Bitkiler, akvaryumda yaşayan canlıların sağlığı için büyük önem taşırlar. Çünkü sudaki bazı değerlerin balıklar için uygun seviyede tutulmasını sağlarlar. Özellikle fosfat ve nitrat seviyesini düşürmeleri nedeniyle akvaryumda bulunmaları oldukça önemlidir. Ancak akvaryum bitkilerinin faydaları bunlar ile sınırlı değildir. Aynı zamanda yavruların büyük balıkların saldırılarından korunmalarını sağlayacak alanlar yaratırlar. Bu sayede yavrular hem güvende olur hem de bitkilerin üzerinde yer alan kalıntıları tüketerek beslenir ve hayatta kalırlar. Akvaryum bitkileri CO2 (Karbondioksit) tükettikleri için akvaryum içinde yoğun CO2 ortamında büyüyen bakterilerin önüne geçmede etkilidirler. Ayrıca balıkların ürettiği karbondioksitle fotosentez yaparlar ve böylece akvaryumda mini bir ekosistem oluşturulmuş olur. Akvaryum bitki çeşitleri genel olarak gövdeli, çiçekli, rizomlu, soğanlı, su üstü ve moss olmak üzere altı grupta incelenmektedir. Bu altı grup içerisinde farklı isimler ile anılan birçok bitki yer almaktadır. Peki, bu bitkiler hangileridir, özellikleri nelerdir?
Akvaryum Bitki Çeşitleri ve Özellikleri
Akvaryum bitkileri, suyun zenginleştirilmesini sağlamalarının yanında akvaryuma estetik bir görünüm de kazandırırlar. Ancak akvaryum bitki çeşitleri arasından seçim yaparken görsellikten ziyade bitkinin işlevselliği dikkate alınmalıdır. Çünkü akvaryumda bulunan her balık türünün ihtiyacı birbirinden farklıdır. Dolayısıyla akvaryuma yerleştirilecek bitkinin balık türüne uygun olarak tercih edilmesi gerekir. Böylece akvaryumda balıklar için sağlıklı bir ortam oluşturulmuş olur. Akvaryum için tercih edilebilecek bitki türleri ve özelliklerini ise aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
Çiçekli Akvaryum Bitkileri
Çiçekli akvaryum bitkileri, akvaryum kumunun altına köklerini salar ve burada yer alan besin maddeler sayesinde gelişirler. İri ve uzun yaprakları bulunan bu akvaryum bitkileri, çoğalmak için suyun yüzeyine bir dal gönderirler. Bu “sürgün vermek” olarak adlandırılır. Çiçekli akvaryum bitkileri, doğal ortamlarında hem suyun altında hem de üstünde büyüyebilirler. Çoğalmak için ise sürgün verdikleri zaman çiçek açarlar. Fakat akvaryum ortamına adapte olan bitkiler ise sürgün verdikleri zaman çiçek açmaz, bunun yerine sürgün üzerinde yavru bitkiler üretirler.
İlginizi çekebilir: Akvaryum Su Testleri
Çiçekli akvaryum bitkileri arasında; Blyxa Auberti, Blyxa Japonica, Cryptocoryne Affinis, Cryptocoryne Cordata Var Blassii, Cryptocoryne Nevillii, Cryptocoryne Parva, Cyperus Helferi ve Echinodorus Berteroi gibi türler yer almaktadır.
Gövdeli Akvaryum Bitkileri
Akvaryum bitki çeşitleri arasında gövdeli bitkiler de yer alır. Bu bitkiler, genellikle akvaryumlarda arka planda kullanılır ve su altı tasarımına renk katarlar. İhtiyaç duydukları koşullar sağlandığında kolay ve hızlı büyürler. En önemli gereksinimleri ise CO2, ışık ve iyi bir su kalitesidir. Su yüzeyine erişecek kadar büyüdüklerinde budama işlemi için özel olarak tasarlanmış bir akvaryum bitki makası kullanılarak kesilebilirler.
Gövdeli bitkiler budandıkları zaman çorak bir görünüm ortaya koyabilirler. Ancak kesildikleri yerden kısa süre içerisinde sürgün verirler ve bu sayede yaprak yoğunluğu da artar. Ayrıca bu bitkileri çoğaltmak için yeterince büyüdüklerinde yarıdan kesilerek kuma gömülebilirler. Böylece aynı bitkiden iki taneye sahip olmak mümkündür.
Gövdeli akvaryum bitkilerine örnek olarak ise; Alternanthera Reineckii, Alternanthera Splendida, Bacopa Australis, Bacopa Monnieri, Cabomba Caroliniana, Cabomba Furcata, Didiplis Diandra, Eusteralis Stella, Gymnocoronis Spilanthoides, Hemianthus Micranthemoides gibi türler verilebilir.
Kök Saplı (Rizomlu) Akvaryum Bitkileri
Rizomlu bitkiler, diğer akvaryum bitki türleri ile karşılaştırıldıklarında biraz daha farklıdır. Çünkü rizomlu yani kök saplı bitkiler, yaşamlarını sürdürmek için akvaryum kumuna gömülmeye ihtiyaç duymazlar. Hatta bu bitkileri kuma gömmekten kaçınmak gerekir. Çünkü rizom ya da kök sap adı verilen kısım da fotosentez yapar. Ayrıca bu bölüm bitkinin hem çoğaldığı hem de beslendiği yerdir. Kuma gömülmesi ise bitkinin ölmesi anlamına gelmektedir. Rizomlu bitkiler, doğal ortamlarında taş ve ağaçların oyuklarında yaşarlar. Akvaryum ortamında da benzer bir şekilde bakılırlar. Bunun için akvaryumda bir taş ya da odun parçası üzerine sıkıştırılabilirler.
Rizomlu akvaryum bitkileri, ihtiyaçları olan besinleri sudan temin ederler ve bakımları zahmetsizdir. Bu bitkileri çoğaltmak için yeterince büyüdükleri zaman rizom kısmı kesilerek iki veya daha fazla parçaya bölünebilirler. Yine rizomlu bitkiler arasında; Anubias Afzelii, Anubias Barteri Coffeefolia, Anubias Frazeri, Anubias Gigantea, Anubias Gilletii, Anubias Heterophylla, Barclaya Longifolia, Barclaya Longifolia gibi türler yer almaktadır.
Soğanlı Akvaryum Bitkileri
Akvaryumlarda kullanılabilecek bitki türleri arasında soğanlı bitkiler de yer alır. Soğanlı akvaryum bitkileri genel olarak 6,5 ile 7,5 pH aralığındaki sularda yaşarlar. Yine su sıcaklığı ise ortalama 22 – 28 °C aralığında olmalıdır. Bu bitki türlerinin bakımı genel olarak kolaydır. Ancak göz önünde bulundurulması gereken en önemli nokta hızlı bir şekilde büyüyor olmalarıdır. Hatta “boivinianus” olarak adlandırılan türünün 3 ay gibi bir sürede 2,4 metre uzunluğa ulaşabildiği bilinmektedir.
Soğanlı akvaryum bitkilerinin yeşil ve kırmızı tonlarında türleri bulunmaktadır. Ancak pembe renkte olanları da mevcuttur. Yine bu bitkiler, soğanın 3/4’ü taban malzemesinin içinde kalacak şekilde dikilmelidir. Budama ise olabildiğince soğana yakın olan kısımlardan yapılmalıdır. Çünkü geride kalan kısımlar soğanın çürümesine ve ölümüne neden olabilir. Ancak “crinum” olarak adlandırılan soğanlı bitkilerin budanmasına gerek yoktur.
Bunların yanı sıra soğanlı akvaryum bitki çeşitleri genellikle arka plan bitkileridir. Ancak “Nymhaea” ve “Madagascarensis” gibi türler orta kısımlara dikilebilir. Yine “Micranthra” ise küçük yapısı ile akvaryumun ön kısımları için de tercih edilebilir.
İlginizi çekebilir: Akvaryum Yosun Gidericiler
Bunların yanı sıra Aponogeton capuroni, Aponogeton natans, Crinum thaianum, Nuphar Japonica ve Barclaya longifolia ‘Red’ gibi sevilen ve ilgi gören soğanlı akvaryum bitkileri de bulunmaktadır.
Akvaryum Su Üstü Bitkileri
Akvaryum bitki çeşitleri arasında su üstü bitkileri de yer almaktadır. Bu bitkiler, suyun içinde yetişen ve su üzerine dallarını uzatan akvaryum bitkileri ile beraber kullanıldıklarında çok daha etkili bir görünüm ortaya koyarlar. Yine CO2 ihtiyaçlarını atmosferden karşılamaları nedeniyle diğer bitkilerin gelişemediği ortamlarda dahi gelişerek çoğalabilirler. Genellikle nehir ve göllerde görülen bu bitkiler, 15 – 35 °C sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Akvaryumdaki aydınlatmalar genellikle ısı üreten ışık kaynaklarından oluşuyorsa su üstü bitkilerinde kuruma meydana gelebilir. Bu nedenle su seviyesi ile floresanlar arasında 10 – 15 cm kadar mesafe olmalıdır.
Su içerisinde yetişen bitkiler, su üstü bitkileri nedeniyle daha az ışık alabilirler. Ancak bu gölgeleme etkisi avantaja çevrilebilir. Çünkü yüksek ışığa ihtiyaç duyan bitkilerin yer aldığı akvaryuma kuvvetli ışıklandırma konulduğu takdirde bundan bazı balık türleri ve yavaş büyüyen bitkiler olumsuz etkilenebilir. Akvaryum su üstü bitkileri ise uygun şekilde yerleştirildiklerinde bu sorunların önüne geçerler.
Bunların yanı sıra su üstü grubunda; Azolla Caroliniana, Ceratopteris Cornuta, Ceratopteris Thalictroides, Hygroryza Aristata, Lemna Minor (Su Mercimeği), Phyllanthus Fluitans ve Pistia Stratiotes gibi türler yer almaktadır.
İlginizi çekebilir: Akvaryum Bitki Katkıları
Akvaryum Moss Bitkisi
Bu bitkinin en bilinen türleri Christmas moss, java moss ve flame moss’tur. Christmas moss, Amazon söğüt moss olarak da bilinir ve doğal ortamı Güney Amerika’dır. Java Moss bitkisinin habitatı ise Güneydoğu Asya’dır. Yine flame moss da Asya’da doğal olarak yetişmektedir. Bu akvaryum bitkileri genel olarak 18 – 24 °C sıcaklığa ve 6.0 ile 7.5 pH derecesine ihtiyaç duyarlar. Akvaryum moss bitkisi türlerinin büyüme hızları değişiklik gösterir. Bu anlamda christmas moss yavaş büyürken, java moss bitkisinin büyüme hızı orta derecelidir. Flama moss bitkisi ise diğer akvaryum moss bitkisi türlerine göre çok daha hızlı bir şekilde büyümektedir.
Sağlıklı Balık Bakımı İçin Öneriler konulu yazımız da ilginizi çekebilir.
