mantar ve parazitlerden etkilenerek hastalanabilirler. Yaygın olarak görülen güvercin hastalıkları arasında; trikomonas, paramiksovirus, salmonella ve koriza gibi hastalıklar yer almaktadır. Bu hastalıkların önlenmesi için alınabilecek önlemler ise kısaca aşağıdaki gibidir:
- Güvercinlerin beslenmesine dikkat edilmeli, yalnızca buğday tüketmelerinden kaçınılmalı, beslenmeleri çeşitlendirilmelidir.
- Her gün taze ve temiz su verilmelidir.
- Her yıl tüy dökme döneminin ardından mutlaka PMV-1 (veba) aşısının yapılması gerekir.
- Her yavru 3 haftalık olmasının ardından aşılanmalıdır. Bu, bağışıklık sistemini güçlendirecek ve hastalıklara karşı korunmasını sağlayacaktır.
- Güvercin kümesleri, düzenli olarak geniş spektrumlu dezenfektanlar ile dezenfekte edilmelidir.
- Kümese dahil edilecek yeni kuşlar en az 30 gün karantinada tutulmalıdır.
- Diğer kuş türlerinin kümese girerek suluk ve yemlikleri kullanmasının önüne geçilmelidir. Çünkü pek çok hastalık yabani kuşlardan gelmektedir.
- Özellikle veba ve salmonella gibi hastalıkların önlenmesi için kümesler farelere karşı korunmalıdır.
- Güvercinlerin dışkıları sürekli olarak gözlemlenmeli, hasta olduğundan şüphe edilen kuşlar diğerlerinden ayrılarak gözlem altına tutulmalıdır.
Güvercin beslemek son derece dikkat gerektiren bir iştir. Bu nedenle güvercinlerin hastalanmalarını önlemek için yukarıda bahsedilen basit önlemler alınmalı ve temel hijyen kurallarına mutlaka dikkat edilmelidir.
Güvercinler Yönlerini Nasıl Bulur? konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
