Akvaryumda kullanılan aydınlatmalar, akvaryumların dekor özelliklerini öne çıkaran ekipmanlardır. Fakat aydınlatmalar yalnızca akvaryum dekorunu daha dikkat çekici hale getirmek için değil, aynı zamanda akvaryumdaki canlıların sağlıklı gelişimi için de kullanılmaktadır. Çünkü hatalı şekilde ayarlanan bir aydınlatma düzeni canlılar için geri dönülmesi imkansız sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle de akvaryum aydınlatma ekipmanları arasından seçim yaparken öncelikli olarak akvaryumdaki balık ve bitkilerin ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır. Yine akvaryumlar içerisinde en çok ışığa ihtiyaç duyan canlılar bitki ve mercanlardır. Bitkiler fotosentez yapmak, mercanlar ise hayatta kalabilmek için ışığa ihtiyaç duyarlar. Eğer akvaryumunuzun içerisinde bitki ya da mercan olacaksa bu durumda aydınlatma seçiminde mercan ve bitkilerin ışık gereksinimlerini mutlaka göz önünde bulundurmalısınız. Peki, akvaryum için aydınlatma çeşitleri nelerdir? Akvaryum aydınlatma seçimi yaparken nelere dikkat etmelisiniz?
Akvaryum Aydınlatma Çeşitleri Nelerdir?
Akvaryumdaki bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesi için aydınlatmanın doğru yapılması oldukça önemlidir. Çünkü bitkilerin pek çoğu fotosenteze bağımlıdır ve bu su ortamında yaşayabilen bitkiler için de geçerlidir. Doğru ışıklandırmalar tercih etmeniz ise akvaryumunuzdaki bitki çeşitlerine bağlıdır. Çünkü aşırı ya da yetersiz ışığın eşit oranda olumsuz sonuçları olacaktır. Yetersiz aydınlatma sudaki bitkilerin gövdelerinde uzamaya, aşırı aydınlatma ise solmaya neden olan alg çoğalmasına ve sıcaklığın yükselmesine neden olacaktır. Bu anlamda akvaryum aydınlatma seçiminde size yardımcı olması açısından en çok kullanılan aydınlatma çeşitlerini kısaca aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.
Akvaryum İçin Floresan Lambalar
Akvaryumların aydınlatılması için kullanılabilecek aydınlatmaların her birinin güçlü olduğu ve eksik kaldığı yönler bulunmaktadır. Bu nedenle amaca en uygun olan tercih edilmelidir. Bahsedilen aydınlatmalardan birisi de floresan lambadır. Akvaryum floresan aydınlatma, kendi içerisinde standart, T5 ve T8 floresan olmak üzere çeşitlenmektedir.
1 – Standart Floresan Lamba
Genellikle akvaryum hobisine yeni başlayanların tercihidir. Bu floresanlar akvaryumları doğal ve estetik göstermek için yeterli gelebilir. Yalnızca balıkların bulunduğu akvaryumlar için standart bir floresan lamba kullanılabilir. Ayrıca 45 ile 182 cm arasında değişen uzunluklarda floresan aydınlatma bulmak mümkündür.
2 – T5 Floresan Lamba
Akvaryum aydınlatma için tercih edilebilecek bir diğer aydınlatma çeşidi ise T5 floresandır. Standart floresanlara benzer olarak tüp biçiminde olan bu akvaryum ışıklandırmaları; bitkilerin yer aldığı akvaryumlar ve resif akvaryumlarında da kullanılabilmektedir. 16 mm çapındaki T5 floresan aydınlatmaların kullanım ömrü ise 9 – 12 ay arasındadır. Bu süre sonunda değiştirilmeleri gerekir. 60 cm’ye kadar etki edebilen bu floresan lambalar, metal halide akvaryum lambalarına ek olarak da kullanılabilmektedir.
3 – T8 Floresan Lamba
T8 floresan lambaların ışık yoğunluğu T5 lambalar ile kıyaslandığında daha azdır. Bu nedenle de daha çok yalnızca balıkların bulunduğu akvaryumlar için tercih edilirler. Yine T8 floresanların kullanıldığı durumlarda, ışığın akvaryum içerisine yayılması için yansıtıcıya ihtiyaç bulunmaktadır. Kullanım ömrü T5 floresanlar gibi 9 – 12 ay arasında değişen bu floresanların değişimi ise oldukça kolaydır. Ayrıca derinliği 60 cm’den daha fazla olan akvaryumlar için tavsiye edilmezler.
Akvaryum LED Aydınlatmaları
Akvaryum aydınlatma çeşitleri arasında yer alan LED ışıkların verimliliği ve güvenilirliği oldukça yüksektir. Resif akvaryumları da dahil olmak üzere deniz ve tatlı su akvaryumlarında kullanılabilen bu LED aydınlatmalar, suyun üzerinde olsalar dahi ısı açığa çıkarmazlar. Ayrıca floresan akvaryum aydınlatmaları ve metal halide lambalar ile karşılaştırıldıklarında çok daha uzun ömürlüdürler. Hatta ömürleri 50 bin saati bulabilmektedir. Yani uzun yıllar boyunca ışık kalitesi ve yoğunluğunda önemli bir kayıp olmadan kullanılabilirler.
Akvaryum LED ışıklandırma çeşitlerinin yaydığı yeşil ve sarı ışık diğer akvaryum aydınlatmaları ile kıyaslandığında daha azdır. Bu nedenle de parlaklık daha az olur. Fakat lamba döndürülerek ışık etkili bir biçimde yansıtılabilir ve böylece enerji verimliliği de artırılmış olur.
Akvaryum Ampul Aydınlatmalar (Incandescent Lambalar)
Evlerde de yaygın olarak kullanılan ampul aydınlatmalar diğer aydınlatma çeşitlerine göre daha uygun fiyatlı olsalar da genel olarak verimsizdirler. Bu aydınlatmaların yaydığı ışığın rengi 2800 Kelvin’den daha azdır. Kırmızı dalga boyuna yakın olan ampul aydınlatmalar bu nedenle önemli miktarda ısı üretirler. Genel olarak verim bakımından yetersiz ve yaydıkları ışık renkleri bakımından tavsiye edilmeyen ampul aydınlatmalar, diğer aydınlatmaların spektrumunda kırmızı renkler yer almıyorsa ek lamba olarak kullanılabilirler. Spektrumunda kırmızı ya da kırmızı ötesi renklerin bulunmadığı lambalara cool white floresanlar örnek olarak verilebilir.
Halojen Aydınlatmalar
Halojen aydınlatmalar, ışık özellikleri bakımından ampuller ile benzerlik gösterirler. Ancak ampullere göre daha verimli ve daha uzun ömürlüdürler. Yaydıkları ışığın rengi 3 bin Kelvin civarında olan bu aydınlatmaların ilk kurulum maliyeti ise ampullerden daha yüksektir.
Cıva ve Sodyum Buharlı Lambalar
Bu tür lambalar yüksek verimli olmaları ve yüksek ışık kaynağı olmaları nedeniyle sokak lambalarında kullanılırlar. Akvaryum aydınlatma amacıyla da kullanılabilen cıva ve sodyum buharlı lambalar, yüksek sıcaklık yaydıkları için suyun sıcaklığını artırırlar. Bu nedenle de birlikte akvaryum soğutucuları ya da fan kullanımı gerekmektedir.
Cıva buharlı akvaryum aydınlatmalarının yaydığı ışık daylight tipi floresanların yaydığı ışıklar ile benzerlik gösterir. Ayrıca ışık spektrumu çok az kırmızı ışık içermektedir. Ömürleri uzun olan bu akvaryum lambalarının kurulum maliyeti ise yüksektir. Bu nedenle daha çok daylight tipi floresanların kullanılması tavsiye edilmektedir.
Bir diğer aydınlatma çeşidi olan sodyum buharlı lambalar ise sarı ışık üretirler ve ışık spektrumları fotosentezi desteklemez. Bunun için akvaryum aydınlatması olarak kullanılmaları önerilmez.
Metal Halide Aydınlatmalar
Metal halide aydınlatmalar uzun ömürlü ve yüksek verimlidirler. Ancak yüksek sıcaklık yaymaları nedeniyle kullanımlarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu anlamda metal halide lambalar ile akvaryum su soğutucu ya da fan kullanımına da ihtiyaç duyulabilir. Yine bu aydınlatmalar farklı güçlerde bulunabilirler. Fakat tavsiye edilen en az 5 bin Kelvin sıcaklıkta ışık üretebilenlerdir.
Akvaryum için aydınlatma çeşitleri kısaca yukarıda bahsettiğimiz gibidir. Bu aydınlatmalar arasından seçim yaparken akvaryumun yapısı ve ebatları mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, üçgen formda akvaryumları floresan lambalar ile aydınlatmak oldukça zordur. Şekilleri nedeniyle kapağına yeterli miktarda floresanı sığdırmak zordur ve farklı boyutlarda floresanlara ihtiyaç vardır. Yine akvaryum aydınlatması seçiminde akvaryumda bakılacak bitkiler de dikkate alınmalıdır. Çünkü her bitki türünün ışık ihtiyacı farklıdır. Bunların yanı sıra akvaryumdaki canlıların ihtiyaç duydukları aydınlatmayı sağlamak adına aydınlatmaların günde 10 – 12 saat kadar açık tutulmasına özen gösterilmelidir.
Kara Kaplumbağası Bakımı ve Beslenmesi hakkındaki yazımızı da okumak ister misiniz?
