Chinchilla kedisi en popüler uzun tüylü kedi cinslerinden biridir. Kimi kedi sever gruplara göre İran kedisinin farklı bir renk çeşidi olarak kabul edilen bu cins gerçekten de İran kedisine çok benzer. Bunun yanı sıra pek çok kulüp tarafından farklı bir cins olarak da kabul görmektedir. Atası olan kedi ile fizik ve karakter olarak çok benzer olsa da vücut şekli, yüz şekli ve burun yapısı ile kolayca ayırt edilir. Örneğin Chinchilla kedisinin burnu İran kedisi kadar basık değildir.
Hem ülkemizde hem de tüm dünyada en çok beslenen kedi ırkları listesinde başı çeken bu kedinin ana vatanı İngiltere’dir. İlk kez 1882 yılında mavi-gümüş İran kedisinin yavrusunun çiftleştirilmesi ile doğan yavrulardan belli bir renk için seçici olarak üretilmiş bir kedidir. Adını bir kemirgen türü olan Chinchilla’dan almıştır. Çinçilla kürkü ile ünlenmiş bir kemirgen olsa da tüylerinin benzerliği nedeniyle bu ad verilmiştir. Bazı kedi sever gruplar tarafından “Sterling Silver Cat”, gümüş kedi olarak adlandırılmaktadır. Amerika’da ise “Gümüş Persian” kedisi olarak bilinir.
Chinchilla Irkı Kedilerin Fiziksel Özellikleri
İran kedisine çok benzemesi nedeniyle sıklıkla karıştırılır. Ancak Chinchilla kedisi daha ince kemiklidir. Buna karşın tıpkı İran kedisi gibi kısa ve tıknaz görünüme sahiptir. Bacakları kısa ama kalındır. Patileri büyük, yuvarlak ve gelişmiştir. Pati altı ise daima siyah renklidir.
Kafası yuvarlak ve büyüktür, kafanın her iki yanına yerleşmiş gibi görünen uçları yuvarlak, geniş ve küçük şekilli kulakları vardır. Oldukça iri, yuvarlak şekilli ve sürmeli gibi görünen gözleri açık yeşil, zümrüt yeşili, mavi-yeşil gibi yeşilin tonlarındadır. Ancak mavi göz rengi de kabul edilmektedir.
Burun hafif çıkıntılı ve kalkıktır. Bazı cinslerde İran kedisine benzer basık burun şekli görülse de tercih edilen ırk standardı çıkıntılı bir burun olmasıdır. Burun ucu yavru iken pembe olsa da büyüdükçe daha koyulaşır ve kiremit kırmızısına benzer bir renk alır. Hem burun ucunda hem de dudak çevresindeki siyah çizgiler belirgindir.
Dişileri 3,5 ile 5 kg, erkekleri ise ortalama 5,5 kg kadar olabilen orta boy bir kedidir. Bol tüylü gövdesi ve tüylü kuyruğun ile oldukça pofuduk bir görünüme sahip olan Chinchilla kedisinin boyun, omuz ve kalça kısmı oldukça geniş ve gelişmiştir. Vücudu genel olarak yuvarlak hatlara sahiptir.
Chinchilla Kedi Irkının Karakteri
İyi huylu, sakin mizaçlı bir kedidir. İnsanları sever, arkadaş canlısıdır ve sahibine bağlıdır. İlgilenilmekten çok mutlu olan bu kediler evde yalnız bırakılmaya çok uygun değildir. Genelde sessiz olan bu kedi yumuşak bir mırıldanma ile sahibine ilgisini belli eder ve sahibinden ilgi bekler. İnsan odaklıdır, kucakta olmayı sever, ancak her ne kadar ilgi düşkünü olsa da bağımsız ruhludur. Kendi uygun gördüğünde kucağınıza atlar.
Çocuklar, diğer kediler ve köpekler ile iyi geçinen Chinchilla kedilerinin, başlangıçta bir alışma sürecine ihtiyacı vardır. İlk kez bir çocukla karşılaştığında veya eve yeni bir kedi geldiğinde bir süre yaklaşmaz ve çekingen davranır. Eve gelen yabancılara karşıda biraz utangaçtır.
Karakter olarak atası gibi sessiz ve sakin olsa da chinchilla kedisi İran kedisinden daha fazla dışa dönük karakterlidir. Oyuncak ile oynamayı seven bu kedi ırkı sahibinin ilgisini çekecek çılgınlıklar da yapmaktan geri durmaz.
Chinchilla cinsi kediler sakinliği tercih ederler. Bu nedenle de özellikle yaşlı kişiler için ideal ev kedileridir. Çocuklar ile çok iyi anlaşıyor olsa da çok küçük çocukların kontrolsüz davranışlarına karşı yeterli sabrı gösteremeyebilir. Chinchilla kedisi bir çocukla oynamaktansa bir yetişkinle arkadaşlık kurmayı tercih eder.
Chinchilla Kedi Cinsinin Tüy Rengi Ve Tüylerinin Özelliği
Çift tabakalı sık ve pamuk yumağı gibi görünen tüyleri vardır. Kürkü çok yoğun olan bu kedinin tüyleri oldukça uzundur. Özellikle boyun ve arka bacak tüyleri daha uzun ve kabarıktır. Kürkünün alt astar tabakası ise yoğun ve yumuşaktır.
Chinchilla yavruları siyah veya koyu gölgeli tüylerle doğar ve daha sonra tüyler beyazlaşır. Tüylerinin bu özelliği çok spesifiktir. Bunun yanı sıra uçlu tüy denilen tüy şeklide ırkın tüylerinin spesifik özelliğidir.
Tüylerinin ana rengi beyaz veya gümüştür, tüyler uçlara doğru renk değiştirir. Özellikle kulakları, baş bölgesi, sırtı, yanları ve kuyruğunda ışıltılı bir gümüş rengi sağlayan tüy uçları daha koyu renklidir. Alt astar tabakası daima beyazdır. Gümüş ışıltılı renkte olanlar en yaygın renk olsa da, altın ışıltılı renklerde olabilir. Beyazın yanı sıra lila, mavi ve çikolata rengi chinchillalar da olabilmektedir. Tüylere ışıltı veren gümüş veya altın rengi tüyler bazen desen olarak görülebilir ki bu durumda gölgeli olarak adlandırılır. Özellikle altın gölgeli rengi çok nadir görülmektedir.
Chinchilla Kedisinin Bakımında Dikkat edilmesi Gerekenler
Bu ırk tüy bakımı açısından özel dikkate gereksinim duyar. Çünkü tüy yapısı kolayca kıtıklaşma eğilimindedir ve genellikle çok fazla tüy döker. Bu nedenle de günlük fırçalamaların kesinlikle aksatılmadan yapılması gerekir. Çok erken yaşlardan itibaren fırçayla tanıştırılmalı ve düzenli olarak taranmalıdır. İmkan var ise sabah akşam fırçalamak ise ideal olanıdır.
Bu kedi cinsi için hem alt tabakaları da tarayacak kadar uzun dişli kedi fırçası, hem de eldiven şeklinde tüy toplayıcı fırça satın almalısınız. Özellikle eldiven şeklinde olan kedi fırçaları kedinizi severken ölü tüylerin toplanması için idealdir.
Chinchilla kedisi fırçalanırken tüylerin çıkış yönünün tersine taranması özellikle tavsiye edilmektedir. Yani baştan kuyruğa değil kuyruktan başa doğru taranmalıdır. Bu şekilde fırçalama özellikle alt astar tabakanın da taranmasını sağlar ve kıtık oluşmasını önler.
Fırçalamalar sırasında özellikle sorunlu bölgelerine dikkat edilmelidir. Göğüs altı, çene altı, arka bacakların arkası, yan bölgeler ile kuyruk altının can yakmadan özenli bir şekilde taranması gerekir. Zira en çok kıtık bu bölgelerde oluşmaktadır.
İlginizi çekebilir: Kedi Fırçaları ve Tarakları
Kuru kedi şampuanı bu ırkın bakımı için gerekli malzemelerin başında gelir. Haftada 1 kez uygulanması özellikle alt astar tabakasının yağlanmasını ve kıtık oluşmasını önleyeceğinden büyük fayda sağlayacaktır. İstenirse kuru şampuan yerine bebek pudrası da kullanılabilir. Bu uygulama sayesinde tüyler daha kabarık görünecektir. Kürkünün üst tabakasının daha parlak görünmesi için kıl fırça ile taranması iyi netice verecektir. Bir chinchilla’nın tüy bakımı kimi zaman oyalayıcı ve sıkıcı bir iş gibi görülse de sahibi ile iletişim kurduğu bu saatlerden çok keyif alır.
Bu ırkın aşırı gözyaşı üretme sorunu olduğundan bakımında buna dikkat edilmelidir. Düzenli olarak gözyaşlarının temizlenmesi gerekir. Aksi halde hem gözaltında deri tahrişi oluşabilir hem de tüylerinde gözyaşına bağlı leke oluşur. Bu amaçla üretilmiş bir kedi göz temizleme losyonu veya gözyaşı leke çıkarıcı bakım ürünleri kullanılmalıdır.
Bakımında dikkat edilmesi gereken bir konu da kuyruk altı bölgesinin bakımıdır. Bu bölge oldukça fazla tüylü olduğundan dışkı ile kirlenir ve pislikle birleşmiş tüy topakları oluşur. Bu nedenle de tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra temizlenmesi faydalı olacaktır. Kuyruk altı bölgesinde topakların oluşmasını önlemek için o bölgedeki tüyleri kısaltmak iyi bir çözüm sağlayacaktır.
Oldukça titiz olan Çinçilla kedisinin kum kabının temizliğine de önem verilmelidir. Kedi kumunun pis olması durumunda tuvaletini kullanmaz. Otomatik kedi tuvaleti kullanarak bu sorunu çözümlemeniz mümkün. Bunun yanı sıra büyük bir kedi tuvalet kabı tercih ederek fazla miktarda kum koyabilir ve sık sık katı atıkları alarak kumu karıştırabilirseniz iyi bir ortam oluşturabilirsiniz.
Chinchilla kedileri apartman dairesinde bakmak için idealdir. Ancak dışarıda olduğunda çok mutlu olur. Bahçede koşmaktan, ağaca tırmanmaktan keyif alır. Eğer dışarı çıkmıyorsa tırmanma ihtiyacını giderebilmesi için kedi ağacı şeklinde yüksek bir tırmalama tahtası bulundurmanız iyi olacaktır. Chinchilla kedisi, kedi göğüs tasması ile rahatça gezdirebileceğiniz bir kedi türüdür. Yürüyüşlerinizde size eşlik edebilir. Ancak açık bir alanda tasmasız olarak bırakılmamalıdır. Kontrolünüzde olan kapalı bir bahçede serbestçe dolaşmasına izin verebilirsiniz.
Chinchilla Kedisi Beslenmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Chinchilla kedisinin beslenmesinde özellikle yavruların sütten kesilme döneminde çok dikkatli olunmalıdır. Yavruların sindirim sistemi bu dönemde aşırı derecede hassas olduğundan beslenmesine de bir o kadar önem verilmelidir. Veteriner hekiminde önereceği özel bir diyete ihtiyaç duyabilirler. Sütten kesilip kuru mamaya geçiş süresinin kademeli olarak yapılması faydalı olacaktır.
Yetişkin Chinchilla için özel bir diyete gerek yoktur ancak çene yapısı nedeniyle bu kedi için seçilecek mamanın tanelerinin şekline özellikle dikkat edilmelidir. Persian kedi maması olarak satılan kuru mama çeşitlerinden biri tercih edilebilir. Bu sayede mamayı daha kolay çiğneyebilecektir.
İlginizi çekebilir: Kedi Maması
Biraz seçici bir kedidir. İster kuru mama, ister yaş mama olsun öncelikle mamanın damak zevkine uygun olması önemlidir. Severek yediği, genel sağlığını koruyan, yaş evresine ve ihtiyaçlarına uygun besleyici ve kaliteli bir kedi maması seçmek önemlidir.
Uzun tüylü olan ve çok tüy döken Chinchilla kedileri için hairball kedi maması olarak bilinen ve tüy yumağı sorununu önlemeye yardımcı mamalarda tercih edilebilir. Tüy yumağı sorunu ile daha iyi baş edebilmesine yardımcı olan bu mamaların yanı sıra kedi maltı kullanmanızda çok iyi olacaktır. Günlük olarak maması ile birlikte vereceğiniz kedi malt macunu sayesinde yutulan tüyler topaklanmaz ve kolayca dışkı ile atılır.
Chinchilla Kedisi Yaşam Süresi Ve Sağlık Sorunları
İlk bakışta çok narin gibi görünen bu kedi oldukça güçlü ve dayanıklıdır. Ortalama 12-15 yıl yaşayan sağlıklı kedilerdir. Elbette tüm kedi cinslerinde olduğu gibi Chinchilla kedisinin de hassas olduğu bazı hastalıklar vardır. Genel olarak atası olan İran kedisinin yaşadığı sağlık sorunlarına karşı azda olsa yatkınlık söz konusudur. Ancak genetik hastalıklara yatkınlığı İran kedisi kadar fazla değildir.
Solunum Problemleri
Özellikle basık burunlu olanlarında solunum problemleri sık yaşanan sorunlardan biridir. Küçük burun delikleri olması ve yumuşak damağın uzun olması gibi nedenlerle nefes alıp vermede güçlük yaşayabilmektedir. Uzun burunlu olanlarında bu sorun daha az yaşanmaktadır.
Çene Ve Diş Problemleri
Brachicephalic ırk olarak kabul edilen Chinchilla kedilerinin solunum problemlerinin yanı sıra çene ve diş problemlerine karşıda hassasiyeti söz konusudur. Çene deformasyonları veya ağzın kapanış problemleri söz konusu olabilir ve buna bağlı olarak da yeme ve sindirim sorunları yaşanabilir.
Göz Problemleri
Aşırı gözyaşı üretimi ve buna bağlı tahrişlerin yanı sıra gözyaşı kanalında tıkanma sorunu bu cinsin en sık yaşadığı sorunların başında gelir. Gözyaşı akıntısı o kadar fazladır ki yüzü sürekli ıslak görünür. Gözyaşının devamlı silinmesi gerekir aksi halde sürekli ıslak kalan gözaltlarında neme bağlı deri tahrişleri şekillenebilir. Bu nedenle kuru tutulması önemlidir. Gözyaşı kanalının tıkalı olması durumunda göz kuruluğu ve bunun sonucunda ikincil semptomlar şekillenebilir. Tedavisi operatif olarak, tıkalı olan gözyaşı kanalı açılarak yapılır.
Polikistik Börek Hastalığı
Atasının en büyük sağlık sorunlarından biri olan böbrek hastalıkları genetik olarak Chinchilla kedisine de aktarılmıştır. Bu sorun İran kedisine oranla daha az görülse bile yine de bu cinsin sağlık sorunlarının başında gelmektedir. Genellikle erken yaşlarda şekillenen bu hastalık böbreklerde içi sıvı dolu kistler oluşmasına ve böbreğin düzgün çalışmamasına neden olur. Eğer tespitinde gecikilirse kronik böbrek yetmezliğine sebep olacağından önemlidir. Ultrason hastalığı tespit etmenin en kolay ve emin yoludur. Bu nedenle düzenli olarak böbreklerin kontrol edilmesi erken tespiti kolaylaştırır. Eğer kedinizde kusma, çok su içme, sık tuvalete gitme, uyuşukluk, iştahsızlık ve keyifsizlik görürseniz mutlaka veteriner hekiminize giderek böbrek kontrolünü yaptırmalısınız.
Pire Problemleri
Çok yoğun tüy yapısı nedeniyle pireler kolaylıkla yerleşebileceğinden antiparaziter ilaç uygulamalarını çok düzenli takip etmek gerekir. Enseye uygulanan pire damlalarını sizde kolayca evde uygulayabilirsiniz.
Tüy Yumağı Problemleri
Uzun tüylü olan ve yoğun tüy döken Chinchilla kedilerinin en sık yaşadığı sorunlarda biridir. Yutulan tüyler kusma veya dışkı yolu ile atılır. Ancak çok yoğun olması halinde toplanarak tıkanmalara neden olabilir.
Biriken tüy yumakları çoğunlukla top şeklinde değil uzun puro görünümünde olur. Birikme fazla olduğunda kusarak bu tüyleri çıkarmak için oldukça fazla çaba harcar. Eğer sık sık kusma refleksi gösterip bir şey çıkaramıyorsa vakit geçirmeden veteriner hekiminizden yardım almalısınız. Bu sorunun çözümünde koruyucu önlemler oldukça faydalı olmaktadır. Kedinizin bu sorunu yaşamaması için düzenli olarak kedi maltı kullanmasını sağlamanız yeterli olacaktır.
Deri Problemleri
Tüm uzun tüylü kedilerde olduğu gibi Chinchilla kedisi de saçkıran olarak bilinen fungal deri enfeksiyonlarına karşı hassastır. Derisinde yuvarlak, kırmızı ve pullu lekeler gördüğünüzde kontrol ettirmeniz faydalı olacaktır.
Bahsi geçen bu sorunların yaşanma ihtimali olsa da genel olarak sağlıklı ve çok dayanıklı kedilerdir. İlk görüşte aşık olunan Chinchilla kedisi, bakımı için zaman ayırabilecek bir sahiple buluştuğunda mükemmel ev arkadaşı olacaktır.
Sfenks Kedisi Özellikleri ve Bakımı konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
